Đảng và Chính phủ kiên định coi phát triển doanh nghiệp tư nhân là ưu tiên chiến lược, đi kèm với cam kết cải cách thể chế, minh bạch hóa môi trường kinh doanh, nhằm xây dựng nền kinh tế năng động, hội nhập và bền vững.
Chính phủ đồng hành, kiến tạo môi trường phát triển
Tại Hội nghị toàn quốc về phát triển kinh tế tư nhân, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất, là trụ cột chính của nền kinh tế quốc gia trong thời kỳ phát triển thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Trong suốt gần một thập kỷ qua, hàng loạt chính sách cải cách đã mở đường cho khu vực tư nhân phát triển. Từ Nghị quyết Trung ương 5 khóa XII (năm 2017) về phát triển kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng, đến nay, những cam kết này đã được cụ thể hóa bằng nhiều chính sách đột phá. Các rào cản về điều kiện kinh doanh được cắt giảm mạnh, các thủ tục hành chính về thuế, hải quan, đăng ký doanh nghiệp ngày càng tinh gọn, minh bạch.
Trong không gian trưng bày “Khởi nghiệp kiến quốc” tại Triển lãm Thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC), nhiều doanh nghiệp tư nhân tiêu biểu đã mang đến những sản phẩm công nghệ cao "thuần Việt", phản ánh khát vọng vươn tầm quốc tế.
Đến nay, Việt Nam đã ghi nhận những thành tựu rõ rệt. Theo số liệu của Chính phủ tại Nghị quyết 68-NQ/TW (tháng 5/2025), Việt Nam hiện có trên 940.000 doanh nghiệp tư nhân và hơn 5 triệu hộ kinh doanh, khu vực này đóng góp khoảng 50% GDP, hơn 30% ngân sách nhà nước, và sử dụng đến 82% lao động trong nền kinh tế. Thủ tướng Phạm Minh Chính từng nhấn mạnh, khu vực này đóng góp gần 45% GDP, hơn 40 % vốn đầu tư xã hội, tạo việc làm cho 85% lao động, và chiếm tỷ trọng đáng kể trong nhập khẩu (35%) và xuất khẩu (25%)".
Riêng trong 7 tháng đầu năm 2025, cả nước có 107.700 doanh nghiệp thành lập mới, với tổng vốn đăng ký là 928,4 nghìn tỷ đồng, tăng 10,6% về số lượng và 5,5% về vốn so với cùng kỳ năm trước. Tổng vốn đăng ký bổ sung của khu vực tư nhân đạt hàng triệu tỷ đồng, đóng góp gàn 50% GDP và hơn 30% tổng thu ngân sách nhà nước.
Những tên tuổi như Vingroup, Masan, Thaco, Hòa Phát, FPT, Vietjet, Vinamilk… không chỉ là biểu tượng của khu vực tư nhân Việt Nam, mà còn là “sứ giả” khẳng định vị thế quốc gia.
TS. Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cho biết, hơn 30 năm trước, doanh nghiệp tư nhân chiếm số lượng rất ít, hoạt động dưới hình thức hộ gia đình, đến nay nước ta đã ghi nhận hơn 940.000 doanh nghiệp tư nhân đang hoạt động, chiếm khoảng 97% tổng số doanh nghiệp cả nước. Có thể thấy, khu vực doanh nghiệp này đã phát triển nhanh như vũ bão và trở thành động lực phát triển kinh tế nước nhà.
Theo các chuyên gia kinh tế, để tiếp sức cho khu vực tư nhân bứt phá, Chính phủ đã kiên trì triển khai một loạt giải pháp đồng bộ, vừa mang tính chiến lược dài hạn, vừa trực tiếp tháo gỡ những vướng mắc vốn tồn tại nhiều năm của doanh nghiệp.
Thể chế - trụ cột quan trọng nhất để phát triển kinh tế tư nhân
Điển hình như về thể chế, hàng loạt đạo luật trụ cột như Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa đã được sửa đổi, hoàn thiện theo hướng tạo lập môi trường bình đẳng, minh bạch, giúp khu vực tư nhân tiếp cận nguồn lực đất đai, vốn, thị trường một cách thuận lợi hơn. Nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ đánh giá, nhờ khung pháp lý rõ ràng, họ có thêm cơ hội kêu gọi vốn đầu tư và mở rộng hợp tác quốc tế.
PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam từng nhận định kinh tế tư nhân Việt Nam đã bước sang giai đoạn mới – từ “lực lượng bổ sung” thành “trụ cột phát triển”, đồng thời nhấn mạnh môi trường pháp lý minh bạch chính là cam kết của Nhà nước trong việc coi khu vực này là động lực quan trọng của nền kinh tế.
Bên cạnh đó, về thủ tục hành chính, hệ thống dịch vụ công trực tuyến toàn trình, hóa đơn điện tử, thủ tục thuế – hải quan điện tử, ngân hàng số đi vào vận hành đã cắt giảm mạnh chi phí và thời gian tuân thủ, giảm đáng kể “điểm nghẽn” giấy tờ vốn kéo dài nhiều năm. Ông Hà Văn Phởn, Giám đốc Công ty Cổ phần DU production chia sẻ: “Trước kia, chúng tôi mất cả tuần để hoàn tất thủ tục thuế. Nay nhờ hóa đơn điện tử và cổng dịch vụ công trực tuyến, mọi việc chỉ gói gọn trong vài giờ, giúp tiết kiệm nhân lực và chi phí rất lớn".
Theo thống kê của Bộ Tài chính, tính đến tháng 8/2025, Bộ Tài chính đã rà soát 928 thủ tục hành chính, trong đó đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa hơn 500 thủ tục, chiếm 55% tổng số hiện hành. Về điều kiện kinh doanh đã rà soát 363 điều kiện, đề xuất cắt giảm/đơn giản hóa 124, tương đương 33,88%, trong đó có 120 điều kiện bị bãi bỏ hoàn toàn (33,05%).
Bộ Tài chính khẳng định, ưu tiên cải cách chính sách thuế, phí theo hướng khuyến khích đổi mới sáng tạo và chuyển đổi xanh, để doanh nghiệp tư nhân phát triển bền vững. Hiện nay, hơn 70% thủ tục thuế đã được thực hiện hoàn toàn điện tử, qua đó giảm tối đa phiền hà, tiết kiệm hàng chục triệu giờ công cho cộng đồng doanh nghiệp...
Về vốn và đổi mới sáng tạo, các gói tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, cùng với Quỹ Phát triển khoa học – công nghệ, Quỹ Đổi mới sáng tạo quốc gia đã và đang mở ra kênh tiếp cận tài chính mới, khuyến khích doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư vào nghiên cứu, ứng dụng công nghệ cao. Chuyên gia kinh tế Nguyễn Đức Kiên nhận định: “Nếu coi đổi mới sáng tạo là động cơ tăng trưởng mới, thì chính sách tín dụng và quỹ hỗ trợ chính là nhiên liệu giúp động cơ này vận hành”.
Về chuyển đổi xanh, Chính phủ chủ trương khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đi đầu trong phát triển năng lượng tái tạo, sản xuất tuần hoàn, thân thiện môi trường, đồng hành cùng cam kết quốc gia đạt mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An, “chuyển đổi xanh không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội vàng cho doanh nghiệp tư nhân, mở ra thị trường mới và nâng cao sức cạnh tranh quốc gia.”
Doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đã tạo nên dấu ấn trong nhiều ngành nghề trọng điểm.
Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Lê Tiến Trường, Chủ tịch Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) khẳng định: “Chúng tôi luôn tin tưởng vào sự đồng hành của Chính phủ. Nếu không có những cải cách mạnh mẽ về thủ tục hành chính, không có chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo, chắc chắn sẽ không có một Vinatex phát triển như hôm nay. Chính sách tốt sẽ tạo ra niềm tin lớn, và khi có niềm tin, doanh nghiệp sẽ dám nghĩ, dám làm, dám bứt phá".
Còn theo ông Hà Văn Phởn, Giám đốc Công ty Cổ phần DU production, điều làm nên sức mạnh của doanh nghiệp không chỉ là vốn hay công nghệ, mà trước hết là niềm tin. Chính phủ đã trao cho chúng tôi niềm tin bằng những chính sách cải cách và khuyến khích sáng tạo. Đổi lại, doanh nghiệp dám dấn thân, dám bứt phá để biến khát vọng thành hiện thực.
Tư nhân – lực lượng tiên phong trong nhiều lĩnh vực
Không chỉ tăng trưởng về số lượng, doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đã tạo nên dấu ấn trong nhiều ngành nghề trọng điểm. Đơn cử, trong lĩnh vực công nghiệp, nhiều tập đoàn tư nhân như Vingroup, Hòa Phát, Masan, Vinatex, Thaco, Vinatex...đã vươn lên dẫn đầu, hình thành hệ sinh thái sản xuất khép kín, góp phần nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, giảm phụ thuộc nhập khẩu.
