Với việc đến gần hơn với công chúng, Rap ngày nay không chỉ gói gọn trong một bộ phận khán giả nhỏ. Độ tuổi nghe Rap cũng vì thế mà nhỏ hơn rất nhiều... Từ đó, những người rapper cần có trách nhiệm với cộng đồng, với xã hội hơn thông qua những tác phẩm của bản thân.
Việt Rap của những năm 2000
Từng là một cậu bé lớn trong "thuở hồng hoang" của Việt Rap đầu những năm 2000, thông qua Internet, tôi tiếp xúc trước nhất với thứ âm nhạc "cống ngầm" này bởi những ca khúc sặc mùi băng đảng như "*** là Trung", "Vietnamese G***"… - Chúng không được phát hành chính thức tại Việt Nam - dĩ nhiên, và được gắn mác "nhạc chế" bán đầy chợ Giời (Hà Nội).
Trong tư duy của một đứa trẻ đang lớn khi ấy, Rap chưa chắc đã hay, nhưng nó lạ và có gì đó gần gũi. Nó lạ vì nói về những chủ đề trước nay không thấy trong âm nhạc và gần gũi vì nó đời thường, ở đó có tiếng chửi thề, có những thứ yêng hùng, ca ngợi bản thân, có vẻ "chất"... vẫn xuất hiện trong đời sống thường nhật.
Nhưng cũng bởi thế, chẳng gia đình nào khuyến khích con nghe rap cả, thậm chí là cấm đoán. Còn với lũ choai choai, có khi bị cấm đoán một chút, lại càng kích thích sự tò mò…
Để khi Rap, RnB chiếm sóng MTV với hàng loạt top hit phát đi phát lại mỗi ngày, đứa trẻ sĩ diện nói với gia đình rằng: Bố mẹ thấy chưa, ở bên Tây, Rap nổi tiếng, còn được chiếu trên TV kia kìa!
Đó, Rap đã bắt đầu len lỏi vào đời sống tinh thần người Việt trẻ như thế, cùng với đó là sự ra đời của những diễn đàn về Rap như Rap Club, GVR (German – Viet Rap và sau này là Genius Viet Rap), GoDz, cùng vô khối những hội nhóm hoạt động nhỏ lẻ khác.
Để rồi khi khác nhau về quan điểm, những cuộc chiến bắt đầu nổ ra… thoạt đầu là trên nhạc, sau đó là ngoài đời, kéo theo những hệ luỵ vô cùng đáng tiếc…
Đã có những sự trả giá. Có người vướng lao lý, có người thân thể không còn lành lặn…
Mà chẳng ai nói với lũ trẻ đang lớn khi ấy rằng: Rap là gì? Chơi Hiphop thế nào cho đúng cả…
Nhưng
Đó đã là câu chuyện của 15-20 năm trước.
Việt Rap năm 2025
Hoà cùng với dòng chảy của thị trường âm nhạc thế giới, giờ đây tại Việt Nam, Rap không còn "cống ngầm" underground mà đã vươn mình trở thành sản phẩm nghệ thuật đại chúng.
Sau những chương trình truyền hình thực tế đình đám, Rap ở khắp mọi nơi. Từ mạng xã hội Tiktok, Instagram, Facebook… từ quảng cáo trên truyền hình, từ các đêm nhạc thu hút vài chục nghìn người cùng lúc… Những gương mặt rapper cũng vì thế mà "đắt show" quảng cáo với cát-xê "hạng A".
Đó không phải ngẫu nhiên - mà là thành quả của cả một quá trình cống hiến bền bỉ không biết mệt mỏi của thế hệ hàng loạt rapper gạo cội, những người thực sự tin rằng Rap/Hiphop là nghệ thuật và muốn chứng minh cho công chúng thấy điều đó.
Đen Vâu sẽ nói cho bạn biết, nếu không có Rap, anh còn là công nhân vệ sinh môi trường; Rhymastic thì có lẽ đang bận bịu với những công trình kiến trúc; Wowy sống trong "xóm liều"; Karik vẫn "do mẹ anh cho"; Binz làm nhà thiết kế; Sơn Tùng nếu không có Rap, sẽ không trong Young Pilot - điểm chạm đầu tiên với nghệ thuật của anh…
Câu chuyện thành công của những cái tên kể trên, chính là nguồn cảm hứng cho những rapper kế cận, để tiếp tục nuôi dưỡng ngọn lửa Hiphop và thực sự có thể tin rằng "Hiphop cứu lấy cuộc đời tôi" (Hiphop Save My Life). Rồi khi, những rapper thế hệ kế cận toả sáng, chính là động lực để những thế hệ tương lai tiếp bước...
Nhưng điều gì đang xảy ra ở hiện tại vậy? Những thế hệ trẻ em, mầm non tương lai của đất nước, đang làu làu hát/rap theo từng ca khúc của thần tượng, kể cả từ ngữ, nội dung phản cảm có làm người lớn phải nhăn mày, nhíu mặt.
Tâm hồn non trẻ của người nghe không có lỗi nhưng khi xã hội ngày càng văn minh hơn, những rapper, những người vỗ ngực xưng tên kiếm tiền từ nhạc Rap, nên chăng đã đến lúc để có trách nhiệm với xã hội, bằng việc ra mắt những sản phẩm có thông điệp, ý nghĩa hơn?
Hãy thử tưởng tượng một ngày, bạn - một rapper nổi tiếng, nhận được câu hỏi từ con trẻ rằng: Bài nhạc tâm đắc nhất của ba là gì? - Bạn có tự hào khoe với đứa bé rằng di sản của ba là âm nhạc cổ vũ việc sử dụng chất cấm, bạo lực, lối sống truỵ lạc? "Mười năm một phong cách" lệch chuẩn, có phải là điều đáng mang ra tự hào, kể cả trong nghệ thuật hay đời sống xã hội?
Khán giả Việt có bao dung không ư? – Có chứ, bằng chứng là ngay cả khi rap những ngôn từ chưa được ngay ngắn lắm, nhưng gửi gắm trong đó là thông điệp, tư tưởng nhân văn, đủ "chạm", bài nhạc ấy vẫn nhận được sự ủng hộ và đánh giá cao từ đại đa số
(Internet có cả đấy. Nếu khắt khe lục lại những tác phẩm từ thời hoạt động underground, rồi "phong sát", chắc chắn nhiều rapper sẽ không có được chỗ đứng như hiện tại)
Năm 2025, hàng loạt album Rap chất lượng đã và đang được cho ra mắt từ Pjpo, Ricky Star, Seachains, Young Crizzal, Low G...
Năm 2025, thậm chí đến nhạc Dissing - một nét văn hoá của Rap/Hiphop, cũng như đang hạn chế tối đa văng tục, chửi bậy, thoá mạ mà "bẻ" nhau bằng lý lẽ của những người đàn ông trưởng thành.
Suy cho cùng, nhạc Jazz không lời, vẫn là nhạc Jazz. Nhạc Rock không lời, vẫn là nhạc Rock. Nhạc Rap không lời sẽ là gì, là beat hay là một bản EDM chẳng ai nhớ đến? – Bởi, Rap là nghệ thuật của câu từ và nó in dấu trong lòng khán giả, không phải bằng vần ba, vần bốn, bằng flow loại nào, mà trên tất cả, chính là tính thông điệp. Vì thế, hy vọng rằng rapper hãy bỏ chất xám sao cho xứng với 2 chữ "nghệ thuật".
2025 rồi, Rap chất lượng lên!
Bình luận (0)