Washington kiện chính quyền Tổng thống Trump vì triển khai Vệ binh Quốc gia

Tổng Chưởng lý Washington D.C. - ông Brian Schwalb - cho rằng việc triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia tại thủ đô là vi phạm Đạo luật Tự quản (Home Rule Act) và “xâm phạm quyền tự chủ cũng như các quyền tự do cơ bản” của người dân. "Những hành động phi pháp, chưa từng có này đã khiến Washington D.C. phải chịu tổn hại nghiêm trọng và không thể khắc phục được" - ông Brian Schwalb nói. Ông Schwalb đồng thời nhấn mạnh sự hiện diện quân sự không những không giúp cải thiện an ninh mà còn gây thiệt hại cho kinh tế địa phương, đặc biệt là các ngành dịch vụ, du lịch và nhà hàng.

Washington D.C. muốn thẩm phán ban hành lệnh cấm vĩnh viễn đối với việc triển khai quân đội của Tổng thống Trump. Đơn kiện của Tổng chưởng lý Schwalb nêu tên các bị đơn gồm Tổng thống Donald Trump, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth và Bộ Quốc phòng Mỹ. Theo đơn kiện, tổng số binh sĩ Vệ binh Quốc gia hiện tại đã lên đến khoảng 2.200.

"Quân đội có vũ trang không nên tuần tra công dân Mỹ trên đất Mỹ. Việc chiếm đóng quân sự ép buộc tại Washington vi phạm quyền tự quản và tự do cơ bản của chúng tôi. Điều đó phải chấm dứt", ông Schwalb viết trên mạng xã hội X.

Trong khi đó, Nhà Trắng cho biết việc triển khai Lực lượng Vệ binh Quốc gia nhằm bảo vệ tài sản liên bang và hỗ trợ lực lượng thực thi pháp luật nằm trong thẩm quyền của ông Trump với tư cách là Tổng thống.

"Vụ kiện này chẳng qua chỉ là một nỗ lực khác - gây bất lợi cho cư dân và du khách ở Washington, D.C. - nhằm phá hoại những hoạt động đầy hiệu quả của Tổng thống trong việc ngăn chặn tội phạm bạo lực tại D.C." - phát ngôn viên Nhà Trắng Abigail Jackson cho biết.

Vụ kiện diễn ra chưa đầy 1 tháng sau khi Tổng thống Trump ký sắc lệnh hôm 11/8 cho phép triển khai hơn 2.000 quân, gồm 800 binh sĩ Vệ binh Quốc gia và lực lượng từ 6 bang do đảng Cộng hòa kiểm soát, nhằm “khôi phục trật tự và bảo đảm an toàn công cộng”. Chính quyền Trump khẳng định biện pháp này đã giúp giảm tội phạm bạo lực tại Washington D.C. Theo một quan chức Vệ binh Quốc gia, các thành viên của lực lượng này sẽ thực hiện nhiệm vụ tại Washington D.C. đến hết tháng 12/2025.

Động thái pháp lý của Washington diễn ra ngay sau khi bang California giành chiến thắng trong một vụ kiện tương tự. Ngày 2/9, Thẩm phán Charles Breyer tại San Francisco phán quyết việc chính quyền Tổng thống Trump điều động Vệ binh Quốc gia tới Los Angeles hồi tháng 6 đã vi phạm luật liên bang ban hành từ thế kỷ 19, vốn cấm sử dụng binh sĩ cho mục đích thực thi pháp luật trong nước. Tuy nhiên, ngày 4/9, Tòa phúc thẩm Liên bang khu vực 9 đã tạm thời đình chỉ phán quyết của Thẩm phán Breyer, giữ nguyên hiện trạng trong khi xem xét kháng cáo của chính quyền.

Trước đó, ông Trump đã triển khai khoảng 4.000 lính Vệ binh Quốc gia và 700 lính thủy đánh bộ tới Los Angeles để đối phó với tình trạng biểu tình phản đối chính sách nhập cư. Hiện còn khoảng 300 binh sĩ được triển khai để hỗ trợ các chiến dịch truy quét nhập cư và ma túy. Tổng thống Trump cho biết ông đang cân nhắc triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia tới Chicago và các thành phố khác trên khắp cả nước.

Trong khi phần lớn cư dân Washington D.C. phản đối việc triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia và đảng Dân chủ nhìn chung lên án các hành động của ông Trump, Thị trưởng Washington D.C. - bà Muriel Bowser - lại có lập trường thận trọng hơn. Bà Muriel Bowser đã chỉ trích sự hiện diện của lực lượng Vệ binh Quốc gia tại Washington, D.C. nhưng cũng cho rằng việc tăng cường lực lượng thực thi pháp luật liên bang tại thủ đô đã góp phần làm giảm tội phạm.

Bà Bowser cũng cho biết trọng tâm của bà là chuẩn bị cho thời điểm tình trạng khẩn cấp kết thúc, theo luật sẽ là ngày 10/9, trừ khi Quốc hội gia hạn. Trong sắc lệnh mà bà ban hành trong tuần này, sự chuẩn bị đó tập trung vào cách thức Đặc khu có thể phối hợp và trao đổi hiệu quả nhất với các cơ quan thực thi pháp luật liên bang - lực lượng nhiều khả năng sẽ tiếp tục xuất hiện ở thủ đô.

Giới phê bình cảnh báo việc mở rộng vai trò của quân đội trên lãnh thổ Mỹ có thể làm gia tăng căng thẳng giữa lực lượng vũ trang và dân thường, đồng thời đánh dấu sự mở rộng quyền lực hành pháp gây tranh cãi.