Thiên đường mây Tà Chì Nhù

Đường gặp gỡ của trời và mây

Tà Chì Nhù cao 2.979m, thuộc bản Xà Hồ (Trạm Tấu, Yên Bái) nay là tỉnh Lào Cai, là ngọn núi cao thứ bảy của Việt Nam, vẫn được gọi là “nóc nhà Yên Bái”. Tên Thái là Phu Song Sung, tên Mông là Chung Chua Nhà; dẫu gọi theo cách nào, ý nghĩa vẫn là đường gặp gỡ của trời và mây.

Trước đây, cái tên Tà Chì Nhù chỉ quen thuộc với giới trekker dày dạn. Nhưng từ khoảng 2018, khi ảnh biển mây bồng bềnh và hoa Chi Pâu phủ tím tràn lên mạng xã hội, Tà Chì Nhù từ “thiên đường ẩn” trở thành một trong những cung đường hot nhất miền Bắc. Có người lên vì mây, vì thử thách dốc liên tiếp; nhưng phần nhiều là để thoát ly khỏi nhịp phố vội, tháo gỡ áp lực công việc, đi chậm lại đúng hai ngày.

Cao điểm của Tà Chì Nhù rơi vào hai mùa: tháng 9-10 khi Chi Pâu nở rộ, và tháng 11 đến tháng 3, khi thời tiết khô ráo và là mùa của mây. Riêng tháng 9, ngay sau 2/9, lượng người tăng đột biến đến mức có ngày lối mòn trong rừng cũng phải… xếp hàng. Đoàn của chúng tôi chọn đúng vệt thời gian ấy.

Xe rời Hà Nội lúc 19h30, băng qua những khúc đèo quốc lộ 32, bỏ lại sau lưng ánh đèn đô thị đang lùi dần… Gần 1h sáng, xe vào Trạm Tấu. Homestay chào đón và ôm lấy chúng tôi bằng mùi của thiên nhiên, bằng sự im ắng khiến người ta lập tức thả lỏng. Giấc ngủ ngắn mà sâu, khác hẳn kiểu chập chờn của phố. Sau khi ăn bát phở nóng hổi để chào ngày mới, những gì không cần thiết gửi lại; balo nhẹ, chỉ giữ những thứ buộc phải mang. Xe lắc qua cung đường dốc, ruộng bậc thang mở từng vạt xanh, nhà sàn lác đác, sương mỏng như tấm voan phủ trên mặt núi. Khi chúng tôi đến Mỏ Chì, thấy cả chục nhóm porter người Mông nắng rám, vai quen gùi nặng, nụ cười hiền, mắt nhìn qua đám đông với vẻ bình thản như đã thuộc lòng kịch bản của một ngày nhiều khách.

Bài học về nhịp thở và sự kiên nhẫn

Những bước đầu từ Mỏ Chì khá dịu. Đường mòn men theo rừng, tiếng chim chớp nhoáng, tiếng suối nghe được mà không thấy. Ở cao độ này, tán cây còn dày, bóng râm níu người đi. Qua vài xóm người Thái, người Mông, mấy đứa nhỏ chạy ra mép đường nhìn chúng tôi bằng ánh mắt tò mò.

Đường hẹp, đoàn lên - đoàn xuống gặp nhau ở những khúc ngoặt, nhường nhau, chờ nhau. Càng lên cao, cảnh đổi sắc. Rừng thưa, lau sậy và cỏ bụi thay thế. Độ dốc “nhẩn nha” biến thành dốc ngắn liên tiếp khiến cơ thể không kịp hồi. Sỏi đá bắt đầu xuất hiện dày đặc, khiến mỗi bước đặt chân thành một quyết định nhỏ...

Khoảng 1.500m, rừng gần như vén màn. Những quả đồi trọc cỏ hiện ra, gió lạnh lùa vào áo, tầm nhìn mở như kéo rèm. Ở đây, khái niệm “mây ngang tầm mắt” trở nên cụ thể: mảng trắng trôi qua lưng đồi, luồn vào khe cỏ, áp vào mặt người đi khiến tóc áo ẩm ướt. Không cần tìm góc, chỉ cần đứng yên vài giây, mây đã tự đi qua, để lại cảm giác như vừa được chạm vào chất liệu của bầu trời. Gần trưa, sau gần bốn tiếng, chúng tôi tới điểm nghỉ. Khung cảnh nhanh chóng hóa “phiên chợ giữa rừng”: lán tạm chật kín, bậc thang, mép đá đều thành chỗ ngồi; tiếng nói cười, tiếng bát đũa, mùi thịt nướng, xôi nóng, rau quyện mùi khói. Mấy anh porter người Mông thành người nhịp nhàng nhất của khung cảnh: về trước, mở túi, bày biện, chia phần, tay thoăn thoắt, mắt đảo qua để không ai thiếu suất. Bữa trưa đơn sơ nhưng ngon kỳ lạ, không phải vì món đặc biệt mà vì mọi thứ đi qua cơ thể đã mỏi. Ở núi, vị của nỗ lực làm mọi thứ đậm hơn.

Nghỉ chừng ba mươi phút, chúng tôi đi tiếp. Chặng chiều dài hơi: từ khoảng 1.200m lên 2.400m, tương đương khoảng 4-5 giờ dốc dằng dặc. Đường gắt hơn, đá rời nhiều, đùi căng, hơi thở ngắn; câu hỏi “còn bao xa” xuất hiện thường xuyên như một thói quen tự trấn an. Ở độ cao 2.000m, chúng tôi bước vào vùng mây dày; mây trắng lửng lơ ngang mặt, chạm vào người là ướt, nhiệt độ giảm nhanh. Áo khoác kéo cao cổ, mũ trùm sâu, nhưng mắt vẫn phải mở rộng vì cảnh sắc quá đẹp.

