Xuất khẩu rác thải nhựa của Anh sang các nước đang phát triển tăng 84%

Theo phân tích dữ liệu thương mại của nhóm vận động môi trường The Last Beach Cleanup (Mỹ), lượng rác thải nhựa Anh xuất khẩu sang các nước đang phát triển đã tăng 84% trong nửa đầu năm 2025 so với cùng kỳ năm 2024. Phần lớn lượng rác này được chuyển đến Malaysia và Indonesia.

Tổ chức này cho biết, trong 6 tháng đầu năm, Anh xuất sang Indonesia 24.006 tấn rác thải nhựa (so với 525 tấn năm 2024) và sang Malaysia 28.667 tấn (từ 18.872 tấn năm 2024). Tổng khối lượng rác thải nhựa Anh xuất khẩu trong nửa đầu năm 2024 và 2025 lần lượt đạt 319.407 và 317.647 tấn. Tỷ lệ rác đi trực tiếp tới các nước ngoài OECD tăng từ 11% năm 2024 lên 20% năm 2025.

Bà Jan Dell, đại diện The Last Beach Cleanup, cáo buộc Chính phủ Anh “đạo đức giả” khi không cấm xuất khẩu rác thải sang các nước nghèo, dù tuyên bố theo đuổi mục tiêu cao trong đàm phán hiệp ước về nhựa toàn cầu. “Đây là hành động phi đạo đức và vô trách nhiệm - một dạng chủ nghĩa thực dân rác thải”, bà nói.

Liên minh châu Âu (EU) đã thông qua lệnh cấm xuất khẩu rác thải sang các nước nghèo ngoài OECD, dự kiến có hiệu lực từ tháng 11/2026 trong 2,5 năm và có thể gia hạn. Tuy nhiên, Anh chưa có lệnh cấm tương tự, dù chính phủ từng nêu ý định từ năm 2023.

Các nhà vận động kêu gọi London - một trong ba quốc gia xuất khẩu rác thải nhựa lớn nhất thế giới (khoảng 600.000 tấn/năm) - theo bước EU và đóng các “lỗ hổng” khiến việc xuất khẩu rác rẻ hơn tái chế trong nước.

Chuyên gia Wong Pui Yi thuộc Basel Action Network (Malaysia) cảnh báo nhiều công ty tìm cách giảm chi phí bằng cách lách quy định môi trường ở các nước đang phát triển, nơi luật pháp yếu và thực thi kém, gây rủi ro cho cộng đồng địa phương.

Báo cáo cũng nêu rằng, trong tháng 7, xuất khẩu rác thải nhựa của Anh sang Malaysia giảm còn 2,8% (1.500 tấn) do nước này siết nhập khẩu nhưng dòng chảy có xu hướng chuyển sang nơi khác, tương tự diễn biến sau lệnh cấm nhập rác nhựa của Trung Quốc năm 2018. Ngoài ra, Anh cũng xuất rác nhựa sang Thổ Nhĩ Kỳ, nơi từng ghi nhận nhiều rủi ro an toàn lao động trong ngành tái chế.

Đại diện Bộ Môi trường, Lương thực và Nông thôn Anh (Defra) cho biết việc xuất khẩu rác thải “tuân thủ kiểm soát chặt chẽ”, đồng thời khẳng định các cải cách thu gom và đóng gói sẽ tạo nền tảng cho 10 tỷ Bảng Anh đầu tư vào hệ thống tái chế nội địa, nhằm giảm phụ thuộc vào xuất khẩu.