Tổng thống Trump yêu cầu Đại học California nộp phạt 1 tỷ USD

Khuôn viên trường Đại học California - Los Angeles (Ảnh: AP)

Ông Trump đã cáo buộc trường Đại học California - Los Angeles (UCLA) có hành vi bài Do Thái trong cách xử lý các cuộc biểu tình sinh viên năm 2024 liên quan tới cuộc chiến ở Gaza.

Khoản phạt này gấp 5 lần số tiền mà Đại học Columbia từng đồng ý trả để giải quyết các cáo buộc tương tự từ chính quyền liên bang. Một quan chức cấp cao nói với hãng tin AFP rằng mức phạt sẽ "hoàn toàn tàn phá" hệ thống đại học công lập danh giá của bang California.

Chủ tịch hệ thống Đại học California (UC), ông James Milliken - quản lý 10 cơ sở, bao gồm UCLA - xác nhận đã nhận được yêu cầu hôm 8/8 và đang xem xét. Ông nhấn mạnh: "Là một trường công lập, chúng tôi có trách nhiệm quản lý nguồn lực từ tiền thuế. Một khoản phạt ở mức này sẽ hủy hoại hệ thống đại học công lập hàng đầu đất nước, gây tổn hại nghiêm trọng tới sinh viên và toàn thể người dân California".

Thống đốc California Gavin Newsom, thành viên hội đồng quản trị UC, phản ứng mạnh mẽ: "Chúng tôi sẽ đệ đơn kiện". Ông ca ngợi UC là trụ cột kinh tế của California và là nguồn đào tạo nhiều nhà khoa học, kỹ sư đạt nhiều giải Nobel nhất nước Mỹ.

Theo truyền thông Mỹ, chính quyền Tổng thống Trump muốn khoản phạt được thanh toán theo đợt và yêu cầu UC trả thêm 172 triệu USD vào quỹ bồi thường cho sinh viên Do Thái cùng những người bị ảnh hưởng bởi cáo buộc phân biệt đối xử. Hệ thống UC hiện đã chịu tác động nặng nề từ lệnh đóng băng hơn nửa tỷ USD tài trợ y khoa và khoa học dành riêng cho UCLA.

Động thái này được cho là lặp lại động thái mà Nhà Trắng đã áp dụng với Đại học Columbia hay gây sức ép lên Harvard, buộc các trường tuân thủ quy định cấm xét yếu tố chủng tộc trong tuyển sinh và tuyển dụng - điều mà ông Newsom chỉ trích là "tấn công tự do học thuật.

Các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine đã bùng nổ tại hàng chục trường đại học Mỹ trong năm 2024, trong đó có UCLA, dẫn tới các cuộc trấn áp của cảnh sát và làm bùng phát bạo lực từ đám đông. Khi đó, Tổng thống Mỹ đương nhiệm là ông Joe Biden tuyên bố "trật tự phải được duy trì".

Từ khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025, ông Trump và phong trào "Make America Great Again" (Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại) thường xuyên nhắm vào giới học thuật, coi đây là tầng lớp tinh hoa nhưng quá tự do và đối lập với chủ nghĩa dân tộc sắc tộc vốn được ủng hộ trong phe bảo thủ của ông.