Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm: Kho tư liệu quý

Có thể nói, hàng nghìn tấm mộc bản đang được lưu giữ tại chùa Vĩnh Nghiêm, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang là một kho tư liệu vô cùng quý giá, cho phép nghiên cứu một cách chính xác và đầy đủ về lịch sử Phật giáo Việt Nam và là một trong những kho sách mộc bản lớn nhất của nước ta.

Hồ sơ mộc bản kinh Phật chùa Vĩnh Nghiêm gửi lên UNESCO bao gồm những tư liệu đầy đủ nhất về lịch sử của hơn 3000 tấm mộc bản, tương đương khoảng 34 đầu sách kinh Phật.

Chùa Vĩnh Nghiêm đã từng là một trong những trung tâm Phật giáo lớn nhất cả nước. Trải qua khoảng 8 thế kỷ, ngôi chùa từng là nơi đào tạo các tăng đồ cho cả nước và đã để lại một kho sách lớn gồm những cuốn sách kinh, sách y học, tiêu biểu như Kinh Hoa Nghiêm... Trải qua khoảng 600-700 năm, ngôi chùa vẫn giữ những tấm mộc bản này như những bảo vật của Phật giáo.

Ngay từ những năm 1960, giá trị độc đáo của kho sách này đã được nghiên cứu. Trải qua hàng trăm năm, những tấm mộc bản trên gỗ thị vẫn rất sắc nét, cho phép người đời sau hình dung về sự phát triển thịnh vượng của Thiền phái Trúc Lâm. Một phần khác của kho sách là những kiến thức về y học dân gian, chỉ dạy cách chữa bệnh, cân bằng cuộc sống. Hiện ở nước ta, đây là kho sách mộc bản lớn, giá trị và duy nhất. Đây cũng là tiêu chí của UNESCO với Di sản tư liệu thế giới.

Cho đến nay, kho mộc bản này chưa được bảo quản trong điều kiện tốt nhất, giờ đây, kỹ thuật khắc chữ Hán ngược lên sách cổ đã thất truyền. Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm trở thành Di sản tư liệu thế giới sẽ là cơ hội để bảo tồn kho sách này trước khi phát huy giá trị vô giá của nó.