Mô phỏng vệ tinh Orbiting Carbon Observatory-2 do NASA cung cấp (Ảnh: NASA/JPL/AP)
Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang thúc đẩy việc chấm dứt hai nhiệm vụ của NASA có chức năng giám sát khí CO2 và sức khỏe cây trồng, theo đề xuất ngân sách năm tài khóa 2026. Đây là những dự án đang cung cấp dữ liệu quan trọng cho các nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách và nông dân.
Trong tuyên bố gửi qua email ngày 7/8, NASA cho biết các nhiệm vụ này đã vượt thời gian hoạt động chính và sẽ bị dừng để "phù hợp với chương trình nghị sự và ưu tiên ngân sách của Tổng thống".
Tuy nhiên, các nhà khoa học cảnh báo rằng vệ tinh phóng năm 2014 và một thiết bị gắn trên Trạm Vũ trụ Quốc tế từ năm 2019 vẫn có độ chính xác cao hơn bất kỳ hệ thống nào hiện có hoặc đang được phát triển. Cả hai đều sử dụng công nghệ từ kính viễn vọng không gian Hubble và được xem là "tài sản quốc gia" - theo ông David Crisp, cựu nhà khoa học NASA phụ trách phát triển các thiết bị này.
Ông Crisp cho biết các vệ tinh đã giúp phát hiện rằng rừng Amazon phát thải nhiều CO2 hơn lượng hấp thụ, trong khi các khu rừng ở Canada, Nga và vùng có tầng băng vĩnh cửu tan chảy lại hấp thụ CO2 nhiều hơn. Chúng cũng có thể phát hiện tín hiệu quang học từ quá trình quang hợp, giúp theo dõi hạn hán và dự đoán khủng hoảng lương thực.
Công viên quốc gia Yasuni nhìn từ vùng rừng đông bắc Ecuador ngày 17/5/2007 (Ảnh: AP)
"Chúng tôi đang học được rất nhiều điều về hành tinh đang thay đổi nhanh chóng này", ông Crisp nhấn mạnh.
Giáo sư Jonathan Overpeck, chuyên gia khí hậu tại Đại học Michigan, cho rằng quyết định này là "cực kỳ thiển cận". Ông nhận định dữ liệu từ các vệ tinh là "rất cần thiết" để quản lý tác động của biến đổi khí hậu.
Một số nhà khoa học đang hy vọng Quốc hội Mỹ sẽ giữ lại ngân sách cho các nhiệm vụ này. Trong khi Hạ viện đồng tình với đề xuất cắt giảm, Thượng viện lại muốn duy trì. Tuy nhiên, do Quốc hội đang trong kỳ nghỉ, khả năng thông qua ngân sách trước ngày 1/10 vẫn chưa rõ ràng.
Ngoài ra, ông Crisp cùng một số chuyên gia đang nỗ lực huy động tài trợ từ các đối tác quốc tế như Nhật Bản và châu Âu để tiếp tục vận hành thiết bị gắn trên trạm vũ trụ. NASA cho biết sẽ chấp nhận đề xuất từ các tổ chức bên ngoài đến ngày 29/8. Tuy vậy, vệ tinh tự do đang có nguy cơ bị đưa trở lại khí quyển và thiêu rụi nếu không tìm được giải pháp chuyển giao hợp pháp cho đối tác phi chính phủ.
Bạn không thể gửi bình luận liên tục.
Xin hãy đợi 60 giây nữa.