Mỹ siết thị thực H-1B: Cú sốc với hệ sinh thái công nghệ

Tuần qua một trong những vấn đề được truyền thông Mỹ quan tâm là việc chính quyền nước này thay đổi mức phí bảo lãnh lao động theo diện thị thực H-1B. Loại thị thực này cho phép các công ty thuê lao động nước ngoài có tay nghề cao làm việc tạm thời tại Mỹ, phần lớn là trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Vì vậy, những thay đổi trong chương trình thị thực này ảnh hưởng không chỉ đến thị trường lao động, mà cả hệ sinh thái công nghệ của nước này.

Hãng Reuters đưa tin, chính quyền Tổng thống Donald Trump yêu cầu các công ty trả 100.000 USD mỗi năm, tức khoảng 2,6 tỷ đồng, để bảo lãnh thị thực lao động H-1B cho mỗi lao động. Sắc lệnh của Tổng thống Mỹ cho rằng, một số nhà tuyển dụng đã lợi dụng chương trình thị thực này để kìm hãm mức lương, gây bất lợi cho lao động bản địa Mỹ. Số lượng lao động nước ngoài trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học tại Mỹ đã tăng hơn gấp đôi từ năm 2000 đến năm 2019, lên gần 2,5 triệu người.

Trong khi đó, Bloomberg chia sẻ nhận định của chính quyền rằng, thị thực H-1B đã bị "lạm dụng có hệ thống", để thay thế lao động Mỹ có tay nghề cao bằng những công nhân lương thấp trên diện rộng. H-1B được thiết kế để giúp các công ty tìm kiếm nhân tài chuyên môn. Nhưng một số công ty trong lĩnh vực công nghệ, tài chính và viễn thông lợi dụng chương trình này để thuê lao động IT với mức lương thấp hơn và tỷ lệ nghỉ việc cũng thấp hơn.

Tuy vậy, mức phí bảo lãnh mới đối với H-1B được xem là cú sốc đối với ngành công nghệ của Mỹ. Nguồn lao động H-1B vốn là trụ cột của các doanh nghiệp khởi nghiệp công nghệ, động lực quan trọng cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của nước này.

Tờ Los Angeles Times mô tả quy định mới này là "vô cùng hỗn loạn". Mức phí mới này thậm chí có thể làm chậm sự phát triển của California và vị thế của Mỹ trong cuộc đua phát triển trí tuệ nhân tạo AI.

Hiện lao động Ấn Độ là nhóm hưởng lợi lớn nhất từ chương trình thị thực H-1B, chiếm 71%, tiếp sau là Trung Quốc với khoảng 12%. Vấn đề ở chỗ mức phí này đánh vào tâm điểm của hệ sinh thái công nghệ Mỹ.

Theo tờ New York Times, thung lũng Silicon vốn phụ thuộc vào dòng chảy của các công ty khởi nghiệp để phát triển những ý tưởng và công nghệ mới. Trong khi các tập đoàn công nghệ lớn có đủ tiền để gánh khoản phí mới, các công ty khởi nghiệp lo ngại về khả năng thu hút và chi trả cho nhân tài.

Trước mắt, không chỉ nâng phí bảo lãnh, chính quyền Mỹ tới đây sẽ điều tra việc lạm dụng chương trình thị thực H-1B. Nếu phát hiện vi phạm, các công ty có thể phải trả lương truy lĩnh cho người lao động hoặc nộp phạt dân sự, thậm chí bị cấm bảo lãnh lao động H-1B.