Đàm phán giữa Israel và Hamas theo hình thức gián tiếp đã bắt đầu từ ngày 6/10, xoay quanh bản kế hoạch hòa bình 20 điểm cho Gaza.
Ông Marc J.Sievers - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu về Arab và Do Thái, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất - nhận định: "Tôi nghĩ về tương lai của chính quyền và việc quản lý Gaza. Ý tưởng là sẽ có một nhóm các chuyên gia kỹ thuật. Tôi nghĩ có thể là người Palestine, được chọn lọc rất kỹ lưỡng với sự hỗ trợ từ một số chuyên gia Arab. Sau đó sẽ có một hội đồng quốc tế giám sát. Dù thế nào thì việc này phải diễn ra từng bước để đảm bảo rằng Gaza vẫn duy trì được luật pháp và trật tự, và không có sự quay lại của các phần tử vũ trang.
Bản kế hoạch do Nhà Trắng công bố dài vỏn vẹn 5 trang, hơn 1.100 từ với 20 điểm.
Kế hoạch chia thành 3 giai đoạn rõ ràng. Ở giai đoạn đầu tiên, Hamas sẽ phải thả 48 con tin còn lại. Đổi lại, Israel sẽ phóng thích hơn 1.900 người Palestine. Các thành viên Hamas cam kết từ bỏ vũ khí và chung sống hòa bình sẽ được ân xá. Đồng thời, viện trợ nhân đạo quy mô lớn sẽ được đưa vào Gaza ngay lập tức.
Giai đoạn thứ hai mang tính chất thể chế, khi một chính quyền chuyển tiếp phi chính trị - gồm đại diện Palestine và quốc tế - sẽ tạm thời quản lý Gaza dưới sự giám sát của một "Hội đồng Hòa bình". Hamas sẽ bị loại khỏi mọi vai trò trong chính quyền tương lai.
Giai đoạn thứ ba sẽ triển khai một lực lượng an ninh quốc tế với thành phần bao gồm các đối tác Arab và lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế, nhằm đảm bảo an ninh. Kế hoạch kết thúc bằng một giai đoạn tái thiết và phát triển kinh tế dài hạn tại Gaza.
(Ảnh: AP)
Dù mới chỉ là những phác thảo cơ bản về tương lai của vùng đất Gaza, nhưng tầm nhìn của Kế hoạch 20 điểm này khá rõ ràng.
Đó là không chỉ ngừng giao tranh mà còn tái thiết Gaza, với sự đảm bảo an ninh của quốc tế. Hai năm chiến sự đã cướp đi sinh mạng của 67.000 người dân Gaza, 170.000 người bị thương. Gần như toàn bộ dân số 2,3 triệu người dân Gaza đã phải sơ tán, sống trong điều kiện vô cùng khó khăn. Ngoài thiệt hại về người, hiện hơn 90% nhà cửa tại Gaza đã bị tàn phá nặng nề. 68% hệ thống đường sá cũng bị hư hại nghiêm trọng. Tái thiết mảnh đất chiến sự Gaza là mục tiêu không hề dễ dàng.
Bài toán tái thiết Gaza
Những mái bạt san sát ở Deir al-Balah, Gaza hôm nay là "thành phố lều" bất tận. Trên nền đổ nát là bài toán hạ tầng khổng lồ: nhà ở, điện, nước, y tế, giáo dục và sinh kế - tất cả cùng lúc cần được khởi động lại.
Hiện các đề xuất tái thiết Gaza đang được thảo luận. Theo đánh giá của các nhà thầu, phần lớn đống đổ nát ở Gaza có thể được tái sử dụng trong quá trình tái thiết. Theo kế hoạch của Ai Cập, ngay sau khi các đống đổ nát ở Gaza được dọn sạch, 20 khu vực sinh sống tạm thời sẽ được thiết lập. Các bệnh viện có thể được khôi phục trong vòng vài tháng. Khoảng 50 công ty từ các nước dự kiến được đưa vào Gaza để thực hiện công việc này.
Tái thiết không chỉ là xi măng và thép, mà còn là việc mở cửa khẩu, chuỗi cung ứng vật liệu, cơ chế phân phối minh bạch để công trường được vận hành. Đã có thời điểm Gaza được ước tính cần tới 7.000 tấn vật liệu mỗi ngày, song tiến độ gặp nhiều trở ngại từ nguồn lực đến điều kiện vận chuyển.
Theo ước tính của Ai Cập, kế hoạch tái thiết Gaza có thể kéo dài 5 năm. Từ một "thành phố lều" trở lại một đô thị sống được, tiến trình này chỉ có thể thành công nếu các cam kết trên giấy được chuyển hóa thành những công trình cụ thể, mang lại điện sáng, nước sạch và điều kiện sống ổn định cho từng gia đình.
Theo bản kế hoạch hòa bình mới nhất cho Gaza, việc tái thiết Gaza sẽ có sự tham gia của các chuyên gia đã có nhiều kinh nghiệm xây dựng một số thành phố hiện đại và thịnh vượng ở Trung Đông. Tuy nhiên trên hết, hòa bình cần được lập lại, các bên cần đưa ra những cam kết mạnh mẽ và thực chất, để vùng đất Gaza có hy vọng được hồi sinh từ đống đổ nát.
Bình luận (0)