TP Hồ Chí Minh đề xuất đơn giản hóa 28 thủ tục tư pháp

Điểm mới là thay vì yêu cầu nộp nhiều loại hồ sơ giấy, cơ quan chức năng sẽ khai thác trực tiếp dữ liệu hộ tịch điện tử và dữ liệu dân cư. Đây được xem là bước đột phá để thủ tục hành chính trở nên gọn nhẹ, thuận tiện hơn.

Đối với các thủ tục thuộc thẩm quyền cấp tỉnh như: thay đổi nội dung đăng ký hoạt động của văn phòng thừa phát lại, văn phòng công chứng, UBND TP Hồ Chí Minh đề xuất không yêu cầu nộp giấy tờ chứng minh nhân sự quản lý.

Trong các thủ tục cấp xã, phường có thủ tục thay đổi, cải chính, bổ sung thông tin lại hộ tịch, UBND TP Hồ Chí Minh đề xuất không yêu cầu nộp giấy tờ liên quan trong trường hợp cơ quan tiếp nhận có thể khai thác thông tin giấy tờ hộ tịch trong cơ sở dữ liệu.

Với đề xuất của TP Hồ Chí Minh, khi người dân đăng ký khai sinh, khai tử sẽ không cần yêu cầu nộp giấy chứng sinh, giấy chứng tử... nếu khai thác được thông tin trong cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Nếu đề xuất này được thực hiện, toàn bộ thủ tục của người dân sẽ được đơn giản hóa theo hướng sử dụng dữ liệu thay vì hồ sơ giấy như hiện nay.

Tương tự, các thủ tục khác như cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, hỗ trợ chi phí mai táng, cấp giấy xác nhận khuyết tật… cũng được đơn giản hóa theo hướng sử dụng dữ liệu thay vì hồ sơ giấy như hiện nay. Việc này nhằm khai thác hiệu quả dữ liệu hộ tịch điện tử phục vụ việc cắt giảm, hạn chế nộp, xuất trình giấy tờ trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính cho người dân.

Các phường, xã ủng hộ cắt giảm giấy tờ cho người dân

Đề xuất đơn giản hóa 28 thủ tục tư pháp của TP Hồ Chí Minh đang nhận được sự đồng tình từ nhiều phường, xã. Đây được xem là bước đi đúng và kịp thời, vừa phù hợp với xu hướng cải cách hành chính, vừa gắn với mục tiêu chuyển đổi số quốc gia. Người dân sẽ bớt được cảnh mang theo nhiều loại giấy tờ rườm rà, trong khi dữ liệu đã được số hóa sẽ được phát huy tối đa hiệu quả. Điều này cũng thể hiện rõ quyết tâm của chính quyền thành phố trong việc đặt người dân ở vị trí trung tâm phục vụ.

Chị Thùy Dương đến phường Xóm Chiếu (TP Hồ Chí Minh) làm thủ tục để bổ sung tên cha vào giấy khai sinh của con. Để hoàn thiện hồ sơ, chị cần phải mang theo giấy kết hôn, giấy khai sinh của con kèm theo tờ khai bổ sung.

Chị cho biết, nếu các bước thủ tục được rút gọn, sử dụng cơ sở dữ liệu để tra cứu thông tin và không cần bổ sung giấy tờ sẽ giúp việc thực hiện các thủ tục cá nhân được nhanh hơn.

"Mỗi lần đi làm giấy tờ, mang nhiều thủ tục như vậy rất là rườm rà. Tôi kỳ vọng sau này sẽ cải thiện hơn, chỉ cần mang một loại giấy tờ, lên phường chỉ cần đọc thông tin là điều tra ra được", chị Quách Lê Thùy Dương (phường Xóm Chiếu, TP Hồ Chí Minh) chia sẻ.

Với đề xuất phương án của TP Hồ Chí Minh trong việc đơn giản hóa thủ tục hành chính có thành phần hồ sơ là giấy tờ hộ tịch được các phường, xã ủng hộ, điều này mang lại nhiều hiệu quả thiết thực cho người dân như tiết kiệm được thời gian, công sức và không mất nhiều chi phí cho các khoản in ấn, sao y, chứng thực giấy tờ… Sử dụng cơ sở dữ liệu để tra cứu giúp người dân không cần phải đi lại nhiều lần để hoàn thiện hồ sơ, từ đó thủ tục hồ sơ được giải quyết một cách nhanh gọn hơn.

Tuy nhiên, nhiều cán bộ, công chức lĩnh vực hộ tịch băn khoăn, nếu người dân đi làm thủ tục nhưng không sử dụng giấy chứng sinh hoặc giấy khai tử thì sẽ dùng dữ liệu nào để thay thế. Trên thực tế, ví dụ như giấy chứng sinh do bệnh viện cấp gần như đây là giấy tờ duy nhất chứng minh để cấp giấy khai sinh cho trẻ hoặc đăng ký thường trú. Do đó, các phường, xã kiến nghị để đồng bộ dữ liệu và thay thế cho hồ sơ giấy, người dân cần phải cập nhật thông tin vào tài khoản VNeID để cán bộ có thể tra cứu thông tin.

Dữ liệu phải được cập nhật liên tục, không gián đoạn là yêu cầu bắt buộc khi sử dụng cơ sở dữ liệu thay cho hồ sơ giấy để giải quyết hồ sơ cho người dân. Ngoài ra, việc cho phép công chức được truy cập dữ liệu vượt phạm vi TP Hồ Chí Minh cũng là giải pháp để phường, xã có thể tra cứu thông tin hộ dân từ các tỉnh, thành phố khác. Điều này có thể thúc đẩy thời gian giải quyết hồ sơ cho người dân được nhanh chóng hơn mà không cần đợi địa phương khác xác nhận bằng văn bản.

