Thúc đẩy nối lại thanh sát hạt nhân tại Iran

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Araghchi và Tổng Giám đốc IAEA Grossi ký thỏa thuận mở đường cho việc nối lại hợp tác, ở Cairo, Ai Cập, ngày 9/9 (Ảnh: AP)

Trong lễ khai mạc Đại hội đồng IAEA lần thứ 69 ở Vienna (Áo), Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Grossi nhấn mạnh việc nối lại quyền thanh sát cơ sở hạt nhân của Iran là cực kỳ quan trọng. Đây sẽ là một tín hiệu tốt cho thấy đối thoại và thỏa thuận dựa trên sự hiểu biết lẫn nhau vẫn còn khả thi, bất chấp những trở ngại chính trị.

Ông Grossi nhấn mạnh việc khôi phục thanh sát hạt nhân tại Iran là yếu tố then chốt để bảo vệ cơ chế không phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu. 

Trong khi đó, phía Iran cho biết cần thời gian đánh giá an toàn các cơ sở sau các vụ tấn công. Người đứng đầu Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran - ông Mohammad Eslami - khẳng định Tehran vẫn là thành viên của Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), dù Quốc hội Iran trước đó đã thông qua luật cấm hợp tác với IAEA. Ông Eslami cho rằng cần có một định nghĩa mới về các điều khoản hợp tác - trong đó phải tính đến những quan ngại an ninh chính đáng của Iran.

Trong thông điệp gửi tới hội nghị, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh IAEA đóng vai trò không thể thay thế trong việc bảo đảm khoa học và công nghệ hạt nhân phục vụ mục đích hòa bình. Ông kêu gọi cộng đồng quốc tế tiếp tục nỗ lực loại bỏ mối đe dọa phổ biến vũ khí hạt nhân, để các công cụ hạt nhân trở thành động lực phát triển và lá chắn bảo vệ nhân loại.

Phát biểu trước hơn 2.500 đại biểu từ các quốc gia thành viên, tổ chức quốc tế và các tổ chức phi chính phủ, ông Grossi cảnh báo cơ chế không phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu đang chịu sức ép chưa từng có. Theo ông Grossi, những thách thức - như chủ nghĩa khủng bố, xung đột vũ trang, sự xói mòn các chuẩn mực hạt nhân trong bối cảnh bất bình đẳng - đang ngày càng sâu rộng. Tổng Giám đốc IAEA nhấn mạnh đây là thời khắc bước ngoặt, đòi hỏi nỗ lực bảo vệ cơ chế này trước nguy cơ bị suy yếu.

Trong khuôn khổ hội nghị kéo dài đến ngày 19/9, các đại biểu sẽ rà soát Báo cáo thường niên 2024, thảo luận ngân sách năm 2026, đồng thời xem xét loạt vấn đề nóng - từ an toàn và an ninh hạt nhân ở Ukraine, Trung Đông cho tới chương trình hạt nhân của Triều Tiên.

IAEA ghi nhận tiến triển trong đàm phán về thanh sát cơ sở hạt nhân với Iran

VTV.vn - Theo Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi, các cuộc đàm phán về việc IAEA nối lại hoạt động thanh sát các cơ sở hạt nhân của Iran đã đạt được tiến triển.