Nỗ lực nâng hạng chứng khoán và xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế

Những cải cách pháp lý và cơ chế mới được triển khai đồng bộ đang cho thấy quyết tâm lớn của Chính phủ trong mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam. Tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh rằng yếu tố then chốt vẫn nằm ở việc thực thi hiệu quả chính sách, để từ đó thu hút dòng vốn quốc tế và củng cố vị thế Việt Nam như một điểm đến tài chính hấp dẫn trong khu vực.

Cải cách mạnh mẽ để tiệm cận chuẩn quốc tế

Theo Bộ Tài chính, tổ chức xếp hạng FTSE Russell đã ghi nhận nhiều tiến bộ của Việt Nam. Trong đó, Thông tư 68/2024/TT-BTC (hiệu lực từ 4/11/2024) và Thông tư 18/2025/TT-BTC (ban hành ngày 26/4/2025) chính thức gỡ bỏ cơ chế ký quỹ trước, đưa thị trường tiệm cận chuẩn mực quốc tế. Song song, hệ thống công nghệ thông tin KRX cùng các quy định mới về đăng ký, lưu ký, bù trừ, thanh toán được triển khai, tạo nền tảng giao dịch hiện đại.

Kết quả phân loại thị trường thường niên của FTSE Russell dự kiến công bố ngày 7/10/2025, mở ra kỳ vọng nâng hạng TTCK Việt Nam. Trước thời điểm này, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ dự thảo nghị định sửa đổi Nghị định 155/2020/NĐ-CP, yêu cầu công ty đại chúng hoàn tất công bố tỷ lệ sở hữu nước ngoài trong vòng 12 tháng. Cùng với đó, Bộ phối hợp các bộ ngành để sửa đổi Luật Đầu tư, hướng đến nới "room" ngoại tại các lĩnh vực không liên quan đến an ninh, quốc phòng.

Một điểm nhấn khác là việc Bộ Tài chính phối hợp với Ngân hàng Nhà nước sửa đổi Thông tư 17/2024/TT-NHNN. Thông tư mới sẽ đơn giản hóa thủ tục mở và sử dụng tài khoản thanh toán cho nhà đầu tư nước ngoài, cho phép dùng hệ thống SWIFT, bỏ yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự, sinh trắc học, đồng thời giảm thiểu chứng từ, chữ ký. Khi được ban hành, đây sẽ là bước tiến lớn để tạo môi trường đầu tư minh bạch, thuận lợi hơn.

Xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế

Song hành với mục tiêu nâng hạng chứng khoán, Quốc hội ngày 27/6/2025 đã thông qua Nghị quyết 222/2025/QH15 về việc hình thành Trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) tại Việt Nam, có hiệu lực từ 1/9/2025. Tiếp đó, ngày 1/8/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 1646/QĐ-TTg thành lập Ban Chỉ đạo về TTTCQT và ban hành kế hoạch hành động cụ thể.

Theo Bộ Tài chính, hai nghị định quan trọng đang được soạn thảo. Thứ nhất là nghị định về thành lập TTTCQT tại thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, hướng dẫn triển khai Nghị quyết 222. Thứ hai là nghị định về chính sách tài chính cho TTTCQT, quy định ưu đãi về thuế, chứng khoán, bảo hiểm, thị trường vốn cũng như cơ chế cho các thành viên trung tâm.

Để bảo đảm tính khả thi, Bộ Tài chính đã đề nghị UBND thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng xây dựng nội dung gắn với đặc thù địa phương. Văn bản 12354/BTC-ĐTNN ngày 12/8/2025 cũng được gửi tới 7 bộ, 2 địa phương, các viện, trường, trung tâm trọng tài để lấy ý kiến rộng rãi. Đến ngày 28/8/2025, sau khi tiếp thu các phản hồi, Bộ đã trình Bộ Tư pháp thẩm định dự thảo nghị định. Hồ sơ hoàn chỉnh sẽ sớm được trình Chính phủ xem xét.

Kỳ vọng mới cho thị trường

Giới quan sát cho rằng, những cải cách pháp lý, cơ chế mới cùng định hướng hình thành TTTCQT là hai trụ cột song hành giúp thị trường tài chính Việt Nam bứt phá. Nếu tiến trình nâng hạng TTCK được thực hiện thành công, đây sẽ là tín hiệu mạnh mẽ với nhà đầu tư toàn cầu, tạo điều kiện để dòng vốn chất lượng cao chảy vào nền kinh tế. Đồng thời, TTTCQT tại thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng sẽ là hạt nhân để Việt Nam tham gia sâu hơn vào mạng lưới tài chính quốc tế, gia tăng sức cạnh tranh trong khu vực.