Cuối buổi chiều, cây cối mất hẳn; đồi cỏ chiếm ưu thế, gió đẩy ngược mặt người đi. Lán gỗ hiện ra ở độ cao 2.400m như một ngôi làng tạm. Khói bếp đã bốc lên từ nhiều nơi - dấu hiệu chắc chắn rằng porter về trước và bữa tối đang được nấu. Cảm giác đã đến nơi không phải vỡ òa mà như thoát khỏi một nhịp nén kéo dài...

Bếp lửa, câu chuyện và bầu trời mở

Khu lán trại đông nhưng thoáng đãng giữa núi rừng. Nó giống một lễ hội dã ngoại không sân khấu: lều dựng rải rác, đoàn này gọi đoàn kia, tiếng cười bắn thẳng qua làn sương. Lán gỗ đơn sơ, đệm trải sàn, chăn bông xếp gọn, không điện, không nước máy, mọi thứ tự nhiên nhất có thể. Cơ thể kiệt nhưng ít ai muốn nằm yên. Buổi chiều trên núi có ma lực riêng: người đứng im nhìn mây cuộn quanh mép đồi, người ngồi bệt tựa vách gỗ, người thả chân đi dọc mép lán ngắm những dãy núi thẫm dần. Sương xuống rất nhanh, dày và ướt; mây quẩn ngang tầm mắt đến mức bạn có thể giơ tay vào mà tưởng như chạm được.

Sau bữa tối ngon lành và ngà ngà say bởi những câu chuyện và những phút trải lòng, chúng tôi bước ra ngoài để ngắm bầu trời đêm mở trọn. Không còn mây, không còn sương. Sao dày đến mức khiến người ta bối rối. Dải Ngân Hà kéo qua, rõ đến từng dải sáng. Máy ảnh, tripod được dựng rất nhanh; tiếng bấm liên tiếp, nhưng ai cũng hiểu không một khung hình nào chứa hết điều đang có trên đầu. Có người đứng lặng, có người quàng tay ôm gối ngồi xuống; có người để nước mắt rơi vì thứ lâu rồi mới gặp: bầu trời đủ tối để sao được sáng, và lòng đủ rỗng để ánh sáng vào.

Gần 10h đêm, lạnh sắc hơn. Không gian chật, người nằm sát nhau lại thành ấm. Tiếng gió rít qua mái gỗ. Rồi tiếng thở đều. Núi thở theo nhịp riêng, chậm và sâu, như ru cả lán ngủ.

Mùa tím hoa Chi Pâu

Lúc 3h30 sáng, báo thức gọi cả khu trại dậy. Lạnh đến mức hơi thở thành sương, tối đến mức đèn pin phải dò từng bước. Cà phê nóng rót vội, ít bánh mì, vài nhấp trà gừng - năng lượng gọn nhẹ cho đoạn đường quyết định. 5h30, bầu trời chuyển từ đen sang xám, đoàn khởi hành; từ 2.400m lên 2.979m không xa theo mét, nhưng là đoạn khó nhất theo cảm giác. Dốc gắt, đá sỏi dày, gió phủ mặt, mỗi bước là một lần thương lượng giữa ý chí và cơ thể.

Khi sắc trời bớt tối, màu tím nhạt bắt đầu rải rác bên lối mòn ở khoảng 2.700m. Ban đầu chỉ vài chấm nhỏ, rồi thành thảm mảnh mai trải dọc sườn cỏ. Hoa Chi Pâu – loài hoa mà người Mông gọi theo nghĩa “không biết” - không rực rỡ kiểu gọi người, không chiếm khung hình bằng màu bão hòa; nó lặng và bền, lay trong gió sớm như một nhịp thở đều. Cứ leo thêm vài chục bước, tím lại dày hơn; đến khi nhận ra, bạn đã đi giữa hai biển: biển hoa dưới chân và biển mây ở phía dưới.

Gần 7 giờ sáng, đỉnh hiện ra. Cảnh tượng phía trước choáng ngợp theo nghĩa đen: biển mây cuộn như sóng, nằm ngang tầm mắt, trắng đến mức tưởng có thể bước xuống như bước khỏi bậc thềm; bầu trời phía trên xanh trong; mặt trời vừa nhô, rót vàng lên mép mây khiến mọi vật đổi sang tông ấm. Khi ánh sáng phản chiếu qua thảm Chi Pâu, vùng không gian như có thêm lớp tím mỏng - thứ màu mê hoặc chỉ kéo dài trong khoảnh khắc rồi tan...

Khu cột mốc “Tà Chì Nhù 2.979m” đông nghịt người xếp hàng. Lượt này nối lượt khác. Mỗi nhóm lên, tạo dáng vội, chụp vội, rồi nhường vội. Nhưng không có vẻ bực bội. Gương mặt nào cũng sáng, mắt nào cũng long lanh - chính xác kiểu ánh mắt của người vừa đi qua một cuộc thử thách bản thân mình, đứng ở một nơi từng là ước mơ đặt lên lịch.

Ngoài những bức ảnh nở rộ mạng xã hội, Tà Chì Nhù còn cho chúng ta một bài học bước nhẹ trên núi, bước nhẹ trong đời, để thiên đường còn cho người đến sau, vẻ đẹp mong manh còn cơ hội nở tiếp.