Hy vọng về một hiệp ước toàn cầu đầu tiên mang tính ràng buộc pháp lý nhằm giải quyết ô nhiễm nhựa đã không thành hiện thực khi vòng đàm phán thứ 6 tại Geneva (Thụy Sĩ) kết thúc sáng 15/8 mà không đạt được sự đồng thuận.
Dù đã được kéo dài thêm 1 ngày, cuộc đàm phán vẫn rơi vào bế tắc do chia rẽ sâu sắc về các vấn đề then chốt. Một nhóm, gồm Liên minh châu Âu và các quốc đảo nhỏ, muốn áp dụng giới hạn sản lượng nhựa; nhóm còn lại, gồm các quốc gia sản xuất hóa dầu và Mỹ, phản đối biện pháp này, chỉ muốn tập trung vào tái chế và quản lý rác thải. Bất đồng cũng xuất hiện ở việc quản lý hóa chất độc hại và cơ chế tài chính hỗ trợ các nước đang phát triển.
Phiên toàn thể giai đoạn 2 vòng đàm phán thứ 5 của Ủy ban Đàm phán liên chính phủ về ô nhiễm nhựa tại trụ sở châu Âu của Liên hợp quốc ở Geneva, Thụy Sĩ, ngày 9/8/2025 (Ảnh: AP)
Bất chấp việc không tìm được tiếng nói chung, các bên đều bày tỏ mong muốn tiếp tục đàm phán trong tương lai. Đại diện đoàn Cuba cho biết: “Chúng tôi đã lỡ cơ hội lịch sử nhưng cần phải tiếp tục và sớm có hành động”. Đại diện Tuvalu, thuộc nhóm 14 quốc đảo nhỏ ở Thái Bình Dương, nhấn mạnh nếu không có sự hợp tác toàn cầu, hàng triệu tấn rác thải nhựa sẽ tiếp tục đổ ra đại dương, gây hại cho hệ sinh thái, an ninh lương thực, sinh kế và văn hóa.
Trước đó, một số nước thuộc nhóm High Ambition Coalition bày tỏ thất vọng vì dự thảo hiệp ước không đề cập tới hạn chế sản xuất nhựa hoặc xử lý hóa chất nguy hại, cũng như tác hại đối với sức khỏe. Trong khi đó, nhóm các nước sản xuất dầu phản đối giới hạn sản xuất nhựa nguyên sinh từ dầu mỏ, than đá và khí đốt, còn một số quốc gia khác lại ủng hộ áp trần sản xuất và tăng kiểm soát với sản phẩm nhựa cùng hóa chất độc hại.
Người nhặt rác thu gom nhựa tái chế tại bãi rác ở Lahore, Pakistan, ngày 7/8/2025 (Ảnh: AP/K.M. Chaudary)
Giai đoạn thứ 2 của vòng đàm phán thứ 5 (INC 5.2) là sự tiếp nối của INC 5.1 diễn ra tại Busan (Hàn Quốc) vào tháng 12/2024. INC 5.2, diễn ra từ 5 - 14/8 và kéo dài thêm 1 ngày, là phiên họp dài nhất từ trước đến nay với sự tham dự của khoảng 80 Bộ trưởng cùng các nhà ngoại giao, nhà khoa học, nhà hoạt động và doanh nghiệp đến từ khoảng 180 quốc gia. Các nội dung tập trung gồm giới hạn sản lượng nhựa mới, quản lý hóa chất độc hại, hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cho các nước đang phát triển.
Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cảnh báo nếu xu hướng hiện tại tiếp diễn, sản lượng nhựa toàn cầu sẽ tăng gần gấp 3 vào năm 2060, với lượng rác thải vượt 1 tỷ tấn mỗi năm, gây áp lực lớn lên đại dương, đe dọa sức khỏe con người và làm trầm trọng biến đổi khí hậu.
Bình luận (0)