Sai lầm phổ biến khiến điều hòa nhanh hỏng và tốn tiền điện

Nhiều gia đình lo ngại dàn nóng điều hòa phơi mưa nắng quanh năm sẽ nhanh hỏng, tốn điện nên tìm cách lắp mái che hoặc phủ bạt để bảo vệ. Tuy nhiên, theo các chuyên gia điện lạnh, đây là thói quen sai lầm, không những không giúp kéo dài tuổi thọ mà còn gây hại cho thiết bị, làm giảm hiệu suất và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.

Dàn nóng được thiết kế để chịu mưa nắng

Ngay từ khâu sản xuất, các hãng đã tính toán kỹ điều kiện hoạt động ngoài trời. Vỏ dàn nóng thường được chế tạo từ thép cán nguội, phủ lớp sơn tĩnh điện chống gỉ và chống tia UV, giúp bảo vệ các linh kiện bên trong khỏi tác động của nắng, mưa, bụi bẩn và độ ẩm cao. Nhờ đó, thiết bị có thể vận hành ổn định nhiều năm liền mà không cần bất kỳ lớp che chắn nào. Nhiều mẫu điều hòa hiện đại còn được trang bị công nghệ chống ăn mòn, lớp phủ đặc biệt trên dàn tản nhiệt để tăng khả năng chịu đựng thời tiết khắc nghiệt như mưa, hơi muối biển hay nhiệt độ cao. Điều này cho thấy việc che phủ dàn nóng không mang lại nhiều lợi ích thực sự cho độ bền của máy, mà đôi khi còn đi ngược với thiết kế tối ưu của nhà sản xuất.

Nguy cơ quá nhiệt và tốn điện

Dàn nóng đóng vai trò quan trọng trong việc tản nhiệt và duy trì áp suất môi chất lạnh. Trong quá trình hoạt động, quạt của dàn nóng liên tục hút gió và thổi ra luồng khí nóng để đảm bảo chu trình làm lạnh bên trong dàn lạnh. Nếu bị che chắn, luồng không khí lưu thông bị cản trở, nhiệt lượng không thể thoát ra ngoài, khiến máy phải hoạt động lâu hơn để đạt mức nhiệt yêu cầu. Hậu quả là điện năng tiêu thụ tăng cao, tiền điện hàng tháng đội lên đáng kể.

Không chỉ dừng lại ở việc tốn điện, tình trạng quá nhiệt kéo dài còn gây hại cho máy nén. Máy nén quá tải dễ dẫn đến giảm hiệu suất, nhanh xuống cấp và hỏng hóc sớm, trong khi đây lại là bộ phận có chi phí thay thế và sửa chữa rất cao. Ngoài ra, việc che chắn còn cản trở quá trình tự làm sạch bằng nước mưa. Thông thường, các giọt mưa giúp cuốn trôi bụi bẩn bám trên lá tản nhiệt, giữ cho thiết bị thông thoáng. Khi bị che kín, bụi và cặn bẩn tích tụ dày hơn, khiến quá trình trao đổi nhiệt bị hạn chế, hiệu quả làm lạnh giảm sút rõ rệt, đồng thời tăng nguy cơ chập cháy và sự cố điện.

Rủi ro an toàn từ mái che tự lắp

Một trong những rủi ro ít được chú ý là an toàn khi sử dụng mái che hoặc bạt phủ. Nhiều gia đình tận dụng các vật liệu sẵn có như tấm nhựa, bạt vải chống thấm hoặc khung kim loại mỏng để che chắn. Tuy nhiên, những kết cấu này nếu không được thiết kế và lắp đặt đúng kỹ thuật rất dễ xuống cấp theo thời gian. Dưới tác động của mưa gió, chúng có thể bị gãy, bung hoặc rơi rớt, đặc biệt nguy hiểm với các dàn nóng đặt trên cao, ban công hoặc tường ngoài. Đã có những trường hợp mái che rơi trúng người đi đường hoặc làm hỏng các tài sản bên dưới, gây thiệt hại không nhỏ.

Bảo dưỡng đúng cách – Giải pháp an toàn và hiệu quả

Thay vì che chắn, các chuyên gia khuyến nghị người dùng nên tập trung vào việc bảo dưỡng định kỳ để kéo dài tuổi thọ cho thiết bị. Việc đầu tiên là kiểm tra giá đỡ của dàn nóng ít nhất mỗi năm một lần. Giá đỡ bằng sắt, dù được sơn chống gỉ, cũng có thể bị rỉ sét hoặc lỏng ốc vít sau nhiều năm sử dụng, đặc biệt với những thiết bị đặt ở nơi thường xuyên chịu mưa nắng hoặc gần biển có hơi muối. Tuổi thọ trung bình của giá đỡ khoảng 5–6 năm, và khi phát hiện dấu hiệu xuống cấp như nứt gãy, nghiêng lệch, người dùng nên thay mới kịp thời để tránh nguy cơ rơi đổ.

Ngoài ra, ở những khu vực có nhiều bụi hoặc ít mưa, nên vệ sinh nhẹ nhàng lá tản nhiệt mỗi tháng một lần để loại bỏ bụi bẩn bám trên cánh quạt và ống đồng. Công việc này cần thực hiện khi đã ngắt nguồn điện và nên dùng vòi xịt nhẹ hoặc khăn ẩm, tránh để nước bắn vào bo mạch điện tử. Song song đó, việc bảo dưỡng tổng thể máy điều hòa, bao gồm vệ sinh dàn lạnh, kiểm tra gas, bôi trơn quạt, cũng nên được thực hiện định kỳ bởi thợ chuyên nghiệp để đảm bảo máy vận hành ổn định, tiết kiệm điện và kéo dài tuổi thọ.

Hiểu đúng để sử dụng bền lâu

Thói quen che chắn dàn nóng xuất phát từ tâm lý muốn "bảo vệ" tài sản, nhưng lại đi ngược với nguyên lý vận hành của thiết bị. Nắng mưa vốn đã được nhà sản xuất tính toán trong quá trình thiết kế, nên người dùng không cần quá lo lắng. Điều quan trọng là đảm bảo dàn nóng được lắp đặt ở vị trí thông thoáng, cách tường ít nhất 30 cm để luồng khí lưu thông tốt, tránh những nơi có nguồn nhiệt cao hoặc gần khu vực nhiều khói bụi.