Lý do ngành công nghiệp nội dung Hàn Quốc thua ngay trên sân nhà

Ra mắt ngày 20/6, bộ phim hoạt hình này nhanh chóng lập kỷ lục, vượt qua Squid Game để trở thành nội dung được xem nhiều nhất trên Netflix, với hơn 300 triệu lượt xem.

Từ một sản phẩm được kỳ vọng chỉ thu hút giới trẻ và người hâm mộ Kpop, KPop Demon Hunters lại chạm đến khán giả toàn cầu, phá vỡ mọi ranh giới về độ tuổi và quốc gia. Thành công đó một lần nữa chứng minh sức mạnh lan tỏa và tiềm năng thương mại khổng lồ của văn hóa Hàn Quốc.

Nhận thấy tiềm năng này, Netflix đã cam kết đầu tư 2,5 tỷ USD vào nội dung Hàn Quốc đến năm 2027. Các đối thủ như Apple TV+ và Prime Video cũng không đứng ngoài cuộc, lần lượt tung ra các dự án mang màu sắc Hàn như KPOPPED và Butterfly.

Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang quốc tế ấy là một nghịch lý cay đắng: ngành công nghiệp nội dung Hàn Quốc đang dần thua ngay trên sân nhà.

Vòng luẩn quẩn của sự suy thoái

Bề ngoài, đây là thời kỳ hoàng kim của làn sóng Hallyu, nhưng thực tế, ngành sản xuất nội dung trong nước đang rơi vào khủng hoảng vì đầu tư sụt giảm, lợi nhuận yếu và dòng tiền tắc nghẽn.

Số lượng phim Hàn giảm mạnh, chỉ còn khoảng 25 bộ phim được sản xuất trong năm nay, chưa bằng một nửa so với 58 phim cách đây 5 năm. Trong khi giai đoạn 2000 - 2019, trung bình mỗi năm Hàn Quốc sản xuất 60 -100 bộ phim.

Lĩnh vực truyền hình dù có khá hơn đôi chút nhưng vẫn đối mặt với sự suy giảm. Theo Ủy ban Truyền thông Hàn Quốc, từ năm 2019 - 2023, số lượng phim truyền hình của các đài trong nước giảm từ 109 xuống còn 77, trong khi nội dung do các nền tảng trực tuyến toàn cầu sản xuất tăng gấp bảy lần, từ 3 lên 22 dự án.

Nguyên nhân gốc rễ là thiếu đầu tư trong nước và hệ thống phân phối yếu, tạo nên vòng luẩn quẩn: ít tiền - ít sản xuất - ít doanh thu - lại càng ít đầu tư.

Theo Hội đồng Điện ảnh Hàn Quốc (Kofic), lợi nhuận trung bình của phim Hàn năm 2023 âm đến 30,98%, khiến các tập đoàn lớn như CJ ENM, Lotte Entertainment hay Showbox phải tạm dừng đầu tư mới.

Ngay cả đạo diễn danh tiếng Lee Chang Dong cũng phải từ bỏ phát hành rạp và chuyển sang Netflix với dự án mới Possible Love vì không thể huy động vốn trong nước. Đây là một tín hiệu đáng lo cho ngành công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc.

Ngại rủi ro và cạn kiệt sáng tạo

Theo Giáo sư Ko Sam Seog (Đại học Dongkuk), Hàn Quốc có năng lực sản xuất mạnh nhưng lại yếu ở khâu đầu tư và phân phối. Các nền tảng nội địa như Tving hay Wavve cần mở rộng ra quốc tế, thay vì chỉ bó hẹp trong thị trường Hàn Quốc, nếu muốn tạo dòng tiền tái đầu tư.

Bên cạnh đó, các đài truyền hình vẫn phải chịu nhiều ràng buộc về pháp lý hơn so với nền tảng trực tuyến, từ khâu quảng cáo đến kiểm duyệt. Nhiều chuyên gia cho rằng, các quy định này "đã lỗi thời" và cần được nới lỏng để giúp các đài truyền hình có thêm nguồn thu cho sản xuất nội dung mới.

Khi dòng vốn trong nước khan hiếm, các nhà sản xuất chọn "đi lối an toàn", ưu tiên chuyển thể từ webtoon hoặc remake tác phẩm cũ để đảm bảo lợi nhuận. Điển hình là Along With the Gods (2017-2018) hay Itaewon Class (2020) đều thành công rực rỡ nhưng lại mở đầu cho một mô hình sản xuất thiếu đột phá.

Tâm lý sợ rủi ro khiến ngành công nghiệp lặp lại chính mình, bỏ lỡ cơ hội cho những ý tưởng mới. Đạo diễn hoạt hình Joung Yu Mi từng nhận xét: "Tôi thấy thế hệ nhà sáng tạo trẻ đang thay đổi mạnh ở quốc tế, nhưng tại Hàn Quốc thì chưa".

Theo Kofic, ngành nội dung Hàn Quốc vẫn đặt nặng "giá trị tên tuổi" hơn chất lượng kịch bản, khiến các tài năng mới và công ty tầm trung không có cơ hội phát triển. Các chuyên gia đề xuất chính phủ cần hỗ trợ trực tiếp các studio vừa và nhỏ, đơn giản hóa quy trình, ưu đãi thuế và bảo vệ sở hữu trí tuệ để tạo thế hệ sáng tạo kế cận.

Cơ hội từ hợp tác toàn cầu

Dù đối mặt với khó khăn, cơ hội phục hồi vẫn rộng mở. Sự trỗi dậy của KPop Demon Hunters hay Squid Game cho thấy thế giới đang rất hứng thú với nội dung Hàn Quốc.

Để tận dụng làn sóng này, các chuyên gia khuyến nghị Hàn Quốc nên mở cửa hợp tác quốc tế ngay trên lãnh thổ của mình. Với cách làm này, Hàn Quốc không chỉ bán bản quyền mà cùng chung tay thực hiện, giúp đội ngũ sản xuất trong nước tích lũy kinh nghiệm và nâng cao năng lực chuyên môn.

Giáo sư Lee Sung Min (Đại học Quốc gia Seoul) ví von: "Khi người Ý nhìn thấy pizza khoai lang ở Hàn Quốc, họ ngạc nhiên. Nhưng đó là cách pizza tiến hóa. Và chúng ta vẫn phải công nhận nguồn gốc của nó là Ý". Tương tự, nội dung Hàn Quốc cũng cần "tiến hóa" qua sự pha trộn văn hóa toàn cầu, để vừa giữ bản sắc vừa bắt kịp thị hiếu thế giới.

Ngành công nghiệp nội dung Hàn Quốc đang đứng trước ngã rẽ quyết định: hoặc tiếp tục phụ thuộc vào các nền tảng nước ngoài, hoặc tự xây dựng hệ sinh thái nội địa đủ mạnh để duy trì vòng tuần hoàn sáng tạo - đầu tư - lợi nhuận. Muốn làm được điều đó, Hàn Quốc phải dám đổi mới, cởi mở và đầu tư cho thế hệ sáng tạo kế tiếp.