Tòa án Mỹ hủy bỏ quyết định cắt giảm hơn 2 tỷ USD tài trợ cho Đại học Harvard

Sinh viên Đại học Harvard mặc lễ phục tốt nghiệp trong khuôn viên trường ở Cambridge, Massachusetts, ngày 4/6/2025 (Ảnh: Cassandra Klos/Bloomberg/Getty Images)

Quyết định của Thẩm phán Tòa án Liên bang Allison Burroughs bác bỏ lập luận của chính quyền Tổng thống Trump rằng họ nhắm vào Đại học Harvard vì tình trạng bài Do Thái trong khuôn viên trường.

Phán quyết này là một chiến thắng lớn đối với Harvard - trường đại học duy nhất bị chính quyền Tổng thống Trump nhắm đến để kiện trực tiếp lên Nhà Trắng. Chính quyền Tổng thống Trump lập luận rằng họ đang mạnh tay trấn áp chủ nghĩa bài Do Thái trong khuôn viên trường, nhưng Harvard đã trở thành tâm điểm của một cuộc đấu tranh rộng lớn hơn về tự do học thuật, chi tiêu liên bang và giám sát trong các trường đại học.

Sau phán quyết của Tòa án Liên bang, Nhà Trắng cho biết sẽ kháng cáo.

"Vị Thẩm phán do cựu Tổng thống Obama bổ nhiệm từ đầu đã luôn nghiêng về phía Harvard, bất chấp sự thật. Với bất kỳ ai quan sát một cách công bằng, rõ ràng là Đại học Harvard đã không bảo vệ sinh viên khỏi tình trạng quấy rối và đã để cho nạn phân biệt đối xử hoành hành trong khuôn viên trường suốt nhiều năm" - người phát ngôn Nhà Trắng Liz Huston nói với CNN.

Trong thông điệp phát đi tối 3/9, Hiệu trưởng Alan Garber cho biết phán quyết này "xác nhận những lập luận của chúng tôi trong việc bảo vệ tự do học thuật của Đại học, các nghiên cứu khoa học có tính then chốt, cũng như những nguyên tắc cốt lõi của giáo dục đại học Mỹ", song ông cũng thừa nhận vẫn còn những bất định phía trước.

"Ngay cả khi chúng tôi thừa nhận những nguyên tắc quan trọng được khẳng định trong phán quyết hôm nay, chúng tôi sẽ tiếp tục đánh giá các ý kiến, theo dõi những diễn biến pháp lý tiếp theo và chú ý đến bối cảnh đang thay đổi mà trong đó chúng tôi nỗ lực hoàn thành sứ mệnh của mình" - ông Garber nói.

Theo bà Allison Burroughs, khi nguồn tài trợ bị "đóng băng", không có bất kỳ cuộc điều tra nào về việc liệu có phòng thí nghiệm nghiên cứu cụ thể nào "có hành vi bài Do Thái, tuyển dụng người Do Thái, do các nhà khoa học Do Thái điều hành, hay đang nghiên cứu các vấn đề hoặc bệnh lý đặc biệt liên quan đến người Do Thái hay không…". "Điều đó có nghĩa là việc đóng băng tài trợ có thể và rất có khả năng sẽ gây hại cho chính những người mà các bị đơn tuyên bố là họ đang bảo vệ" - bà Burroughs phân tích.

Bà Burroughs cũng nhắm vào nhiều bài đăng trên mạng xã hội của Tổng thống Trump và cho rằng những lo ngại của ông về Đại học Harvard "không hề liên quan đến chủ nghĩa bài Do Thái".

Trong phán quyết, bà Burroughs khẳng định các quyết định "đóng băng" và chấm dứt tài trợ nói trên vi phạm Tu chính án thứ nhất, Đạo luật thủ tục hành chính và Điều VI của Đạo luật Dân quyền năm 1964. Bà thừa nhận Đại học Harvard từng tồn tại vấn đề bài Do Thái và "đáng lẽ phải xử lý tốt hơn", song nhấn mạnh các biện pháp của chính quyền Tổng thống Trump "không có mối liên hệ thực tế nào" với việc chống bài Do Thái.

Theo bà Burroughs, Đại học Harvard hiện đã bắt đầu, dù muộn màng, thực hiện các bước để khắc phục tình trạng bài Do Thái và sẵn sàng làm nhiều hơn nếu cần thiết. Tuy nhiên, bà khẳng định trách nhiệm của tòa án là bảo đảm quyền tự do học thuật và nghiên cứu không bị chấm dứt một cách tùy tiện. Phán quyết đồng thời tuyên bố toàn bộ các quyết định "đóng băng" và chấm dứt tài trợ áp dụng với Đại học Harvard kể từ ngày 14/4/2025 đều bị vô hiệu.