Tình yêu Tổ quốc trong những nét vẽ “Mùa xuân độc lập”

Tác phẩm Bác Hồ đọc Tuyên ngôn độc lập.

Nét vẽ từ tình yêu Tổ quốc

Triển lãm Mùa xuân độc lập khai mạc ngày 18/8, là hoạt động ý nghĩa do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ VHTTDL và Bảo tàng Hồ Chí Minh tổ chức nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

17 bức tranh sơn mài khổ lớn mang chủ đề Mùa xuân độc lập do họa sĩ Chu Nhật Quang sáng tác, tái hiện sinh động những chặng đường lịch sử, những dấu mốc chiến thắng vẻ vang của dân tộc và đặc biệt là hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh thông qua ngôn ngữ của nghệ thuật sơn mài kết hợp với các yếu tố nghệ thuật đương đại đặc sắc.

Không có nhiều những họa sĩ trẻ đam mê sáng tác các tác phẩm về đề tài lịch sử, lãnh tụ. Lại càng hiếm có một họa sĩ trẻ được chọn tranh để tổ chức một triển lãm cá nhân nhân dịp kỷ niệm lịch sử trọng đại của dân tộc.

Theo Chu Nhật Quang, ý tưởng cho loạt tranh về các sự kiện lịch sử về các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ đã đến với anh trong thời gian đang du học. Sau những thử nghiệm, nghiên cứu làm vóc sơn mài khổ lớn, đến năm 2019, khi vừa từ nước ngoài trở về, Quang bắt tay vào phác thảo, tìm kiếm và thu thập tư liệu.

"Tôi muốn mọi chi tiết đều bám sát lịch sử, từ các thước phim, tranh, ảnh, cho tới câu chuyện được kể lại. Song song với yếu tố lịch sử, tôi chú trọng sự hài hòa của nghệ thuật hội họa. Riêng Mùa xuân độc lập đã ngốn của tôi gần 7 năm làm việc liên tục…", Chu Nhật Quang bộc bạch.

Lựa chọn sáng tác về đề tài lãnh tụ và cách mạng, theo họa sĩ trẻ, tình yêu nước và niềm trân trọng lịch sử đã ngấm vào anh từ nhỏ. Ông nội Chu Nhật Quang là NSND Chu Mạnh Chấn, từng vẽ nhiều tranh về đề tài cách mạng. Ngấm vào máu từ nhỏ, đến khi lớn lên, chàng trai trẻ thường đến bảo tàng tìm hiểu, đọc sách, xem phim tư liệu, gặp gỡ các nhân chứng. "Khi học tập và trải nghiệm ở nước ngoài, tôi càng thấm thía giá trị tự do, độc lập và muốn đóng góp trí tuệ, sáng tạo của mình cho những tác phẩm về đất nước", họa sĩ trẻ bộc bạch.

Mùa xuân độc lập là thành quả nghệ thuật được vẽ nên từ tình yêu Tổ quốc, từ sự trân trọng với lịch sử dân tộc. Bức tranh lớn nhất trong triển lãm lần này dài 7,2 mét, cao 2,4 mét, vẽ hai mặt. Một mặt mang tên Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập, mặt còn lại với chủ đề Mùa xuân dân tộc.

Bức tranh hai mặt này đã được triển khai từ cuối năm 2019. Trong quá trình thực hiện, họa sĩ tiếp tục nghiên cứu bố cục, tạo hình kiến trúc, bối cảnh lịch sử, trang phục lực lượng vũ trang, và thiết kế lễ đài ở Quảng trường Ba Đình thời điểm đó.

Trân trọng nghệ sĩ trẻ đam mê sáng tạo về lịch sử

Họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam nhận định, sáng tác tranh sơn mài, lại là sơn mài khổ lớn về đề tài lịch sử, lãnh tụ thực sự là một thách thức lớn đối với bất kỳ một họa sĩ nào. Triển lãm Mùa xuân độc lập sẽ cho thấy tình yêu lịch sử, rất đáng trân trọng của người Việt, đặc biệt là những nghệ sĩ trẻ.

