Vận tải hành khách tiếp tục giữ nhịp tăng trưởng tích cực
Theo Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội tháng 7/2025 vừa được Cục Thống kê (Bộ Tài chính) công bố, ngành vận tải hành khách đã duy trì đà phục hồi rõ rệt, nhờ lực đẩy từ mùa cao điểm du lịch hè. Cụ thể, sản lượng vận chuyển hành khách trong 7 tháng đầu năm đạt hơn 3,4 tỷ lượt người, tăng 21,5% so với cùng kỳ. Trong đó, luân chuyển hành khách cũng tăng 13,7%, đạt 27,6 tỷ lượt.km.
Tháng 7 riêng lẻ ghi nhận 537,9 triệu lượt khách, tăng 2,1% so với tháng 6; luân chuyển hành khách tăng 2,9%. Đây là thời điểm vàng của du lịch nội địa và lượng khách quốc tế đến Việt Nam tăng cao, đặc biệt tại các trung tâm du lịch lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Khánh Hòa và Quảng Ninh.
Số liệu vận tải hành khách theo các phương thức. Nguồn: Cục Thống kê (Bộ Tài chính).
Đường bộ – trụ cột chính nhưng chịu áp lực hạ tầng
Vận tải đường bộ tiếp tục giữ vai trò chủ lực với hơn 3,09 tỷ lượt khách, tăng 21,9% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, sự bùng nổ về nhu cầu đi lại cũng kéo theo bài toán lớn về quá tải hạ tầng, đặc biệt tại các thành phố lớn như TP Hồ Chí Minh và Hà Nội.
Các chuyên gia đánh giá rằng hệ thống giao thông nội đô đang chịu sức ép lớn, đòi hỏi cần có quy hoạch dài hạn và những giải pháp đồng bộ trong điều phối giao thông, đầu tư mở rộng tuyến và tích hợp phương thức vận tải công cộng.
Vận tải đường thủy nội địa nổi bật trong chuyển đổi xanh
Với 245,6 triệu lượt khách, tăng 15,8% về sản lượng và 26,1% về luân chuyển, vận tải đường thủy nội địa đang trở thành điểm sáng mới. Mạng lưới sông ngòi dày đặc tại Đồng bằng sông Cửu Long, TP Hồ Chí Minh và các tỉnh duyên hải đang tạo điều kiện để loại hình này phát triển, góp phần giảm áp lực lên đường bộ.
Tuy nhiên, sự cố lật tàu tại Quảng Ninh gần đây cũng đặt ra thách thức về đảm bảo an toàn và quản lý rủi ro thiên tai. Việc phát triển vận tải thủy hiện đại và an toàn cần được đặt song song với đầu tư hạ tầng, hiện đại hóa tàu thuyền và kiểm soát vận hành.
Metro – cú huých cho giao thông đô thị văn minh
Đáng chú ý, vận tải đường sắt ghi nhận mức tăng trưởng vượt trội tới 115,3%, một phần nhờ lần đầu tích hợp số liệu từ hệ thống metro tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Dù còn chiếm tỷ trọng nhỏ, vận tải đường sắt đô thị đang mang lại kỳ vọng lớn về một mạng lưới giao thông bền vững, giảm tắc nghẽn và khí thải trong các đô thị lớn.
Việc đẩy mạnh xây dựng các tuyến metro như Hà Nội tuyến số 3, TP Hồ Chí Minh tuyến Bến Thành – Suối Tiên đang từng bước hiện thực hóa chiến lược phát triển đô thị văn minh, xanh và hiệu quả.
Hàng không duy trì đà phục hồi, nhưng cần đột phá hạ tầng
Trong 7 tháng đầu năm, hàng không vận chuyển 33,6 triệu lượt khách, tăng 7,5%, chiếm gần 31% tổng luân chuyển ngành vận tải hành khách. Đây tiếp tục là lựa chọn hàng đầu cho các tuyến liên vùng và quốc tế.
Tuy nhiên, thách thức lớn vẫn là hạ tầng quá tải tại các sân bay trọng điểm như Tân Sơn Nhất, Nội Bài. Dự án sân bay Long Thành được kỳ vọng là điểm nhấn chiến lược trong giải tỏa áp lực và nâng cao năng lực vận chuyển hàng không của Việt Nam.
Vận tải đường biển: Tiềm năng lớn nhưng chưa được khai thác hiệu quả
Trái ngược với các loại hình trên, vận tải hành khách bằng đường biển tiếp tục "lép vế" với chỉ 7,4 triệu lượt khách, giảm 8,3% so với cùng kỳ. Nguyên nhân chủ yếu là hạ tầng bến cảng chưa phát triển, thiếu các tuyến kết nối đảo – đất liền và mô hình du lịch biển chưa thực sự hấp dẫn.
