Bùng nổ ngành công nghiệp kéo dài tuổi thọ

Những tỷ phú thung lũng Silicon và giấc mơ trường thọ

Bức tranh của danh họa Simon Julien vào thế kỉ 18 mô tả Tithonus - người yêu của nữ thần Bình minh Eos trong Thần thoại Hy Lạp. Chàng trai đã được Thần Dớt ban cho sự bất tử, nhưng lại không cho tuổi trẻ... Nếu như trong quá khứ, câu chuyện "sống mãi" chỉ xuất hiện trong Thần thoại Hy Lạp hay thần thoại phương Đông, ở thế kỷ 21 này, nó đã trở thành một dự án khoa học trị giá hàng chục tỷ USD.

Trong 25 năm qua, hơn 43 tỷ USD đã được đầu tư vào ngành công nghiệp kéo dài tuổi thọ. Và theo McKinsey, đến năm 2030, ngành kinh tế tuổi thọ có thể đạt 17.000 tỷ USD toàn cầu. Người tiêu dùng - đặc biệt là giới trung lưu và giàu có - ngày càng chi nhiều cho các sản phẩm và công nghệ với hy vọng kéo dài đáng kể tuổi thọ.

Đứng sau làn sóng đầu tư vào công nghệ trường sinh là những gương mặt quen thuộc tại thung lũng Silicon. Tỷ phú Peter Thiel - đồng sáng lập công ty Paypal - đã đầu tư vào gần một chục công ty trong lĩnh vực công nghệ tuổi thọ với khoản huy động hơn 700 triệu USD.

Tỷ phú Sam Altman, đồng sáng lập của OpenAI, cũng đã đặt cược lớn - 180 triệu USD vào Retro Biosciences - một công ty đặt mục tiêu phát triển các loại thuốc để trẻ hóa và tái lập trình các tế bào lão hóa. Tỷ phú Sam Altman - Đồng sáng lập OpenAI cho biết: "Tôi không tự nhận mình là một người theo chủ nghĩa siêu nhân. Tôi nghĩ con người thực sự tuyệt vời, nhưng tôi đồng ý rằng việc kéo dài tuổi thọ và tăng cường sức khỏe cho con người là một điều rất tốt nên làm...".

Ở cấp độ lớn hơn, Altos Labs, một "ông lớn" trong lĩnh vực tế bào tái sinh, mà đứng sau là tỷ phú Jeff Bezoz - đã thu hút được 3 tỷ USD - mức cao nhất trong toàn ngành.

Tuy nhiên, không phải mọi dự án đều thành công. Unity Biotechnology, từng được ca tụng là "ngôi sao chống lão hóa", đã huy động 355 triệu USD nhưng sau đó bị hủy niêm yết khỏi Nasdaq và tuyên bố giải thể vào tháng 6 năm nay. Những thất bại như vậy không hề làm giảm nhiệt. Bởi giới siêu giàu muốn mua thêm thời gian - thứ mà không tiền bạc nào từng mua được.

Vì thế, vẫn đang tồn tại căn phòng kín tại Scottsdale, bang Arizona, Mỹ - nơi các bồn thép khổng lồ chứa đầy khí nitơ lỏng -196°C, lặng lẽ lưu giữ "199 bệnh nhân" bằng công nghệ Cryonics - tức bảo quản thi thể người ở nhiệt độ siêu lạnh để chờ ngày hồi sinh trong tương lai.

Ông Max More - Cựu CEO Quỹ Alcor Life Extension Foundation chia sẻ: "Khi y học và công nghệ hiện tại không thể cứu họ nữa. Nhưng thay vì chôn cất, chúng tôi ngăn chặn tình trạng của họ xấu đi - chờ đến khi công nghệ tương lai có thể sửa chữa phần đã hỏng và mang họ trở lại cuộc sống".

Ba mũi nhọn của ngành công nghiệp kéo dài tuổi thọ

Đối những lĩnh vực chính mà giới công nghệ đang tập trung đầu tư hoặc hưởng thụ các dịch vụ nhằm kéo dài tuổi thọ, ngành công nghiệp này hiện được chia thành ba mũi nhọn, dựa trên các lĩnh vực đầu tư. Mũi nhọn thứ nhất là tái lập trình và trẻ hóa tế bào. Mục đích là đưa tế bào lão hóa trở lại trạng thái trẻ trung. Điều này nhờ các startup phân tích DNA, xét nghiệm máu, liệu pháp tế bào gốc, công nghệ AI… cho phép "đo đạc" tuổi sinh học, khiến việc trẻ hóa trở nên khả thi hơn. Hướng đi thứ hai là điều trị các bệnh liên quan đến tuổi già. Mục tiêu là tập trung vào bệnh Alzheimer, tiểu đường, béo phì, tim mạch. Thứ ba là các sản phẩm thương mại, như thực phẩm chức năng, liệu trình sức khỏe, thiết bị theo dõi, mỹ phẩm chống lão hóa.

