Tổng thống Trump và Thủ tướng Netanyahu chính thức thống nhất kế hoạch chấm dứt chiến tranh ở Gaza

Hai nhà lãnh đạo đã gọi thỏa thuận này là "ngày lịch sử cho hòa bình".

Theo khuôn khổ này, nếu Hamas đồng ý trong vòng 72 giờ, xung đột kéo dài hai năm qua sẽ lập tức chấm dứt, toàn bộ con tin và thi thể nạn nhân sẽ được trao trả, đổi lại Israel sẽ thả gần 2.000 tù nhân Palestine và cam kết không chiếm đóng hay sáp nhập Gaza. Trợ cấp nhân đạo sẽ được nối lại ngay lập tức, đồng thời một hội đồng chuyên gia sẽ được thành lập để tái thiết và phát triển kinh tế khu vực bị tàn phá bởi chiến tranh.

Điểm then chốt của kế hoạch là Hamas không có vai trò trực tiếp hay gián tiếp trong quản trị Gaza. Thay vào đó, vùng đất này sẽ được điều hành bởi một ủy ban kỹ trị Palestine phi chính trị, phụ trách các dịch vụ công hàng ngày. Cơ quan này chịu sự giám sát của một "Hội đồng Hòa bình" do ông Trump làm chủ tịch, với sự tham gia của một số lãnh đạo thế giới, trong đó có cựu Thủ tướng Anh Tony Blair.

Phát biểu tại Nhà Trắng, ông Netanyahu khẳng định kế hoạch "đáp ứng các mục tiêu chiến tranh của Israel", đồng thời nhấn mạnh Tel Aviv vẫn giữ quyền kiểm soát an ninh và duy trì vành đai an ninh quanh Gaza trong tương lai gần. Ông Trump cho rằng thỏa thuận này có thể mở đường cho một nền hòa bình rộng lớn hơn ở Trung Đông, đồng thời tiết lộ đã nhận được sự ủng hộ của nhiều quốc gia Hồi giáo và Arab.

Danh sách các nước ủng hộ bao gồm Ai Cập, Jordan, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất, Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar, Saudi Arabia, Indonesia và Pakistan. Cơ quan quản lý Palestine (PA) đã ra tuyên bố hoan nghênh thỏa thuận, ca ngợi "nỗ lực chân thành và quyết tâm của Tổng thống Donald Trump" trong việc tìm kiếm hòa bình.

Tuy nhiên, Hamas và tổ chức Thánh chiến Hồi giáo Palestine (Islamic Jihad) đã bác bỏ thỏa thuận, gọi đây là "công thức tiếp tục xâm lược người dân Palestine". Người dân Gaza, vốn kiệt quệ sau nhiều tháng bom đạn, cũng tỏ ra hoài nghi, coi kế hoạch là "chiêu thức để đổi con tin" hơn là giải pháp chấm dứt chiến tranh.

Việc công bố kế hoạch diễn ra trong bối cảnh Israel ngày càng bị cô lập trên trường quốc tế, trong khi Washington chịu áp lực lớn phải chấm dứt chiến sự. Trước đó, ông Trump từng công khai chỉ trích ông Netanyahu sau vụ không kích nhắm vào Doha (Qatar) khiến một quân nhân nước này thiệt mạng, buộc Tel Aviv phải bày tỏ hối tiếc và chấp thuận thiết lập nhóm công tác ba bên Mỹ - Israel - Qatar nhằm hạ nhiệt căng thẳng.

Đồng Shekel của Israel đã tăng mạnh so với USD ngay sau thông báo, phản ánh kỳ vọng thị trường vào một bước đột phá ngoại giao. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định chặng đường phía trước vẫn đầy thách thức, khi Hamas - lực lượng khởi đầu xung đột bằng cuộc tấn công ngày 7/10/2023 - vẫn nắm trong tay quân sự và ảnh hưởng chính trị đáng kể tại Gaza.

Tổng thống Trump dường như rất hiểu điều này. Ông kết luận: "Chúng tôi chưa hoàn tất, phải thuyết phục được Hamas. Nhưng tôi tin họ sẽ làm được. Đã đến lúc chấp nhận hòa bình".