Thúc đẩy việc kinh doanh có trách nhiệm trong lĩnh vực khoa học và công nghệ

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Việt Linh

Sáng 21/10, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức Hội nghị tập huấn chính sách, pháp luật về thực hành kinh doanh có trách nhiệm trong lĩnh vực khoa học và công nghệ năm 2025.

Phát biểu khai mạc hội nghị, TS Nguyễn Như Quỳnh - Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, đối với các doanh nghiệp, đơn vị kinh doanh, yêu cầu "sống còn" là lợi nhuận, lợi ích kinh tế, phát triển sản phẩm và mạng lưới khách hàng. Tuy nhiên, việc chỉ tập trung vào những nội dung này sẽ ảnh hưởng lớn đến phần còn lại của thế giới, bao gồm người tiêu dùng, môi trường, người lao động và các nhóm yếu thế trong xã hội.

"Vấn đề thực hành kinh doanh có trách nhiệm được đặt ra nhằm mục đích đảm bảo lợi ích kinh tế của nhà sản xuất, người kinh doanh. Đồng thời, phải duy trì sự ổn định, bảo đảm lợi ích của người tiêu dùng và xã hội, phát triển môi trường và bảo đảm các quyền lợi ích khác", TS Nguyễn Như Quỳnh chia sẻ.

Cũng theo TS Nguyễn Như Quỳnh, các doanh nghiệp khoa học và công nghệ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, điều này đã được thể hiện rất rõ trong Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị. Sự phát triển của khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đem lại những lợi thế vô cùng lớn cho mỗi quốc gia và trên thế giới.

Tuy nhiên, sự phát triển này cũng chứa đựng những rủi ro tiềm tàng cho những tổ chức, cá nhân xung quanh nhất là trong bối cảnh sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, trong đó có trí tuệ nhân tạo. Do đó, nếu các hoạt động kinh doanh liên quan đến công nghệ mới không có nhận thức đầy đủ và không thực hành kinh doanh có trách nhiệm, doanh nghiệp sẽ phải gánh chịu nhiều vấn đề do những rủi ro tiềm tàng này gây ra.

"Từ thực tế trên, hội nghị được tổ chức với mong muốn những người tham gia có nhận thức đầy đủ hơn về vấn đề thực hành kinh doanh có trách nhiệm; thúc đẩy việc thực hành kinh doanh có trách nhiệm ngay tại chính các doanh nghiệp trong lĩnh vực khoa học và công nghệ", TS Quỳnh nhấn mạnh. 

Tại hội nghị, TS Nguyễn Như Hà, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Giáo dục và Đào tạo) trình bày tham luận: "Tuyên truyền, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực khoa học và công nghệ liên quan đến thực hành kinh doanh có trách nhiệm". Bài tham luận đã phân tích rõ nội dung của các luật quan trọng như: Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025, Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Chuyển giao công nghệ, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật… đồng thời chỉ ra những nguyên tắc cốt lõi về trung thực, an toàn, bảo vệ môi trường và tôn trọng tài sản trí tuệ - nền tảng để doanh nghiệp thực hiện kinh doanh có trách nhiệm

Trong tham luận: "Tổng quan về Chương trình hành động quốc gia hoàn thiện chính sách và pháp luật nhằm thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm tại Việt Nam giai đoạn 2023 – 2027", TS Lưu Hương Ly, đại diện Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế (Bộ Tư pháp) đã tập trung làm rõ các mục tiêu, giải pháp của Chương trình, trong đó nhấn mạnh 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm: Nâng cao nhận thức và năng lực của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng; hoàn thiện chính sách, pháp luật; nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật; tăng cường chia sẻ thông tin và hợp tác quốc tế; tổng kết, đánh giá việc triển khai Chương trình.

Đáng chú ý, TS Lưu Hương Ly cho biết Việt Nam đã cam kết thực hiện các chuẩn mực quốc tế về kinh doanh có trách nhiệm theo Hiệp ước Toàn cầu của Liên hợp quốc (UN Global Compact), Hướng dẫn của Liên hợp quốc về Kinh doanh và Nhân quyền (UNGPs), Khung ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) và Tiêu chuẩn ISO 26000 về Trách nhiệm xã hội. Việc nội luật hóa các chuẩn mực này không chỉ giúp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia mà còn tạo điều kiện để doanh nghiệp trong nước tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các diễn giả đều thống nhất rằng, thực hành kinh doanh có trách nhiệm không chỉ là yêu cầu tuân thủ pháp luật, mà là chiến lược phát triển dài hạn, giúp doanh nghiệp củng cố uy tín, mở rộng thị trường và thu hút đầu tư. Doanh nghiệp cần chủ động lồng ghép các nguyên tắc trách nhiệm xã hội, đạo đức nghề nghiệp và phát triển bền vững vào mọi hoạt động, từ nghiên cứu, sản xuất đến quản trị, truyền thông và ứng xử với người lao động.

Hội nghị cũng đề nghị các cơ quan báo chí, truyền thông tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật và lan tỏa thông điệp về kinh doanh có trách nhiệm, góp phần hình thành văn hóa doanh nghiệp mới, minh bạch, nhân văn và sáng tạo.

Kết thúc hội nghị, các đại biểu thống nhất cho rằng, việc tập huấn, tuyên truyền và phổ biến chính sách, pháp luật về thực hành kinh doanh có trách nhiệm là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam trong giai đoạn mới - "phát triển kinh tế gắn với trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường, vì con người và tương lai đất nước.