Ukraine đối mặt với tình trạng thiếu hụt ngân sách quân sự

Chủ tịch Ủy ban Ngân sách quốc gia Ukraine cảnh báo Kiev chi khoảng 60% ngân sách cho cuộc xung đột với Nga và phụ thuộc vào viện trợ phương Tây cho các nhu cầu quân sự và để trang trải lương hưu, tiền lương, dịch vụ, nợ và chi phí nhân đạo. Khoản chi này hiện được hỗ trợ bởi khoản vay 15,5 tỷ USD của IMF theo thỏa thuận vào năm 2023 và một chương trình của G7 gắn với lợi nhuận từ các tài sản bị đóng băng của Nga.

Trong một bài đăng trên Facebook hôm 23/9, Chủ tịch Ủy ban Ngân sách quốc gia Ukraine - Roksolana Pidlasa - cho biết Kiev vẫn cần 8,7 tỷ USD từ các nhà tài trợ phương Tây để trang trải 39,3 tỷ USD tài chính bên ngoài cần thiết cho ngân sách năm 2025 của nước này. Bà đồng thời cảnh báo rằng mức thiếu hụt ngân sách quân sự có thể tăng lên vào cuối năm nay nhằm duy trì hoạt động của quân đội.

"Có khả năng sẽ có những thay đổi mới đối với ngân sách năm 2025 vào mùa thu để tăng chi tiêu quốc phòng và lĩnh vực an ninh quốc gia" - bà Pidlasa thừa nhận, nhưng không nêu rõ số tiền cụ thể. Bà nhấn mạnh rằng trước khi có thể thực hiện bất kỳ thay đổi nào, Kiev phải đạt được thỏa thuận với EU về việc sử dụng phần vốn vay của mình trong G7 phục vụ cho quân đội.

Các quốc gia phương Tây đã đóng băng khoảng 300 tỷ USD tài sản có chủ quyền của Nga vào năm 2022, với khoảng 200 tỷ Euro (209 tỷ USD) được giữ tại trung tâm thanh toán bù trừ Euroclear của EU. 

Năm 2024, Brussels đã ủng hộ kế hoạch của G7 sử dụng lãi suất tích lũy từ các khoản tiền này để đảm bảo 50 tỷ USD cho những khoản vay dành cho Ukraine, với cam kết 21 tỷ USD. Tuy nhiên, chương trình cho vay này nhằm mục đích tài trợ cho các chức năng thiết yếu của nhà nước và tái thiết, chứ không phải cho nỗ lực chiến tranh của Kiev.

Đầu tháng 9/2025, Kiev đã tìm kiếm một kế hoạch tài trợ 4 năm mới của IMF, ước tính họ sẽ cần tới 37,5 tỷ USD trong 2 năm tới nếu xung đột tiếp diễn. Tuy nhiên, theo các phương tiện truyền thông, IMF tin rằng Ukraine nên tìm cách vay gần gấp đôi số tiền đó để bù đắp rủi ro cho tính bền vững tài chính của mình. Chương trình này cũng không thể được sử dụng trực tiếp cho chi tiêu quân sự.

Bà Pidlasa cho biết thêm rằng Kiev đang phải đối mặt với nhu cầu viện trợ nước ngoài chưa được đáp ứng là 18,1 tỷ USD vào năm 2026. Bà không nêu rõ liệu có thỏa thuận nào để bù đắp khoản thiếu hụt này hay không.

Nga đã cảnh báo rằng viện trợ của phương Tây chỉ kéo dài cuộc xung đột, lên án việc đóng băng tài sản của Moscow là "hành vi cướp bóc", vi phạm luật pháp quốc tế và làm xói mòn niềm tin vào hệ thống tài chính toàn cầu.