"Những tác phẩm nghệ thuật Mùa xuân độc lập thể hiện một sự sang trang trong sáng tác của các bạn trẻ, mang lại nhiều kỳ vọng cho nghệ thuật đương đại Việt Nam, điều mà trước đây rất ít gặp", theo họa sĩ Lương Xuân Đoàn.

Đặc biệt, họa sĩ Lương Xuân Đoàn cho rằng, ấn tượng nhất trong các tác phẩm ở Mùa xuân độc lập là những bức tranh về Bác Hồ, một đề tài luôn là "bài toán khó" trong nghệ thuật tạo hình. Vậy nhưng, chàng họa sĩ trẻ đã lựa chọn đối mặt, và rồi nỗ lực vượt qua. "Nhìn Chu Nhật Quang và các bạn trẻ trong nhóm thực hiện triển lãm Mùa xuân độc lập, tôi muốn nói rằng: Hãy tin ở họ!", Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam nhấn mạnh.

Với nhà báo Hồ Quang Lợi, cảm nhận khi xem những tác phẩm hội họa được triển lãm nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 là tinh thần hào khí, tình yêu đất nước, sự tôn vinh những giá trị lịch sử, văn hóa Việt Nam.

Thế hệ nghệ sĩ trẻ chưa từng trải qua những sự kiện lịch sử của dân tộc, sáng tác về đề tài này đối với họ càng trở nên thách thức. Sau triển lãm Dấu thiêng tại Hoàng Thành Thăng Long nhân dịp 70 năm Giải phóng Thủ đô, đến Mùa xuân độc lập, họa sĩ Chu Nhật Quang đã khẳng định được một phong cách riêng đối với hội họa sơn mài truyền thống.

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều hé lộ, theo dõi dự án nghệ thuật đầy thử thách này từ đầu, ông đã không tránh khỏi cảm giác lo lắng.

"Tôi đã tự hỏi, là một nghệ sĩ trẻ, được đào tạo nhiều năm ở phương Tây, Quang sẽ tiếp cận lịch sử và chân dung lãnh tụ Hồ Chí Minh thế nào? Liệu anh chỉ mô phỏng lại ảnh tư liệu, rồi đi vào lối mòn? Nhưng khi xem các tác phẩm hoàn thiện, tôi thực sự xúc động và bất ngờ…", nhà thơ Nguyễn Quang Thiều chia sẻ.

Ông cho rằng, với những người trẻ dám dấn thân vào con đường nghệ thuật đầy khó khăn này, rất cần sự ủng hộ, trân trọng từ công chúng. Bằng tình yêu, với góc nhìn riêng và kỹ thuật sơn mài đặc sắc, họa sĩ trẻ ở dự án lần này đã khắc họa nên một chân dung lãnh tụ vừa quen, vừa lạ.

"Điều đáng quý nhất là những bức vẽ đã khắc họa chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh một cách dung dị, gần gũi, thấu hiểu nỗi đau và khát vọng của dân tộc. Bác Hồ trong những bức tranh này không chỉ là nhân vật lịch sử, mà như đang sống giữa nhân dân. Cây cọ trẻ đã mang lại những cảm xúc mới, thông điệp mới – điều không phải tác phẩm nào về đề tài lịch sử cũng làm được", Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam khẳng định.

Họa sĩ Chu Nhật Quang sinh năm 1995, là một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ nghệ sĩ trẻ đam mê và gắn bó với nghệ thuật sơn mài Việt Nam. Xuất thân trong một gia đình giàu truyền thống nghệ thuật - con của đạo diễn, họa sĩ, NSƯT Chu Lượng và cháu nội của họa sĩ - NSND Chu Mạnh Chấn, Chu Nhật Quang sớm được nuôi dưỡng trong tình yêu hội họa và được giáo dục ý thức gìn giữ các giá trị văn hóa dân tộc.