Dù Việt Nam sở hữu đường bờ biển dài hơn 3.200 km, vận tải khách biển vẫn đang "ngủ quên". Việc đầu tư tàu cao tốc, bến cảng hiện đại và kết nối hạ tầng liên vùng là điều kiện tiên quyết để đánh thức tiềm năng này.
Vận tải hàng hóa: Giữ nhịp ổn định, đường biển dẫn dắt luân chuyển
Vận tải hàng hóa trong tháng 7 tiếp tục duy trì tăng trưởng ổn định, với sản lượng đạt 242,4 triệu tấn (tăng 0,9% so với tháng 6) và luân chuyển đạt 53,4 tỷ tấn.km (tăng 1,7%).
Tính chung 7 tháng đầu năm, sản lượng hàng hóa vận chuyển đạt 1.673,5 triệu tấn, tăng 13,7%, và luân chuyển đạt 345,4 tỷ tấn.km, tăng 13,6%.
Số liệu vận tải hàng hoá theo các phương thức. Nguồn: Cục Thống kê (Bộ Tài chính).
Đường bộ vẫn áp đảo về sản lượng nhưng thiếu hiệu quả luân chuyển
Vận tải đường bộ tiếp tục chiếm 73% sản lượng, đạt 1,22 tỷ tấn, tăng 14,1%, nhưng luân chuyển chỉ tăng 8,9%, đạt 75,5 tỷ tấn.km. Điều này phản ánh thực tế là đường bộ chủ yếu phục vụ vận chuyển ngắn và vừa – trong khi chi phí và thời gian giao nhận đang bị ảnh hưởng bởi tình trạng tắc nghẽn và thiếu liên kết với các phương thức khác.
Đường biển giữ vai trò xương sống chuỗi logistics
Ngược lại, vận tải đường biển dù chỉ chiếm 5,2% sản lượng (87,9 triệu tấn), lại đóng góp tới 53% tổng luân chuyển, đạt 184 tỷ tấn.km. Đây là minh chứng rõ ràng về hiệu quả vận chuyển khối lượng lớn và đường dài mà chỉ đường biển mới đảm nhiệm được.
Tuy vậy, những hạn chế về cảng cạn, thiếu kết nối với đường sắt và dịch vụ hỗ trợ logistics đồng bộ đang khiến doanh nghiệp tốn chi phí cao, làm giảm năng lực cạnh tranh.
Vận tải thủy nội địa và đường sắt: Động lực mới trong logistics xanh
Vận tải đường thủy nội địa đạt 354,7 triệu tấn hàng, tăng 12,3%, luân chuyển đạt 77,9 tỷ tấn.km, tăng 13,5%. Đây là loại hình có nhiều lợi thế ở các khu vực sông nước như Đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt trong vận chuyển nông sản, vật liệu xây dựng.
Đường sắt, dù mới chỉ vận chuyển 3,1 triệu tấn hàng, vẫn được kỳ vọng là trụ cột trong chiến lược logistics xanh, với nhiều dự án lớn như tuyến liên vận quốc tế Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng đang khởi động.
Hàng không hàng hóa chịu áp lực cạnh tranh
Chỉ vận chuyển 0,3 triệu tấn, hàng không hàng hóa vẫn đóng vai trò quan trọng trong các mặt hàng giá trị cao, yêu cầu giao nhanh. Tuy nhiên, luân chuyển giảm 3,9% cho thấy áp lực cạnh tranh lớn từ các loại hình khác, đặc biệt là đường biển với cước vận tải đang dần bình ổn.
Hướng đến hệ sinh thái logistics đa phương thức
Bức tranh vận tải tháng 7 không chỉ phản ánh sự phục hồi rõ rệt về sản lượng, mà còn cho thấy những thách thức lớn về chi phí logistics, kết nối hạ tầng và mất cân đối giữa các loại hình.
Các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần chuyển từ tư duy phát triển từng phương thức đơn lẻ sang xây dựng hệ sinh thái logistics hiện đại, trong đó vận tải đa phương thức là nền tảng.
Đầu tư vào các trung tâm logistics kết nối đường biển – đường sắt – đường bộ, kết hợp chuyển đổi số trong vận hành, sẽ là chìa khóa để giảm chi phí, tăng hiệu quả và nâng cao vị thế Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Bình luận (0)