"Toàn dân chống lừa đảo": Khi truyền thông trở thành lá chắn niềm tin thời đại số

Chiều 22/10, sự kiện công bố chiến dịch truyền thông Toàn dân chống lừa đảo do Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh có sự tham gia của ông Vũ Duy Hiền - Phó Tổng thư ký, Chánh Văn phòng Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia (NCA); ông Trần Hồng Minh - Phó Giám đốc Công an TP. Hồ Chí Minh; ông Huỳnh Ngọc Liêm - Phó Giám đốc Công an tỉnh Lâm Đồng; ông Bùi Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước; bà Nguyễn Thị Việt Hà - Quyền Chủ tịch Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE); bà Trần Thị Ngọc Liên - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Khu vực II; lực lượng công an các tỉnh, thành phố, các chuyên gia an ninh mạng, doanh nghiệp đồng hành và hơn 20 cơ quan báo chí Trung ương, địa phương đến tham dự, đưa tin về sự kiện.

Lừa đảo công nghệ – "bóng tối" của kỷ nguyên số

Thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên số, nhưng cùng với đó là sự gia tăng đáng báo động của tội phạm mạng. Ở Việt Nam, chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05 - Bộ Công an) ghi nhận hơn 1.500 vụ lừa đảo qua mạng, tăng tới 65% so với cùng kỳ năm ngoái. Thiệt hại tài chính ước tính hơn 1.660 tỷ đồng, với hơn 4.500 tên miền độc hại bị phát hiện - một con số cho thấy "bóng tối" của tội phạm công nghệ đã len lỏi đến từng ngóc ngách đời sống số của người dân.

Những thủ đoạn như deepfake, chiếm đoạt OTP, giả danh cơ quan chức năng hay ngân hàng, lừa đảo crypto không chỉ khiến người dân mất tiền, mà còn đánh cắp niềm tin – tài sản vô hình nhưng quý giá nhất trong xã hội số. Đó không chỉ là vấn đề an ninh mạng, mà là vấn đề an ninh con người, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình chuyển đổi số quốc gia và mục tiêu xây dựng xã hội số an toàn, bền vững.

Mỗi người dân là "lá chắn" đầu tiên trên không gian mạng

Trước thực trạng ấy, Trung tâm truyền hình Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh (VTV9) đã khởi xướng Chiến dịch truyền thông Toàn dân chống lừa đảo hướng tới một phong trào xã hội rộng khắp - nơi truyền thông trở thành lá chắn, và mỗi người dân là một "hiệp sĩ mũ trắng".

Điểm nổi bật của chiến dịch chính là sự hợp lực chưa từng có giữa các cơ quan chức năng, hiệp hội, chuyên gia và doanh nghiệp: Công an các tỉnh, thành phố như TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Lâm Đồng, Tây Ninh, Khánh Hòa trực tiếp tham gia Ban Chỉ đạo, phối hợp tuyên truyền; Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia (NCA) cung cấp cơ sở khoa học, hướng dẫn tri thức an toàn số; Các chuyên gia công nghệ uy tín, như Hiếu PC (Ngô Minh Hiếu) góp phần lan tỏa kiến thức thực tế đến cộng đồng; Các doanh nghiệp đồng hành hỗ trợ nguồn lực, bảo mật tài chính và giải pháp cảnh báo sớm; Các đối tác truyền thông xã hội giúp chiến dịch lan tỏa mạnh mẽ trên các nền tảng mạng xã hội được người Việt Nam sử dụng. Những "đồng minh truyền thông" này đã tạo nên một hệ sinh thái liên kết hiếm có giữa chính quyền - doanh nghiệp - truyền thông - người dân, đặt nền móng cho văn hóa an toàn số toàn dân.

Phát biểu tại lễ công bố, ông Từ Lương - Giám đốc Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh - cho biết theo thống kê của cơ quan chức năng, 60% tội phạm hiện nay xuất phát từ không gian mạng. "Đài Truyền hình Việt Nam với vai trò là Cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện của quốc gia, xác định rằng: truyền thông không chỉ phản ánh hiện tượng - mà phải đi đầu trong việc cảnh báo, giáo dục và lan tỏa hành động đúng đắn. Chính từ tinh thần đó, Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh đã khởi xướng và phát động Chiến dịch truyền thông Toàn dân chống lừa đảo - một chiến dịch được thiết kế để biến nhận thức thành sức mạnh cộng đồng", ông chia sẻ.

Đại tá Trần Hồng Minh - Phó Giám đốc Công an TP Hồ Chí Minh, nhấn mạnh: "Qua thực tiễn đấu tranh, phòng chống các hoạt động này, chúng tôi xác định đây là một trong những công tác phối hợp đòi hỏi không chỉ lực lượng Công an mà phải các đơn vị truyền thông, ngân hàng, các tổ chức khác để lan tỏa đến quảng đại quần chúng nhân dân, từ các em học sinh sinh viên cho đến các gia đình. Chúng tôi nhiệt liệt hưởng ứng chiến dịch Toàn dân phòng chống lừa đảo vì không chỉ giúp nâng cao nhận diện, phòng tránh xâm hại của các hành vi lừa đảo qua mạng, mà còn giúp người dân tự bảo vệ bản thân, tài sản, gia đình mình..."

Chiến dịch Toàn dân chống lừa đảo triển khai chuỗi nội dung đa phương tiện gồm phóng sự, video ngắn, talkshow, infographic và các hoạt động cộng đồng. Các nội dung sẽ được phát sóng trên VTV1, VTV2, VTV4, VTV9 và đăng tải đồng bộ trên hệ sinh thái số của VTV. Ngoài ra, VTV9 cùng các đơn vị phối hợp đặt mục tiêu chuyển hóa nhận thức thành hành động, biến mỗi nội dung thành một viên gạch nhỏ xây nên "lá chắn cộng đồng".

Trong kỷ nguyên 4.0, khi mỗi cú click đều có thể mang theo rủi ro, truyền thông không chỉ phản ánh thực tế, mà phải định hướng nhận thức và hành động đúng đắn. Từ thông điệp "Không một mình" trên không gian mạng, đến hành động cụ thể trong từng phóng sự, mỗi sản phẩm truyền thông của VTV9 đang góp phần kiến tạo văn hóa an toàn số Việt Nam - nơi công dân được trang bị tri thức, công nghệ và niềm tin.

Một xã hội số chỉ thật sự mạnh khi người dân của nó biết tự bảo vệ mình. Toàn dân chống lừa đảo không chỉ là chiến dịch truyền thông, mà là hành trình kiến tạo niềm tin số của một quốc gia đang vươn mình trong kỷ nguyên mới. Khi truyền thông và cộng đồng cùng chung tay, lá chắn niềm tin ấy sẽ không còn là biểu tượng mà sẽ trở thành thực thể sống trong mỗi hành động tỉnh táo, mỗi chia sẻ đúng đắn, và mỗi quyết định an toàn của người Việt trên không gian mạng.