Bên cạnh đó, trong thương mại – dịch vụ, hàng loạt doanh nghiệp bán lẻ, logistics, thương mại điện tử tư nhân đang giữ thị phần lớn, ứng dụng công nghệ số để cạnh tranh trực tiếp với doanh nghiệp nước ngoài.
Đặc biệt, trong lĩnh vực công nghệ và đổi mới sáng tạo, các startup Việt Nam do tư nhân khởi xướng đang thu hút hàng trăm triệu USD vốn đầu tư quốc tế. Đây chính là lực lượng tiên phong trong chuyển đổi số, phát triển trí tuệ nhân tạo, fintech, thương mại điện tử, góp phần đưa Việt Nam trở thành trung tâm công nghệ mới nổi tại châu Á.
Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên nhận định, nếu trước đây khu vực tư nhân chủ yếu hoạt động nhỏ lẻ, thì nay đã có những tập đoàn tư nhân đủ sức cạnh tranh trên thị trường khu vực và toàn cầu. Chính sách hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam đã tạo điều kiện cho tư nhân tiếp cận công nghệ, vốn, quản trị và thị trường.
"Tư nhân chính là lực lượng dẫn dắt nhiều ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Ở dệt may, da giày, thủy sản, gỗ hay công nghiệp điện tử, doanh nghiệp tư nhân chiếm phần lớn kim ngạch. Đặc biệt, nhiều tập đoàn tư nhân đang tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu, khẳng định thương hiệu Việt Nam trên bản đồ thương mại thế giới", Bộ trưởng Công thương nhấn mạnh thêm.
Niềm tin đó đang được cộng đồng doanh nghiệp tư nhân tiếp nhận và chuyển hóa thành hành động – bằng những dự án công nghiệp lớn, những sáng kiến đổi mới sáng tạo, những bước đi táo bạo trên thị trường quốc tế.
80 năm sau ngày độc lập, một Việt Nam năng động, sáng tạo, tự cường đang được viết tiếp bởi chính những doanh nhân tư nhân – những người đang góp phần đưa khát vọng dân tộc thành hiện thực.
Tư nhân cần bước nhảy mới
Đánh giá về thách thức, PGS.TS Trần Đình Thiên phân tích, thách thức hiện nay là nâng cao năng lực cạnh tranh, gắn kết với khu vực FDI và hội nhập chuỗi giá trị toàn cầu. Nếu được hỗ trợ đúng hướng, doanh nghiệp tư nhân Việt Nam hoàn toàn có thể hình thành những "đại bàng kinh tế" mang tầm khu vực.
Bên cạnh đó, đại diện cho tiếng nói chung của cộng đồng doanh nghiệp, TS Tô Hoài Nam nêu rõ, điều quan trọng nhất là Chính phủ đã tạo niềm tin cho tư nhân rằng mọi thành phần kinh tế đều bình đẳng. Khi niềm tin được củng cố, doanh nhân sẽ dám nghĩ lớn, làm lớn, đầu tư dài hạn vào công nghiệp, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Chính phủ cần tiếp tục cải cách thể chế mạnh mẽ hơn, đặc biệt là cắt giảm chi phí phi chính thức, minh bạch hóa thủ tục hành chính.
Ông Nam cho biết thêm dù đạt nhiều thành tựu, khu vực tư nhân vẫn đối diện không ít thách thức. Năng suất lao động còn thấp so với khu vực, phần lớn doanh nghiệp vẫn ở quy mô nhỏ và vừa, khả năng tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu còn hạn chế. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp còn khó khăn trong tiếp cận vốn dài hạn, đất đai, công nghệ và nhân lực chất lượng cao.
Do đó, thời gian tới, Chính phủ cần tiếp tục cải cách thể chế mạnh mẽ hơn, đặc biệt là cắt giảm chi phí phi chính thức, minh bạch hóa thủ tục hành chính. Đồng thời, cần có chính sách tín dụng và thị trường vốn phát triển hơn, giúp doanh nghiệp tư nhân tiếp cận nguồn lực dài hạn để đầu tư vào công nghiệp công nghệ cao và chuyển đổi xanh.
Các hiệp hội doanh nghiệp cũng kiến nghị Nhà nước tiếp tục thúc đẩy đối thoại công – tư thường xuyên, để lắng nghe khó khăn, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, đặc biệt trong lĩnh vực thuế, hải quan, đất đai, năng lượng và chuyển đổi số./.
Bình luận (0)