Bỏ thuế khoán: Hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?

Giải đáp các thắc mắc của các hộ kinh doanh khi chuyển từ thuế khoán sang kê khai, bà Nguyễn Thị Thu Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền – Hỗ trợ người nộp thuế (Cục Thuế) cho rằng, hộ kinh doanh cần hiểu rõ quy mô của mình để thực hiện nghĩa vụ thuế đúng quy định.

Theo bà Hà, hộ có quy mô lớn phải nộp hồ sơ khai thuế theo tháng, trong khi hộ nhỏ hoặc mới kinh doanh thực hiện nộp hồ sơ khai thuế theo quý theo quy định tại Nghị định 126 và Thông tư 40. Hiện có hai loại hình chính: hộ kinh doanh định kỳ hàng quý hoặc hàng tháng phải nộp hồ sơ khai thuế. Trong thực tế, 90% hộ kinh doanh nộp hồ sơ khai thuế theo quý, còn hộ có quy mô lớn với doanh số trên 3 tỷ đồng hoặc 10 tỷ đồng không nhiều.

Bà Hà cho biết, hầu hết các hộ kinh doanh khi chuyển từ hình thức thuế khoán sang kê khai đều nộp khai thuế theo quý. Về cách xác định số thuế, mức tính thuế được xác định bằng doanh thu tính thuế nhân với tỷ lệ thuế hoặc doanh thu chịu thuế giá trị gia tăng nhân với tỷ lệ thuế. Khi chuyển sang kê khai thì hộ kinh doanh phải tự xác định số thuế dựa trên doanh thu phát sinh.

"Hộ kinh doanh có doanh thu bao nhiêu thì tự kê khai và nộp thuế tương ứng, nhưng phải đảm bảo doanh thu kê khai có độ tin cậy cao, tuân thủ đầy đủ chế độ hóa đơn, chứng từ và sổ sách kế toán", bà Hà Lưu ý.

Nguyên Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền – Hỗ trợ người nộp thuế (Cục Thuế) nêu thực tế, thói quen của người tiêu dùng cuối cùng thường là không lấy hóa đơn nếu không có cơ chế khuyến khích. Dù vậy, trách nhiệm của hộ kinh doanh là phải phát hành hóa đơn khi bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ.

Nếu có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên, hộ kinh doanh cần đăng ký với cơ quan thuế, chuẩn bị trang thiết bị, phần mềm phù hợp, đồng thời phân loại rõ nhóm hàng hóa, dịch vụ đầu ra - đầu vào để theo dõi doanh thu.

"Đặc biệt, hộ phải nắm rõ thời điểm phát hành hóa đơn. Ví dụ, bán hàng hôm nay nhưng khách nợ tiền, chỉ khi khách thanh toán mới phát hành hóa đơn. Nếu phát hành chậm hoặc không đầy đủ sẽ ảnh hưởng nghĩa vụ thuế và có thể bị xử phạt hành chính", bà Nguyễn Thị Thu Hà nói.

Cũng liên quan về vấn đề này, ông Nguyễn Quang Khải, Phó Giám đốc Khối Giải pháp Bán lẻ MISA nhấn mạnh, việc bỏ thuế khoán vừa là thách thức thay đổi thói quen, vừa là cơ hội để hộ kinh doanh minh bạch về nghĩa vụ tài chính, đồng thời có điều kiện thuận lợi hơn để tiếp cận vốn từ ngân hàng, dễ dàng hợp tác với doanh nghiệp, tham gia sâu vào chuỗi giá trị và khẳng định uy tín trên thị trường.

“Đối với hộ kinh doanh nhỏ, hiện nhiều phần mềm quản lý bán hàng đã cho phép quản lý bán hàng, xuất hóa đơn, kê khai thuế trên một ứng dụng duy nhất bằng điện thoại thông minh. Hơn nữa, giải pháp tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ người bán lên đơn hàng bằng giọng nói nhanh chóng, dễ dàng. Phần mềm cũng tự động tổng hợp số liệu và gửi tờ khai mẫu lên cơ quan thuế ngay trên điện thoại”, đại diện MISA cho biết.

Hộ kinh doanh online có cần kê khai và phát hành hóa đơn?

Liên quan đến vấn đề kê khai thuế với các hộ kinh doanh online, bà Nguyễn Thị Thu Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền – Hỗ trợ người nộp thuế (Cục Thuế) cho biết, Nghị định Chính phủ phân loại sàn thương mại điện tử thành hai loại: Sàn có chức năng thanh toán và sàn không có chức năng thanh toán.

Đối với hộ kinh doanh, Nghị định 117 điều chỉnh hoạt động kinh doanh qua sàn có chức năng thanh toán, trong đó giao dịch sẽ bị khấu trừ thuế ngay khi thành công. Như vậy, hộ kinh doanh không phải phát hành hóa đơn trùng, vì sàn đã có chức năng phát hành hóa đơn điện tử theo ủy nhiệm.

Người mua, hộ cá nhân và cơ quan thuế đều nhận thông tin từ sàn. Khi sàn đã phát hành hóa đơn thì hộ không phải phát hành lại, tránh tình trạng trùng lặp. Với loại thuế sàn nộp thay, cá nhân kinh doanh không phải nộp thêm; chỉ một số trường hợp ít liên quan đến thuế tiêu thụ đặc biệt, bảo vệ môi trường hoặc tài nguyên thì cá nhân phải kê khai phần còn lại.

"Nếu sàn đã khấu trừ nhưng tổng doanh thu trong năm chưa đến ngưỡng chịu thuế, hộ cá nhân có thể đề nghị hoàn thuế dựa trên chứng từ tập hợp được. Do đó, sẽ không có chuyện vừa phát hành trùng hóa đơn vừa kê khai trùng, mà vẫn bảo đảm khả năng hoàn thuế khi đủ điều kiện. Hộ kinh doanh cần chủ động nghiên cứu, nắm chắc nội dung cơ bản về hóa đơn, kê khai và nộp thuế để thực hiện đúng pháp luật. Đây là yêu cầu vừa đảm bảo quyền lợi, vừa giúp xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng", bà Nguyễn Thị Thu Hà nói.