TP Hồ Chí Minh đã số hóa gần 13,5 triệu hồ sơ đăng ký hộ tịch

Theo báo cáo của Sở Tư pháp TP Hồ Chí Minh, đến nay thành phố đã số hóa gần 13,5 triệu hồ sơ hộ tịch, bao gồm khai sinh, kết hôn, nhận cha mẹ con và khai tử. Việc số hóa này không chỉ là bước quan trọng trong xây dựng chính phủ điện tử, mà còn giúp cơ quan quản lý tiết kiệm được chi phí, nhân lực và diện tích lưu trữ. Dữ liệu đã số hóa có thể được truy xuất nhanh chóng, thay vì mất nhiều thời gian tìm lại hồ sơ gốc như trước đây.

Với gần 13,5 triệu hồ sơ đã số hóa, dữ liệu bao gồm 4 loại: khai sinh; nhận cha, mẹ, con; kết hôn và đăng ký khai tử. Toàn bộ đã được cập nhật lên Hệ thống phần mềm đăng ký và quản lý hộ tịch của Bộ Tư pháp. Các sổ đăng ký hộ tịch còn lại như sổ đăng ký giám hộ; sổ đăng ký chấm dứt giám hộ; sổ ghi chú ly hôn và sổ đăng ký thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch, xác định lại dân tộc; xác nhận tình trạng hôn nhân sẽ tiếp tục được số hóa.

Sau khi hoàn thành, các dữ liệu hộ tịch cũ sẽ được chuyển đổi vào cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử và kết nối, tích hợp với Cổng Dịch vụ công Quốc gia, hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính Bộ Tư pháp, Bộ Ngoại giao, hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh… để hỗ trợ tiếp nhận, giải quyết, theo dõi tình hình tiếp nhận, giải quyết và kết quả giải quyết các thủ tục hộ tịch.

Đẩy mạnh tiếp nhận hồ sơ trên môi trường số

Song song với số hóa, TP Hồ Chí Minh cũng yêu cầu các sở ngành tiếp tục rà soát và cắt giảm tối thiểu 30% điều kiện kinh doanh, thời gian, chi phí thủ tục hành chính. Tất cả các thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý sẽ phải được công bố công khai và đưa lên dịch vụ công trực tuyến.

Thành phố đặt mục tiêu từ ngày 1/10 tới đây, hồ sơ của người dân sẽ chỉ được tiếp nhận trên môi trường điện tử. Hiện nhiều phường, xã tại TP Hồ Chí Minh đã chuẩn bị đầy đủ điều kiện để tiếp nhận và xử lý hồ sơ trực tuyến cho người dân.

Ghi nhận tại phường Bình Phú, tỷ lệ số hóa các bộ thủ tục đã đạt 99%, đảm bảo yêu cầu tiếp nhận hồ sơ qua môi trường điện tử. Bên cạnh đó, phường đã tăng cường cơ sở vật chất, nhân sự hướng dẫn để nâng cao mức độ hài lòng của người dân khi đến làm hồ sơ, thủ tục.

Chị Lê Thúy Ngọc (chuyên viên Phòng Kinh tế Hạ tầng và Đô thị, phường Bình Phú, TP Hồ Chí Minh) cho biết: "Về trang thiết bị, UBND phường đã trang bị các máy scan, máy quét tài liệu hồ sơ. Tại đây cũng có dàn máy công cộng hỗ trợ người dân có thể nhập hồ sơ tại chỗ, tức là tại nhà mình không có máy scan, không có máy vi tính để đăng nhập cổng dịch vụ công thì có thể ra UBND phường là có hết".

Đề xuất cắt giảm các thủ tục rườm rà, tuyên truyền, hướng dẫn người dân nộp hồ sơ trực tuyến tại nhà, nhờ vậy, từ tháng 7 đến nay, phường An Lạc đã giải quyết hồ sơ đạt tỷ lệ hơn 98%, không để xảy ra tình trạng tồn đọng hồ sơ của người dân.

Đến nay, Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Xóm Chiếu đã tiếp nhận gần 14.000 hồ sơ của người dân, bao gồm trực tuyến và trực tiếp. Để thực hiện số hóa thủ tục hành chính, trong thời gian tới phường sẽ đầu tư thêm trang thiết bị để hỗ trợ người dân đăng ký hồ sơ, đồng thời tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ, công chức nhằm thực hiện nhuần nhuyễn thao tác để hướng dẫn người dân.

Các chuyên gia đánh giá, tiếp nhận và giải quyết hồ sơ trên môi trường điện tử là bước tiến phù hợp với xu hướng thế giới, giúp đơn giản và minh bạch hóa thủ tục, hồ sơ hành chính sẽ gọn nhẹ hơn, tránh gây phiền hà cho người dân, từ đó thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số, xây dựng nền hành chính công hiện đại, hiệu quả và phục vụ người dân được tốt hơn.

Những đề xuất của TP Hồ Chí Minh cũng chính là bước đi cụ thể để thực hiện Chỉ thị 24 của Thủ tướng Chính phủ. Chỉ thị khẳng định quyết tâm xây dựng nền hành chính hiện đại, nơi người dân không còn phải lỉnh kỉnh giấy tờ, chỉ cần dùng VNeID để giải quyết thủ tục.

Từ Trung ương đến địa phương, mục tiêu chung là xóa bỏ dần hồ sơ giấy, để mọi thủ tục đều gọn nhẹ, minh bạch và đặt sự thuận tiện của người dân lên hàng đầu.