Nguy cơ rối loạn tâm thần khi lạm dụng các chatbot AI?

Những cuộc trò chuyện với chatbot AI đã ngày càng trở nên gần gũi, cởi mở hơn. Không ít người coi các ứng dụng như ChatGPT là người bạn tâm giao khiến họ thoải mái trao đổi mà không lo bị phán xét.

Nhưng đối với một số ít người dùng, những cuộc trò chuyện này dường như có những tác động đáng lo ngại. Một số báo cáo cho thấy việc sử dụng chatbot kéo dài có thể kích hoạt hoặc khuếch đại các triệu chứng loạn thần ở một số người. Hiện tượng này đôi khi được gọi một cách đơn giản là "rối loạn tâm thần ChatGPT" hoặc "rối loạn tâm thần AI". Tuy nhiên, vẫn chưa có những hiểu biết thấu đáo, không có chẩn đoán chính thức cũng chưa có những hướng dẫn can thiệp mang tính khoa học.

Các thuật ngữ trên không phải là thuật ngữ chính thức, nhưng đang xuất hiện và cảnh báo cho một vấn đề tiềm ẩn, đáng lo ngại khi nhiều người sử dụng các ứng dụng AI phát sinh ảo tưởng hoặc niềm tin sai lệch qua cuộc trò chuyện. Việc tiếp xúc thường xuyên với "người bạn tâm giao" AI có xu hướng khích lệ, cổ vũ, thậm chí là nịnh hót một cách thái quá có thể tạo nên niềm vui nhất thời nhưng cũng có thể củng cố tư duy lệch lạc ở những người dễ bị tổn thương. Một nhóm nhỏ có thể phát sinh ảo tưởng sau thời gian dài sử dụng.

Việc đắm chìm vào thế giới ảo với cuộc trò chuyện cùng các chatbot AI cũng là vấn đề đáng lo ngại, lấy đi thời gian tương tác với thế giới thực và tìm kiếm những sự trợ giúp kịp thời, thực sự chuyên nghiệp chẳng hạn như trong các vấn đề về y tế, giáo dục.

Vào tháng 7, phía công ty OpenAI cho biết họ đã thuê một bác sĩ tâm thần lâm sàng để giúp đánh giá tác động của các công cụ, bao gồm ChatGPT, lên sức khỏe tâm thần. Công ty cho biết sẽ bắt đầu nhắc nhở người dùng nghỉ giải lao trong các phiên làm việc dài, phát triển các công cụ để phát hiện các dấu hiệu đau khổ và điều chỉnh phản hồi của ChatGPT trong "các quyết định cá nhân mang tính rủi ro cao".

Chatbot có thể giảm bớt sự cô đơn, hỗ trợ học tập và kể cả cải thiện sức khỏe tâm thần. Tiềm năng của nó là rất lớn. Tuy nhiên cũng cần có sự kiểm soát phù hợp trong việc sử dụng để không dẫn đến sự lệ thuộc cả về thông tin, cảm xúc từ các ứng dụng AI.