Tổng thống Mỹ Donald Trump (Ảnh: WSJ/Getty Images)
Điều này sẽ khiến vai trò truyền thống của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ (NSC) bị thu hẹp đáng kể.
Tháng 6 vừa qua, khi ông Trump ra lệnh không kích các cơ sở hạt nhân của Iran, nhiều nhà ngoại giao Mỹ - những người lẽ ra phải được thông báo - đã hoàn toàn bất ngờ. Sau vụ tấn công, các nước Trung Đông liên tục chất vấn Washington về việc liệu Mỹ có khởi động chiến dịch thay đổi chế độ tại Tehran hay không, song các quan chức Mỹ chỉ có thể viện dẫn tuyên bố công khai của ông Trump mà không có hướng dẫn cụ thể nào.
Theo giới phân tích, đây là minh chứng rõ ràng cho việc Tổng thống Trump đang thu hẹp vai trò của NSC - cơ quan vốn được các đời Tổng thống trước sử dụng để nghiên cứu chính sách, phối hợp liên ngành và bảo đảm thực thi quyết định. Nhân sự NSC hiện còn chưa tới 150 người, giảm mạnh so với khoảng 400 dưới các chính quyền trước. Ông Trump cũng sớm sa thải Cố vấn An ninh quốc gia Mike Waltz sau 3 tháng nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai, đồng thời giao Ngoại trưởng Marco Rubio kiêm nhiệm vị trí này.
Phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt khẳng định: "Chúng tôi chỉ cần hoàn thành công việc. Nếu ai đó thấy khó chịu vì không được thông báo, điều đó không quan trọng".
Tuy nhiên, nhiều cựu quan chức và chuyên gia lo ngại cách tiếp cận này đang có thể gây ra những tác động trái chiều. Nhà sử học David Rothkopf nhận định: "Quy trình an ninh quốc gia gần như không còn tồn tại. Tổng thống chính là cả Bộ Ngoại giao, Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân và NSC gộp lại". Việc thiếu kênh tham vấn chuyên gia khiến các quyết sách dễ bị sai sót, trong khi quan chức thừa hành thường không nắm rõ chi tiết mệnh lệnh, dẫn đến trì hoãn hoặc thực thi sai lệch.
Dưới thời ông Mike Waltz, NSC được bổ sung nhiều nhân sự kỳ cựu, nhưng họ nhanh chóng bị loại bỏ vì bị cáo buộc "thiếu trung thành" bởi các nhân vật cực hữu. Ông Waltz cùng Tướng Michael Erik Kurilla từng thuyết phục Tổng thống Trump mở chiến dịch không kích Houthi ở Yemen hồi tháng 3/2025, dù đa số đội ngũ an ninh phản đối. Hai tháng sau, ông Trump bất ngờ đảo ngược quyết định, tuyên bố Houthi đồng ý ngừng tấn công tàu Mỹ - điều trên thực tế không xảy ra.
Sau khi Ngoại trưởng Rubio tiếp quản vai trò cố vấn an ninh quốc gia, ông chủ trương cắt giảm nhân sự NSC, đưa cơ quan này trở lại chức năng điều phối liên ngành, phù hợp với phong cách lãnh đạo "tập trung từ trên xuống" của ông Trump.
Hiện tại, hoạt động thường nhật của NSC được điều hành bởi các phó cố vấn an ninh quốc gia Andy Baker và Robert Gabriel, cùng với Mike Needham - cố vấn Bộ Ngoại giao. Họ bổ sung chi tiết vào mệnh lệnh chung chung của ông Trump và chia sẻ chúng với các quan chức cấp cao trước các cuộc họp với Tổng thống.
Bình luận (0)