Mỹ muốn Tòa án Hình sự Quốc tế sửa đổi quy chế để bảo vệ Tổng thống Trump

Reuters trích dẫn các nguồn tin thân cận trong chính quyền Mỹ cho biết Washington đang yêu cầu ICC sửa đổi Quy chế Rome để loại trừ khả năng truy tố Tổng thống Donald Trump và các quan chức cấp cao trong tương lai.

ICC được thành lập năm 2002 theo Quy chế Rome, với nhiệm vụ xét xử các tội ác diệt chủng, tội ác chiến tranh và tội ác chống loài người. Hiện 125 quốc gia đã phê chuẩn văn kiện này và trở thành thành viên của Tòa án. Tuy nhiên, nhiều cường quốc - trong đó có Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Mỹ và Israel - không ký hoặc không phê chuẩn quy chế.

Theo một quan chức cấp cao Mỹ, Washington lo ngại ICC có thể khởi động các thủ tục nhằm vào Tổng thống Trump, Phó Tổng thống J.D. Vance, Bộ trưởng Chiến tranh Pete Hegseth và một số quan chức khác sau khi nhiệm kỳ của họ kết thúc vào năm 2029. Nguồn tin không nêu rõ những vấn đề cụ thể có thể khiến ICC vào cuộc, nhưng chính quyền Mỹ cho rằng Quy chế Rome cần được sửa đổi để quy định rõ ràng rằng ICC "không có thẩm quyền" đối với các quan chức Mỹ.

Reuters cho biết, Washington còn cảnh báo sẽ áp đặt trừng phạt mới nếu ICC không đáp ứng yêu cầu, trong đó có khả năng nhắm trực tiếp vào cơ quan này, gây gián đoạn nghiêm trọng hoạt động của Tòa.

Những quan ngại của Mỹ xuất hiện trong bối cảnh một số cuộc điều tra tương lai của ICC có thể liên quan đến chiến dịch quân sự của Mỹ tại Caribe và ngoài khơi bờ biển Nam Mỹ, nơi lực lượng Mỹ đã tiến hành nhiều cuộc tấn công nhằm vào tàu thuyền tình nghi vận chuyển ma túy, khiến hơn 80 người thiệt mạng.

Năm ngoái, ICC đã ban hành lệnh bắt giữ đối với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant liên quan tới cáo buộc tội ác chiến tranh tại Gaza. ICC công nhận Palestine là thành viên, từ đó khẳng định có thẩm quyền xem xét các cáo buộc tại vùng lãnh thổ này. Trong suốt cuộc xung đột, Mỹ duy trì lập trường ủng hộ mạnh mẽ Israel và phản đối các cuộc điều tra quốc tế.

Giới chức Mỹ cũng yêu cầu ICC chấm dứt điều tra hành động của Israel tại Gaza và đóng lại hồ sơ liên quan đến hành vi của lực lượng Mỹ tại Afghanistan. Trước đây, Washington từng áp đặt trừng phạt kinh tế và hạn chế thị thực đối với thẩm phán và công tố viên ICC.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio gọi ICC là "mối đe dọa an ninh quốc gia" và là công cụ "đấu tố pháp lý" nhằm vào Mỹ và Israel. Động thái mới nhất của chính quyền Tổng thống Trump dường như phản ánh nỗ lực sâu rộng hơn nhằm hạn chế vai trò của các thiết chế pháp lý quốc tế được cho là không phù hợp với lợi ích chiến lược của Washington.