Ukraine sẽ nhận tên lửa Patriot, HIMARS từ gói viện trợ của Mỹ

Theo Tổng thống Zelensky, Ukraine đến nay đã huy động được hơn 2 tỷ USD tài trợ cho vũ khí do Mỹ sản xuất thông qua một cơ chế do NATO dẫn đầu, gọi là Danh sách Yêu cầu Ưu tiên của Ukraine (PURL). Ông Zelensky cũng kỳ vọng tổng số vốn cam kết sẽ đạt 3,5 tỷ USD vào tháng 10. Một quan chức châu Âu giấu tên nói rằng các nước thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) mong muốn cung cấp lượng khí tài trị giá 10 tỷ USD cho Ukraine thông qua cơ chế này.

Trong cuộc họp báo chung với chủ tịch Nghị viện châu Âu Roberta Metsola ở Kiev hôm 17/9, Tổng thống Zelensky cho biết trong 2 lô vũ khí đầu tiên chuyển cho Kiev theo cơ chế mới, trị giá 500 triệu USD/lô, "chắc chắn sẽ có tên lửa dành cho hệ thống Patriot và HIMARS".

Thông báo của nhà lãnh đạo Ukraine được đưa ra 1 ngày sau khi chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump xác nhận đợt chuyển giao vũ khí đầu tiên cho Ukraine theo cơ chế PURL. Khuôn khổ này do các nước thành viên NATO và Mỹ xây dựng và đã đạt thỏa thuận vào tháng 6.

HIMARS là hệ thống tên lửa phóng loạt cơ động cao, đóng vai trò then chốt trong cuộc chiến giữa Ukraine và Nga. Đại diện cấp cao của NATO tại Ukraine tiết lộ với Reuters rằng các lô thiết bị đầu tiên được tài trợ thông qua PURL đã trên đường tới Ukraine.

Tổng thống Mỹ Donald Trump từ lâu đã chỉ trích khoản chi hàng tỷ USD mà Washington dùng để viện trợ quân sự cho Ukraine. Sáng kiến PURL mang đến một cơ chế để châu Âu chi trả cho số vũ khí này, còn Mỹ sẽ chịu trách nhiệm chuyển giao.

Theo Reuters, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ phụ trách chính sách Elbridge Colby đã phê duyệt tới 2 lô viện trợ, mỗi lô trị giá 500 triệu USD, theo cơ chế mới. Ngoài ra, những gói viện trợ bổ sung, mỗi gói trị giá khoảng 500 triệu USD, cũng đang trong quá trình chờ phê duyệt. Đến nay, chính quyền Tổng thống Trump chỉ chấp nhận bán vũ khí cho Ukraine hoặc chuyển giao các gói viện trợ quân sự được phê duyệt từ thời cựu Tổng thống Joe Biden.

Ukraine phụ thuộc nhiều vào các hệ thống phòng không tầm xa của phương Tây để bắn hạ tên lửa Nga. Kiev thường xuyên kêu gọi bổ sung thêm viện trợ vũ khí sau các cuộc không kích của Nga khiến nhiều dân thường thiệt mạng.

Theo báo The Kyiv Independent của Ukraine, hồi tháng 8, Tổng thống Zelensky cho biết Ukraine đặt mục tiêu đảm bảo ít nhất 1 tỷ USD mỗi tháng từ các đồng minh để mua vũ khí sản xuất tại Mỹ. Kế hoạch này cũng bao gồm quan hệ đối tác trị giá 50 tỷ USD với các công ty Ukraine để sản xuất thiết bị bay không người lái (UAV) và cung cấp ít nhất 10 hệ thống tên lửa phòng không Patriot do Mỹ sản xuất.

Chi tiêu quốc phòng của Ukraine đã tăng mạnh kể từ sau khi Liên bang Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022, hiện chiếm hơn 31% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Ngân sách nhà nước năm nay dự kiến dành ít nhất 63 tỷ USD cho quốc phòng, chưa kể lượng vũ khí viện trợ từ các nước phương Tây. Chủ tịch Ủy ban ngân sách Quốc hội Roksolana Pidlasa cho biết chi phí chiến tranh vẫn tiếp tục leo thang.