Súy Vân và dấu ấn đặc biệt của “cây đại thụ” sân khấu chèo Việt

NSND Thanh Ngoan chia sẻ về âm nhạc của NGND, nhạc sĩ Hoàng Kiều trong vở diễn Súy Vân

Tọa đàm Nhà giáo Nhân dân, nhạc sĩ Hoàng Kiều với sự phát triển Nghệ thuật Sân khấu- Âm nhạc Chèo đã được Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Viện Nghiên cứu bảo tồn và phát triển Văn hóa dân tộc, Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam tổ chức, tưởng nhớ và tôn vinh "cây đại thụ" của nghệ thuật chèo.

Nhạc sĩ Hoàng Kiều được ghi nhận là người mở đường, đặt nền móng và định hình ngôn ngữ âm nhạc cho chèo hiện đại. Nổi trội nhất là những cống hiến của ông cho âm nhạc chèo, cho nghiên cứu khoa học về chèo và đào tạo các nghệ sĩ chèo cho sân khấu chèo hiện đại. Không chỉ gìn giữ giá trị truyền thống, NGND, nhạc sĩ Hoàng Kiều đã góp phần làm mới, lan tỏa và nâng tầm nghệ thuật chèo trong hơi thở đời sống xã hội đương đại. Ông thắp lửa, truyền cảm hứng và nâng đỡ nhiều thế hệ kế cận.

TS Trần Đình Ngôn cho biết, nhạc sĩ Hoàng Kiều là một trong những người đầu tiên sáng tác nhạc nền cho chèo, tạo khuôn mẫu để thế hệ sau tiếp nối. Những sáng tác của các ông trong các vở diễn Súy Vân cải biên, Quan Âm Thị Kính đã trở thành khuôn mẫu cho các nhạc sĩ thế hệ sau.

Nhà nghiên cứu lý luận âm nhạc Nguyễn Quang Long nhấn mạnh vai trò người mở đường, đặt nền móng, định hình ngôn ngữ âm nhạc cho Chèo hiện đại cả về tư duy lẫn phương pháp của nhạc sĩ Hoàng Kiều. Vở chèo Súy Vân mà ông là tác giả âm nhạc là một dấu mốc nghệ thuật, nơi ông đưa chèo tới đỉnh cao biểu cảm bằng âm nhạc.

NSND Thanh Ngoan chia sẻ: "Âm nhạc của ông trong vở này nhuần nhuyễn đến mức khiến tôi tưởng đây là vở chèo cổ. Nó trở thành linh hồn của tác phẩm và đưa Súy Vân đến thành công rực rỡ".

NSND Thanh Ngoan cho biết, sau này, khi có điều kiện nghiên cứu sâu hơn, chị nhận ra Súy Vân chính là kết tinh của một ê kíp nghệ thuật đỉnh cao thời đó - một cuộc cách mạng thực sự trong nghệ thuật chèo.

NSND Thúy Ngần cũng ôn lại ký ức 40 năm gắn bó với Súy Vân - vai diễn cuộc đời của chị. Súy Vân cũng là một trong những vở diễn sáng đèn nhiều nhất của Nhà hát Chèo Việt Nam. Âm nhạc của vở diễn hay đến mức chỉ cần nghe nhạc vang lên, NSND Thúy Ngần đã nổi hết gai ốc.

Di sản của nhạc sĩ Hoàng Kiều còn là hàng loạt công trình nghiên cứu giá trị như Tìm hiểu các làn điệu chèo cổ, Thanh điệu tiếng Việt và âm nhạc cổ truyền. Những tác phẩm ấy vẫn nguyên giá trị trong sáng tác, đào tạo và biểu diễn hôm nay.

Nhạc sĩ Giáng Son, "con gái rượu" của NSND, nhạc sĩ Hoàng Kiều tự hào về người cha tài giỏi của mình. "Tìm hiểu sâu hơn về sự nghiệp của bố Kiều, tôi càng khâm phục vì ông là bậc thầy trong vấn đề lồng điệu của chèo nói riêng, nghệ thuật truyền thống Bắc bộ nói chung. Bố là người phối khí cự phách đầu tiên cho dàn nhạc chèo và những vở diễn truyền thống…", nhạc sĩ Giáng Son bày tỏ.

Những câu chuyện nhỏ, kỷ niệm ấn tượng về NGND, nhạc sĩ Hoàng Kiều cũng đã được chia sẻ dung dị, đầy cảm xúc, hoàn thiện hình ảnh về con người, nhân cách NGND, nhạc sĩ Hoàng Kiều trong công việc và cuộc sống.

Không chỉ tưởng nhớ, tôn vinh người nhạc sĩ tài hoa, cuộc tọa đàm còn khơi gợi tinh thần gìn giữ, phát huy bản sắc chèo, để hơi thở của Súy Vân và dấu ấn đặc biệt của "cây đại thụ" nghệ thuật sân khấu chèo Hoàng Kiều sống mãi với thời gian.