Tổng thống Trump ra “tối hậu thư” với Israel nếu tiến hành sáp nhập Bờ Tây

Một bức ảnh chụp từ hành lang E1, một khu vực nhạy cảm ở Bờ Tây, nhìn về khu định cư Ma'ale Adumim của Israel, ngày 30/6/2020 (Ảnh: AFP)

Ông Trump tuyên bố rằng Tel Aviv sẽ "mất toàn bộ sự ủng hộ của Mỹ" nếu xúc tiến kế hoạch sáp nhập các khu định cư tại Bờ Tây. Phát biểu được trích đăng trên Time Magazine hôm 23/10, được ông Trump đưa ra trong cuộc phỏng vấn ngày 15/10 - ngay trước khi Knesset (Quốc hội Israel) thông qua dự luật sơ bộ về việc áp dụng chủ quyền Israel lên toàn bộ các khu định cư.

"Tôi đã hứa với các quốc gia Arab rằng điều này sẽ không xảy ra. Nếu Israel làm vậy, họ sẽ đánh mất toàn bộ sự ủng hộ từ Mỹ" - ông Trump nói - "Chúng ta đã có được sự ủng hộ to lớn từ thế giới Arab và không thể phản bội cam kết ấy".

Phó Tổng thống Mỹ J.D. Vance, trong chuyến thăm Israel 2 ngày, cũng chỉ trích cuộc bỏ phiếu của Knesset là "một hành động chính trị rất ngu ngốc và mang tính xúc phạm", cho rằng nó đã phủ bóng lên chuyến thăm của ông. "Bờ Tây sẽ không bị sáp nhập bởi Israel - đó là chính sách rõ ràng của chúng tôi", ông Vance nhấn mạnh trước khi rời Tel Aviv.

Hai dự luật gây tranh cãi được các nghị sĩ đối lập cánh hữu trình lên, trong khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu và phần lớn đảng Likud không ủng hộ. Các dự luật chỉ được thông qua bước đầu nhờ sự ủng hộ của các đảng cực hữu trong liên minh cầm quyền và sẽ cần thêm 3 vòng biểu quyết nữa mới có thể trở thành luật - điều mà giới quan sát cho rằng "gần như không thể xảy ra" sau tuyên bố cứng rắn của Washington.

Bộ Ngoại giao Mỹ và Ngoại trưởng Marco Rubio cũng đồng loạt cảnh báo rằng bất kỳ bước đi nào nhằm sáp nhập Bờ Tây đều có thể "đe dọa đến kế hoạch hòa bình Trung Đông" mà chính quyền Tổng thống Trump đang thúc đẩy, bao gồm nỗ lực bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Saudi Arabia.

Tại cuộc họp báo trước đó, Tổng thống Trump tiết lộ ông đã yêu cầu Thủ tướng Netanyahu ngừng chiến dịch quân sự ở Gaza, khẳng định "nếu không có sự can thiệp của tôi, cuộc chiến đó có thể kéo dài nhiều năm". Tổng thống Mỹ đồng thời dự đoán Israel và Saudi Arabia sẽ đạt được thỏa thuận bình thường hóa quan hệ trước khi năm nay kết thúc.

Trong nội bộ Israel, động thái sáp nhập Bờ Tây tiếp tục gây chia rẽ sâu sắc. Một số Bộ trưởng cực hữu, trong đó có Bộ trưởng Tài chính Bezalel Smotrich, công khai kêu gọi sáp nhập tới 80% lãnh thổ khu vực này, coi đó là "phản ứng cần thiết" trước việc nhiều nước phương Tây công nhận Nhà nước Palestine hồi tháng 9. Tuy nhiên, Văn phòng Thủ tướng Netanyahu khẳng định cuộc bỏ phiếu tại Knesset chỉ là "hành động mang tính khiêu khích chính trị của phe đối lập nhằm gây rối quan hệ Israel - Mỹ".

Tuyên bố cứng rắn của Tổng thống Trump được xem là lời cảnh báo trực tiếp nhất từ Washington đối với Tel Aviv, đồng thời đặt ra giới hạn rõ ràng đối với tham vọng mở rộng chủ quyền của Israel tại vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.