Nỗi sợ hãi bị trả thù của những người xin tị nạn tại Anh bị trục xuất sang Pháp

Chính sách "một vào, một ra" gây tranh cãi

Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền từ một trung tâm tạm trú cho người vô gia cư tại Paris – được tờ Guardian (Anh) đăng tải, 6 người đàn ông đến từ nhiều vùng xung đột khác nhau cho biết họ chưa nhận được bất kỳ hướng dẫn cụ thể nào về quyền nộp đơn xin tị nạn tại Pháp. "Chúng tôi rất sợ hãi điều gì sẽ xảy ra" - một người nói - "Khi vượt biên qua Calais để đến Anh, tôi đã thoát khỏi tay bọn buôn người. Giờ đây tôi lo chúng sẽ tìm ra tôi ở Paris và giết tôi".

Thỏa thuận Anh - Pháp do chính phủ đảng Lao động ký kết được thiết kế nhằm đối phó tình trạng vượt biển bằng thuyền nhỏ qua eo biển Manche. Theo đó, với mỗi người nhập cảnh hợp pháp được tiếp nhận vào Anh, sẽ có một người nhập cảnh bất hợp pháp bị trả về Pháp.

Những chuyến trục xuất ban đầu chỉ có một người mỗi chuyến, đi bằng các chuyến bay thương mại của hãng hàng không Air France. Tuy nhiên, hôm 2/10 vừa qua, chính quyền Anh đã điều một chuyến bay thuê bao riêng tới Paris, chở ít nhất 7 người - một sự gia tăng đáng kể về quy mô.

Trong số 6 người được báo Guardian phỏng vấn, hai người khai họ mới 17 tuổi, song Bộ Nội vụ Anh xác định tất cả những người bị trục xuất đều "trên 18". Một thanh niên nói: "Tôi chỉ là một cậu bé, nhưng đã bị cưỡng chế đưa sang Pháp".

Theo lời kể lại, những người này hiện đang ở trong điều kiện thiếu thốn, phải ngủ chung trong khu tạm trú chật chội với những chiếc giường ghép sát nhau, không có hỗ trợ về quần áo, giáo dục hay việc làm. "Xung quanh khu này có nhiều vụ ẩu đả, chúng tôi sợ bị tấn công khi ra ngoài đường", một người giấu tên chia sẻ với phóng viên Guardian.

Nguy cơ bị hồi hương về quốc gia ban đầu

Do Anh đã rời Liên minh châu Âu (EU), nước này không còn quyền truy cập cơ sở dữ liệu vân tay toàn khối. Trong khi đó, Pháp vẫn có thể kiểm tra và chuyển những người từng để lại dấu vân tay tại một nước châu Âu khác về quốc gia đó theo Quy chế Dublin. Điều này khiến nhiều người lo ngại có thể bị ép buộc hồi hương về nơi họ từng chạy trốn.

Một người trong nhóm tị nạn cho biết, một người bạn đồng hành đã bỏ trốn khỏi Pháp ngay sau khi bị trục xuất, vì sợ bị phát hiện vân tay. "Anh ấy rời đi mà không có áo khoác hay chăn mền trong cái lạnh", người này kể.

Trường hợp khác là một thanh niên có chị gái là công dân Anh, hy vọng được đoàn tụ theo diện đoàn tụ gia đình. Tuy nhiên, Bộ Nội vụ Anh đã từ chối và buộc anh phải sang Pháp, bất chấp sự phản đối của gia đình. "Chị tôi đã mua cho tôi vài chiếc áo sơ mi mới và đưa cho tôi 40 Bảng trước khi tôi bị đưa đi. Giờ chúng tôi chẳng còn gì, chỉ có nỗi sợ hãi", người đàn ông này nói.

Những chỉ trích mạnh mẽ từ các tổ chức nhân đạo

Tổ chức Humans for Rights Network bày tỏ lo ngại sâu sắc về tình trạng của những người bị trục xuất. Bà Maddie Harris, giám đốc tổ chức, cho biết trong số này có cả những người nghi ngờ là nạn nhân buôn người và trẻ vị thành niên bị tranh chấp độ tuổi. "Chương trình này không mang lại an toàn, nó chỉ gieo rắc nỗi sợ hãi và khổ đau cho những người có quyền pháp lý được xin tị nạn tại Anh. Có trường hợp đang bị đe dọa đưa trở về đúng nơi anh ta chạy trốn, điều đó khiến anh rơi vào tuyệt vọng".

Một số vụ kiện khẩn cấp đã được nộp lên Tòa án Tối cao Anh nhằm ngăn chặn các chuyến trục xuất. Một trường hợp dự kiến được xét xử hôm 1/10 vừa qua đã bị hủy bỏ sau khi vé máy bay của đương sự bị hủy.

Trong thông cáo chính thức, Bộ Nội vụ Anh khẳng định: "Nhờ hiệp ước Anh - Pháp mới, những người đến Anh bằng thuyền nhỏ có thể bị giam giữ và đưa trở lại Pháp. Quá trình hồi hương đã được triển khai và sẽ tăng tốc theo thời gian. Đổi lại, một số người di cư ở Pháp sẽ được sang Anh bằng con đường hợp pháp và an toàn".

Chính phủ Anh nhấn mạnh mục tiêu của chính sách này là ngăn chặn các chuyến vượt biển nguy hiểm và phá vỡ hoạt động của các băng nhóm tội phạm tổ chức vượt biên. Tuy nhiên, các tổ chức nhân quyền cảnh báo rằng chính sách này đang biến những người tị nạn thành "nạn nhân yếu thế" trong một thỏa thuận song phương, khiến họ bị mắc kẹt trong điều kiện bấp bênh và đối mặt nguy cơ bị trả về nơi họ từng liều mạng để rời bỏ.

Với hàng trăm người đang chờ bị trục xuất trong các trung tâm giam giữ tại Anh, số lượng chuyến bay sang Pháp được dự báo sẽ tăng lên trong những tuần tới. Trong khi đó, những người đã đặt chân đến Paris đang sống trong cảnh nơm nớp lo sợ, thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần. Một người cầu xin: "Xin hãy mang lại công lý cho chúng tôi. Chúng tôi không còn gì ngoài sự tuyệt vọng".

Trong bối cảnh áp lực chính trị nội bộ ngày càng gia tăng về vấn đề nhập cư, chính phủ Anh quyết tâm chứng minh hiệu quả của chính sách "một vào, một ra". Nhưng đối với những con người đang bị cuốn vào guồng máy di trú này, mỗi ngày trôi qua ở Pháp chỉ khiến họ thêm bất an và xa dần hy vọng tìm được sự bảo hộ an toàn thực sự.