Sống khỏe cùng thiên nhiên

Thảo Cầm Viên - điểm đến thân thuộc, bình dị ở TP Hồ Chí Minh. Ảnh: Trần Nhật Linh

Rất nhiều nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra, môi trường tự nhiên xanh - đặc biệt là các công viên đô thị - đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu, giảm nhiệt độ bề mặt và thanh lọc không khí. Trong một thành phố có mật độ xây dựng ngày càng cao, việc duy trì và chăm sóc những mảng xanh như Thảo Cầm Viên vừa bảo tồn cảnh quan, vừa tạo nên những “trạm nghỉ sinh học”, mang lại cuộc sống trong lành và khỏe mạnh hơn cho cư dân đô thị.

Mảng xanh mát lành giữa những ngày nóng nực

Giữa cái oi bức, ngột ngạt bao trùm thành phố trong những ngày nắng nóng, vẫn có một không gian mà hơi thở thiên nhiên còn đậm đặc - nơi từng tán cây, từng cọng cỏ như thì thầm những điều bình dị. Thảo Cầm Viên không chỉ mang giá trị lịch sử, mà còn là khoảng xanh hiếm hoi giúp người dân TP Hồ Chí Minh tìm lại cảm giác mát lành trong từng nhịp thở.

Nằm ở hạ lưu kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, trên tuyến đường Nguyễn Bỉnh Khiêm (phường Sài Gòn) với diện tích rộng 20ha, chiếm gần 10% diện tích đất công viên toàn thành phố, Thảo Cầm Viên đóng vai trò như một cánh rừng xanh, lá phổi xanh, góp phần cải tạo cảnh quan đô thị, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khỏe con người.

Tại đây, ngay giữa lòng phố thị, không khí trở nên trong lành hơn dưới bóng râm của hàng trăm cây cổ thụ. Những ai từng đặt chân đến nơi này hẳn đều có chung cảm giác được phục hồi từ chính thiên nhiên.

Bảo vệ “công dân của rừng” là bảo vệ con người

Thảo Cầm Viên là 1 trong 8 vườn thú có tuổi thọ lâu đời nhất trên thế giới với kho tàng động thực vật phong phú. Đây là mái nhà của hơn 2.000 cá thể động vật thuộc hơn 130 loài, trong đó có nhiều loài thú hoang dã quý hiếm đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Bên cạnh đó là hơn 2.500 cây xanh với hơn 900 loài được bảo tồn.

Việc bảo vệ những “công dân của rừng” ấy cũng chính là duy trì sự đa dạng sinh học, cân bằng sinh thái trong lòng đô thị. Một hệ sinh thái khỏe mạnh có tác động tích cực đến hệ miễn dịch, tinh thần và đời sống cảm xúc của con người - đặc biệt là trẻ em. Việc được tương tác, quan sát và lắng nghe tiếng kêu của các loài vật trong không gian tự nhiên giúp con người nâng cao hiểu biết về thế giới xung quanh và thấm nhuần cảm thức bảo vệ sự sống.

Trong thời đại công nghệ số, con người ngày càng ít kết nối thực tế, những không gian như công viên này trở thành liều “vitamin xanh” quý giá - nơi con người được thảnh thơi đi giữa thiên nhiên, được lắng nghe tiếng gió và nhìn thấy nhịp sống không bị lập trình. Các nhà khoa học tại Đại học California (Hoa Kỳ) từng nhấn mạnh rằng, chỉ cần 20-30 phút tiếp xúc với thiên nhiên mỗi ngày, có thể giảm nồng độ cortisol (hormone gây căng thẳng) một cách đáng kể.

Để được sống giữa thiên nhiên không có nghĩa là phải đi thật xa. Đôi khi, chỉ cần một công viên đủ rộng, một khoảng xanh đủ yên, là con người đã có thể bắt đầu hành trình chữa lành cả thể chất lẫn tinh thần.

Khi thiên nhiên ở lại giữa lòng thành phố

Được xây dựng từ tháng 3/1864, Thảo Cầm Viên đã trường tồn hơn 160 năm, không chỉ từ những ký ức đẹp, mà còn bởi giá trị bền vững mà nó đem lại cho hiện tại và tương lai. Bảo vệ không gian xanh giữa lòng thành phố là bảo vệ chất lượng sống của mọi sinh thể, từ động thực vật đến con người.

Ở nhiều thành phố phát triển như Singapore, Tokyo hay Zurich, công viên sinh thái và sở thú không đơn thuần là điểm tham quan, mà còn là trung tâm giáo dục môi trường - nơi hình thành lối sống xanh từ nhỏ cho các thế hệ trẻ. Thảo Cầm Viên cũng đang dần đi theo hướng đó, với nhiều hoạt động trải nghiệm và giáo dục sinh thái được tổ chức định kỳ.

Với nhiều người dân TP Hồ Chí Minh, Thảo Cầm Viên còn là một phần tuổi thơ, nơi gắn với những buổi dạo chơi cuối tuần, những buổi thực hành bộ môn Sinh học, hay thậm chí là lần hẹn hò đầu tiên dưới hàng cây rợp bóng… Trải qua nhiều biến động, thăng trầm của lịch sử, dù phải đối mặt với không ít khó khăn, nhưng TP Hồ Chí Minh vẫn kiên trì gìn giữ Thảo Cầm Viên như một bảo tàng sống của thiên nhiên.

Trong nhịp sống hiện đại đầy áp lực, hãy để một buổi sáng trong công viên trở thành nghi thức chăm sóc bản thân. Bởi đôi khi, sống khỏe - cả thân và tâm - chỉ bắt đầu từ việc chạm vào một chiếc lá và lặng lẽ mỉm cười.