Theo nghiên cứu của Morgan Stanley, những tiến bộ y học, trí tuệ nhân tạo và công nghệ sinh học đang có khả năng làm tăng thêm từ 10-15% số năm sống khỏe mạnh cho con người. Hiện nay, tuổi thọ trung bình của chúng ta dài hơn khoảng 30 năm so với cách đây hơn 100 năm. Nhưng đa số ít quan tâm đến tuổi thọ bao nhiêu, mà là số năm sống khỏe mạnh trong đời.

GS. TS. S. Jay Olshansky - Chuyên ngành Dịch tễ học và Thống kê sinh học, Đại học Illinois Chicago, Mỹ nêu ý kiến: "Người sống thọ nhất thế giới là một phụ nữ tên Jeanne Calment, bà sống đến 122 tuổi. Bà mất năm 1997. Chưa có ai đạt được số tuổi gần như vậy. Cần phải có rất nhiều thay đổi lớn lao để cơ thể và trí não con người có thể sống lâu đến thế. Chúng ta đã tăng tuổi thọ lên 65 tuổi một cách thành công, ở hầu hết mọi nơi trên thế giới. Nhưng có một điều chúng ta chưa làm được, đó là chưa thể làm chậm quá trình lão hóa sinh học.

Tôi không biết đó là ai, và tôi không biết liệu có công ty nào trong số này làm được điều đó hay không. Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn làm cho cơ thể tồn tại lâu hơn, nhưng bạn không thể làm cho trí não tồn tại lâu như cơ thể. Đó sẽ là một thảm họa. Vì vậy, tôi không nghĩ mục tiêu ở đây nên là kéo dài tuổi thọ hay thậm chí là đo lường điều này. Mục tiêu nên là làm cho chúng ta khỏe mạnh lâu hơn. Hãy thực sự theo đuổi điều quan trọng trong thế giới của chúng ta, đó là một cuộc sống khỏe mạnh chứ không chỉ là độ dài của cuộc sống!".

Khi sức khỏe trở thành biểu tượng địa vị

Các công ty khởi nghiệp về tuổi thọ ngày càng được hậu thuẫn bởi những người nổi tiếng, các ngôi sao, chính khách. Function Health, công ty tập trung vào các xét nghiệm và đề xuất lối sống, đã thu hút các khoản đầu tư từ các diễn viên Hollywood như Kevin Hart, Matt Damon và Tiến sĩ Casey Means, người được Tổng thống Trump lựa chọn cho vị trí Tổng Y sĩ. Trước đây, sự giàu sang thể hiện qua xe hơi, biệt thự, đồng hồ. Giờ đây, sức khỏe mới là thước đo đẳng cấp thật sự.

Xu hướng Luxury Wellness - "chăm sóc sức khỏe xa xỉ" - đang lan rộng trong giới siêu giàu ở California, New York và Florida (Mỹ), Trung Đông và những khu vực năng động tại châu Á. Khác với "chăm sóc sức khỏe phổ thông" như ăn uống lành mạnh, tập yoga, thiền…, những khách hàng sẵn sàng chi hàng chục ngàn USD mỗi năm để phân tích gen nhằm phát hiện nguy cơ bệnh tật tiềm ẩn, cá nhân hóa chế độ ăn, vòng đeo thông minh, chip cấy dưới da.

Một báo cáo của Global Wellness Institute (GWI) cho biết, ngành công nghiệp Chăm sóc sức khỏe toàn cầu hiện trị giá hơn 5,6 nghìn tỷ USD, trong đó phân khúc "Chăm sóc xa xỉ" tăng trưởng nhanh nhất - khoảng 12%/năm.

Ngôi sao Hollywood Matt Damon từng nói: "Xa xỉ không còn là xe thể thao, mà là biết được huyết áp, insulin và cortisol của mình đang ở mức tối ưu nhất".

Quan điểm của Giáo sư Olshansky từ Đại học Illinois Chicago là "Tôi cần sống khỏe hơn là sống thọ" để có nhiều thời gian thật ý nghĩa. Không như bức tranh thần thoại Hy Lạp, chàng Tithonus được ban cho bất tử nhưng vẫn phải chịu đựng nỗi đau già nua vô tận.