Venezuela gấp rút ban bố tình trạng khẩn cấp giữa căng thẳng với Mỹ

Tổng thống Nicolás Maduro ngày 27/9 cho biết biện pháp này, dựa trên Điều 338 của Hiến pháp Venezuela, sẽ trao cho chính phủ thẩm quyền đặc biệt trong 90 ngày, có thể gia hạn thêm, để ứng phó với "mọi tình huống xâm lược từ bên ngoài".

Trước đó, phát biểu trong phiên họp Hội đồng Nhà nước được truyền hình trực tiếp hôm 25/9, ông Maduro khẳng định: "Sắc lệnh đầu tiên gần như đã sẵn sàng. Các công cụ pháp lý và hiến định để bảo vệ đất nước trước sự đe dọa từ bên ngoài đều đã được chuẩn bị". Tham dự cùng ông có Phó Tổng thống, Chủ tịch Tòa án Tối cao và Chủ tịch Quốc hội - dấu hiệu cho thấy sự đồng thuận trong bộ máy chính trị Venezuela.

Quyết định này diễn ra cùng thời điểm với các cuộc biểu tình quy mô lớn trong nước nhằm thể hiện sự ủng hộ chính phủ và bảo vệ chủ quyền quốc gia. Quân đội Venezuela cũng đã tiến hành diễn tập ven biển, kích hoạt 335 khu vực phòng thủ tích hợp cùng hơn 5.300 mạng lưới cộng đồng để bảo đảm sẵn sàng ứng phó.

Trong khi đó, Washington đã triển khai khoảng 4.500 binh sĩ, 1 tàu ngầm hạt nhân, 8 tàu chiến và nhiều máy bay tiêm kích tới ngoài khơi Venezuela, với lý do "ngăn chặn tình trạng buôn bán ma túy". Tuy nhiên, Caracas bác bỏ cáo buộc này và gọi đây là cái cớ để Mỹ mở rộng sự hiện diện quân sự, viện dẫn báo cáo Ma túy thế giới 2025 của Liên hợp quốc, phần lớn các tuyến vận chuyển ma túy từ Nam Mỹ đi qua Thái Bình Dương, không qua biển Caribe.

Mỹ thừa nhận đã tiến hành 3 cuộc tấn công bằng hỏa lực vào các tàu thuyền bị cáo buộc vận chuyển ma túy, khiến 17 người thiệt mạng trong tháng 9. Song các quan chức Mỹ không cung cấp bằng chứng thuyết phục, làm dấy lên nhiều câu hỏi về tính hợp pháp của những hành động này.

Tổng thống Maduro đã gửi thư trực tiếp cho Tổng thống Mỹ Donald Trump, kêu gọi "bảo vệ hòa bình" và nối lại đối thoại qua đặc phái viên Nhà Trắng Richard Grenell. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng Washington khó rút lui, khi một văn bản nội bộ gần đây tiết lộ chính quyền Tổng thống Trump đang tái phân bổ 1,8 tỷ USD viện trợ nước ngoài để phục vụ chiến lược "Nước Mỹ trên hết", tập trung vào việc kiềm chế các chính phủ bị coi là "chống Mỹ" ở Mỹ Latinh, trong đó có Venezuela, Cuba và Nicaragua.

Trước tình hình căng thẳng, Venezuela đã nhận được sự hậu thuẫn từ các đồng minh. Khối ALBA-TCP ra tuyên bố phản đối việc Mỹ gia tăng quân sự tại Caribe, coi đây là hành động vi phạm Tuyên bố khu vực Hòa bình năm 2014 và Hiệp ước Tlatelolco cấm vũ khí hạt nhân ở Mỹ Latinh. Ngoại trưởng Venezuela Yván Gil cũng kêu gọi Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC) thể hiện lập trường chung chống lại sự can thiệp từ bên ngoài.

Trong bối cảnh đó, ông Maduro nhấn mạnh: "Venezuela luôn lựa chọn con đường hòa bình, nhưng sẽ không bao giờ từ bỏ quyền bảo vệ độc lập và toàn vẹn lãnh thổ".