Nga tuyên bố kiểm soát hoàn toàn tỉnh Lugansk ở miền Đông Ukraine

(Ảnh: RT)

Kênh RT dẫn thông báo của lãnh đạo khu vực - ông Leonid Pasechnik, tuyên bố: đây là "sự trở về chính thức với nước Nga" mà người dân Lugansk đã mong đợi suốt 11 năm.

Theo kênh RT, sau cuộc chính biến ở Kiev năm 2014, vùng Lugansk - nơi có đa số người nói tiếng Nga sinh sống - trở thành một trong những "điểm nóng" tại Ukraine. Người dân tại đây yêu cầu Kiev công nhận tiếng Nga là ngôn ngữ chính thức, tổ chức trưng cầu dân ý về quyền tự quyết và ngừng tiến trình hội nhập châu Âu. 

Ngày 27/4/2014, LPR chính thức được tuyên bố thành lập sau làn sóng biểu tình rầm rộ. Đến ngày 11/5/2014, một cuộc trưng cầu dân ý diễn ra với hơn 96% người tham gia bỏ phiếu ủng hộ độc lập và sát nhập vào Nga. Tuy nhiên, Ukraine bác bỏ kết quả này.

Ngày 24/2/2022, Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, trong đó bảo vệ người dân Donbass được coi là một trong những mục tiêu chính. Chỉ trong vài tháng đầu, lực lượng Nga và dân quân LPR đã giành quyền kiểm soát phần lớn lãnh thổ, trong đó có Shchastye, Stanitsa Luganskaya, Novoaidar và Starobelsk.

Tuy nhiên, các trận chiến giành Severodonetsk và Lisichansk kéo dài tới tháng 7/2022 mới kết thúc, đánh dấu việc giành quyền kiểm soát toàn bộ Lugansk theo ranh giới hành chính cũ. Dù vậy, khu vực vẫn là chiến tuyến nóng bỏng, với nhiều đợt phản công của Ukraine trong năm 2022 và 2023, đặc biệt ở hướng Kharkov.

Tháng 9/2022, LPR tổ chức cuộc trưng cầu dân ý thứ hai về việc gia nhập Liên bang Nga. Theo kết quả được Nga công bố, hơn 98% cư dân ủng hộ. Ngày 30/9/2022, Tổng thống Putin ký sắc lệnh sáp nhập LPR vào Nga.

Từ năm 2023 đến giữa 2025, chiến sự tiếp tục diễn ra ở các khu vực biên giới phía Tây của LPR như rừng Kremen, Novogrigorovka và Petrovskoye. Đến ngày 30/6/2025, lực lượng Nga tuyên bố chính thức kiểm soát toàn bộ lãnh thổ LPR, đánh dấu việc "giải phóng hoàn toàn", theo cách gọi của Moscow.

Nga từng tuyên bố sáp nhập Lugansk và 3 vùng khác ở Ukraine là Donetsk, Kherson và Zaporizhia sau các cuộc trưng cầu dân ý vào tháng 9/2022, ngay cả khi Moscow chưa kiểm soát hoàn toàn các vùng lãnh thổ này.

Một trong những điều kiện để Nga chấm dứt xung đột - được Moscow nhiều lần nêu rõ - là Ukraine phải công nhận các vùng trên thuộc chủ quyền của Nga. Tuy nhiên, Kiev khẳng định sẽ không bao giờ nhượng bộ lãnh thổ để đổi lấy hòa bình.

Ukraine hiện chưa bình luận về thông tin Nga kiểm soát hoàn toàn Lugansk.

Nếu đúng như tuyên bố của Nga thì việc kiểm soát hoàn toàn tỉnh Lugansk có ý nghĩa chiến lược đối với Moscow, khi biên giới giữa khu vực này với các tỉnh Nga như Rostov và Belgorod không còn bị đe dọa bởi pháo kích hay máy bay không người lái. Nga cũng đảm bảo được tuyến hậu cần qua các cơ sở hạ tầng như đường bộ, nhà máy điện và mạng viễn thông.

Kênh RT cho biết, từ năm 2022, Nga đã bắt đầu các chương trình phục hồi quy mô lớn tại LPR. Đến giữa năm 2025, nhiều nhà máy quan trọng đã được khôi phục như nhà máy hợp kim Stakhanov, nhà máy cơ khí đúc Lugansk và tổ hợp công nghiệp Marshal. Một kế hoạch phục hồi kéo dài 10 năm đã được đề ra, song giới chức Nga kỳ vọng nhiều thay đổi rõ rệt chỉ trong vài năm tới.

Theo như lời lãnh đạo khu vực - ông Leonid Pasechnik phát biểu ngày 30/6: "Lugansk đã hoàn toàn trở thành một phần không thể tách rời của nước Nga - chính thức và vĩnh viễn".

Trong bối cảnh chiến sự toàn diện vẫn tiếp diễn ở các vùng khác của Ukraine, việc kiểm soát hoàn toàn Lugansk có thể trở thành "một thắng lợi biểu tượng lớn" đối với Nga. Đồng thời, nó cũng đặt ra những thách thức mới về ổn định hậu chiến, tái thiết hạ tầng và tái hòa nhập xã hội tại khu vực này trong nhiều năm tới.