Tổng thống Trump tuyên bố “Ukraine không có con đường vào NATO”

Mục tiêu của hội nghị lần này là tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho cuộc chiến Nga - Ukraine, cuộc xung đột đẫm máu nhất tại châu Âu kể từ sau Thế chiến II. Tuy nhiên, ngay trước thềm hòa đàm, Tổng thống Donald Trump đã đưa ra những tuyên bố gây tranh cãi, khẳng định rằng Ukraine sẽ không được phép gia nhập NATO và cũng không thể giành lại bán đảo Crimea - vùng lãnh thổ đã bị Nga sáp nhập từ năm 2014. Trên mạng xã hội Truth Social, ông viết: "Ông Zelensky có thể chấm dứt chiến tranh gần như ngay lập tức, nếu ông ấy muốn, hoặc tiếp tục chiến đấu. Nhưng phải rõ ràng rằng: không có con đường vào NATO cho Ukraine, và không có chuyện lấy lại Crimea".

Tổng thống Zelensky: Hòa bình phải bền vững

Báo Kyiv Independent đã trích dẫn lại quan điểm của Tổng thống Zelensky luôn nhấn mạnh rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải đảm bảo hòa bình lâu dài, không để Tổng thống Nga Vladimir Putin có cơ hội dùng nhượng bộ làm "bàn đạp" cho các cuộc tấn công tiếp theo. Ông nhắc lại kinh nghiệm đau xót từ năm 2014, khi Ukraine buộc phải mất Crimea và một phần Donbass, để rồi Nga tận dụng làm "bàn đạp" mở chiến dịch quân sự toàn diện vào năm 2022.

"Chúng ta đều mong muốn kết thúc chiến tranh nhanh chóng và bền vững. Hòa bình không thể giống như trước kia, khi Ukraine được hứa hẹn những 'bảo đảm an ninh' nhưng rồi tất cả đều sụp đổ. Chúng tôi không thể lặp lại sai lầm ấy", ông Zelensky khẳng định.

Trước cuộc gặp ở Nhà Trắng, ông Zelensky cũng nhấn mạnh rằng đàm phán có thể bắt đầu từ đường giới tuyến hiện tại, nhưng Ukraine sẽ không chấp nhận việc chính thức từ bỏ lãnh thổ. "Nga phải chấm dứt cuộc chiến mà chính họ đã khởi đầu", ông nói thêm.

Trước đó chỉ vài ngày, hôm 15/8, Tổng thống Trump đã có cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Nga Putin tại Alaska. Sau cuộc gặp này, Tổng thống Mỹ tiết lộ ông và Tổng thống Putin đã đạt được "một số tiến triển", thậm chí ám chỉ khả năng về "trao đổi lãnh thổ" và "bảo đảm an ninh" cho Ukraine. Ông khẳng định: "Tôi nghĩ chúng ta khá gần một thỏa thuận. Nhưng Ukraine phải đồng ý, và có thể họ sẽ nói không".

Một nguồn tin từ Văn phòng Tổng thống Ukraine tiết lộ với tờ Kyiv Independent rằng đề xuất của Nga bao gồm việc Ukraine rút khỏi các khu vực đang kiểm soát ở Donetsk và Luhansk, đổi lại Nga sẽ rút quân khỏi một số vùng thuộc Sumy và Kharkov. Đề xuất này bị Kiev bác bỏ ngay lập tức.

Trong khi đó, các nhà lãnh đạo châu Âu - bao gồm Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Thủ tướng Anh Keir Starmer, Thủ tướng Italy Giorgia Meloni và Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb - cũng sẽ đến Washington để tham dự vòng hòa đàm mở rộng. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Tổng thư ký NATO Mark Rutte dự kiến sẽ có mặt.

Bảo đảm an ninh - điểm mấu chốt

Một yếu tố trung tâm của các cuộc thảo luận là gói "bảo đảm an ninh" cho Ukraine. Đặc phái viên Nhà Trắng Steve Witkoff tiết lộ với kênh CNN rằng Nga đã chấp thuận "các bảo đảm an ninh mạnh mẽ" trong cuộc gặp tại Alaska, trong đó Mỹ và châu Âu có thể đưa ra cam kết tương tự Điều 5 của NATO - tức là coi một cuộc tấn công vào Ukraine như một cuộc tấn công vào toàn khối.

Tại Brussels ngày 17/8, khi gặp bà von der Leyen, ông Zelensky nhấn mạnh: "Điều ông Trump nói về bảo đảm an ninh quan trọng với tôi hơn bất kỳ lời hứa nào của ông Putin. Nếu thực sự có được sự ủng hộ từ Mỹ và châu Âu, đó sẽ là quyết định mang tính lịch sử".

Theo giới phân tích, cuộc gặp lần này diễn ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ - Ukraine không hoàn toàn thuận lợi. Trong chuyến thăm Nhà Trắng hồi tháng 2/2025, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance từng công khai chỉ trích ông Zelensky "không đủ biết ơn" trước khoản viện trợ quân sự khổng lồ của Washington. Tuy nhiên, lần này, sự có mặt đông đủ của các đồng minh châu Âu cho thấy một nỗ lực phối hợp nhằm gây sức ép buộc Nga phải chấp nhận một thỏa thuận công bằng hơn.

Về phía Ukraine, Tổng thống Zelensky vẫn nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của người dân trong việc giữ vững lập trường không nhượng lãnh thổ.

Phát biểu trước khi bước vào hội nghị, ông Zelensky bày tỏ hy vọng: "Tôi tin rằng chúng ta sẽ bảo vệ được Ukraine, bảo đảm an ninh cho đất nước, và người dân Ukraine sẽ mãi biết ơn Tổng thống Trump, người dân Mỹ, cũng như mọi đối tác đã hỗ trợ và đồng hành cùng chúng tôi. Chúng ta sẽ buộc Nga phải đi đến một nền hòa bình thực sự".

Trong khi đó, giới ngoại giao Washington tiết lộ khả năng về một cuộc gặp ba bên trực tiếp giữa ba nhà lãnh đạo Mỹ - Nga - Ukraine, nếu điều kiện cho phép. Đây có thể là kịch bản bất ngờ nhất, đánh dấu lần đầu tiên ba nhà lãnh đạo cùng ngồi vào bàn đàm phán kể từ khi xung đột Ukraine nổ ra.