Lưu giữ giữ nét đẹp Trung thu truyền thống trong nhịp sống hiện đại

Trung thu rộn ràng trên khắp phố phường Hà Nội

Những ngày này, trên khắp các con phố, không khí Trung thu đã rộn ràng. Tại Hà Nội, các tuyến phố quen thuộc như Hàng Mã, Hàng Lược, Hàng Gai…, nhiều sắc màu đèn lồng, mặt nạ, đồ chơi truyền thống thu hút đông đảo người dân và du khách tham quan.

Với các em nhỏ, Trung thu không khác một giấc mơ đầy màu sắc. Mỗi bước chân trên các con phố rực rỡ ánh đèn, mỗi góc bảo tàng, trung tâm văn hóa, mỗi gian hàng chợ Đồng Xuân…, tất cả tạo nên một bức tranh Trung thu vừa quen thuộc vừa mới mẻ, khơi dậy trong lòng mỗi người niềm tự hào và ý thức gìn giữ nét văn hóa truyền thống ngàn đời của dân tộc,để mỗi mùa trăng tròn không chỉ là ngày hội của trẻ nhỏ, mà còn là ký ức của cả một cộng đồng.

Lan tỏa nét đẹp văn hóa truyền thống trong lễ hội Trung thu 2025

Tối qua (2/10), tại Trung tâm Triển lãm văn hóa nghệ thuật Việt Nam, Lễ hội Trung thu 2025 cũng được tổ chức. Với đa dạng các trò chơi, hoạt động trải nghiệm - Lễ hội năm nay được kỳ vọng trở thành sân chơi mang lại niềm vui, hạnh phúc, để các em nhỏ có cơ hội tìm hiểu về các phong tục truyền thống của dân tộc.

Chương trình mang đến không gian trang trí đậm chất lễ hội với các buổi workshop thủ công truyền thống, những trải nghiệm văn hóa rước đèn, phá cỗ, các trò chơi dân gian đậm đà bản sắc và các chương trình biểu diễn nghệ thuật, hứa hẹn sẽ mang lại cho các em nhiều cảm xúc về tuổi thơ và nguồn cội.

Lễ hội Trung thu 2025 diễn ra đến ngày 5/10, sẽ làm cho Tết Trung thu trở nên sống động không chỉ như một lễ hội, mà còn là một nét đẹp văn hóa đáng tự hào để gìn giữ. Đây là hoạt động được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo, Trung tâm triển lãm văn hóa nghệ thuật Việt Nam tổ chức cùng nhiều đơn vị đồng hành, trong đó có Mondelez Kinh Đô.

Ông Sameer Yadav (Giám đốc Marketing Mondelez Kinh Đô Việt Nam) cho biết: "Đây là năm thứ hai, chúng tôi đồng hành cùng Trung tâm triển lãm văn hóa nghệ thuật Việt Nam trong hành trình bảo tồn và phát huy nét đẹp lễ hội văn hóa truyền thống, để Trung thu không chỉ sống mãi trong ký ức hôm nay, mà còn tiếp tục truyền cảm hứng cho các thế hệ mai sau. Chúng tôi mong muốn thắp sáng tình yêu văn hóa trong trái tim mỗi em nhỏ, để Trung thu mãi là một phần ký ức không thể thiếu của tuổi thơ".

Lưu giữ nét trung thu truyền thống giữa phố thị

Hòa chung nhịp sống hối hả của đô thị hiện đại, giữa ánh sáng rực rỡ của những dãy đèn điện, người ta vẫn thấy nhiều gia đình, nhiều bạn trẻ tìm về những món đồ chơi giản dị mà thân thương của tuổi thơ. Những chiếc đèn ông sao lung linh năm cánh, những chiếc mặt nạ giấy bồi với nét vẽ mộc mạc, những con tò he sắc màu khéo léo được nặn nên từ bàn tay nghệ nhân… Những món đồ ấy như sợi dây kết nối quá khứ với hiện tại, không chỉ mang đến niềm vui hồn nhiên cho trẻ nhỏ, mà còn khiến người lớn bồi hồi nhớ lại quãng thời gian mình từng tung tăng rước đèn dưới ánh trăng rằm.

Không cần bắt trend và nằm ẩn mình giữa các cửa hàng đồ chơi hiện đại, trên phố Hàng Mã luôn có một gian hàng nhỏ thu hút khách du lịch bởi những con giống bột được làm tỉ mỉ, công phu và vô cùng đẹp mắt.

Đầu lân, mâm cỗ trăng rằm, đèn lồng, hay những mô hình rước đèn Trung thu... đều được nghệ nhân Đặng Văn Hậu kỳ công nặn ra từ bột gạo với những màu sắc mộc mạc của lá dứa, củ nghệ, quả gấc… Từng con tò he nhỏ bé không chỉ là món đồ chơi cho trẻ em dịp Trung thu, mà còn khẽ gõ vào ký ức của người lớn khi bắt gặp những hình ảnh gợi nhớ tuổi thơ.

Cũng bởi giá trị kết nối đặc biệt nên chẳng cần biển hiệu lấp lánh hay loa nhạc xập xình, sạp hàng tò he của nghệ nhân Hậu cũng trở thành tọa độ được chia sẻ nhiều trên mạng xã hội trong thời gian qua và không ít bạn trẻ đã tìm đến đây để tận mắt ngắm nhìn và trải nghiệm.

"Những ngày vừa qua khi biết các bạn trẻ đăng các sạp hàng của tôi lên mạng xã hội thì tôi thấy rất vui mừng, bởi đây là những động lực để nghề truyền thống có bước phát triển", anh Đặng Văn Hậu (nghệ nhân) chia sẻ.

Không chỉ đơn thuần là một xu hướng trên mạng xã hội, việc những trò chơi dân gian một lần nữa sống dậy giữa nhịp sống hiện đại cũng cho thấy giới trẻ đang có sự quan tâm đặc biệt đến di sản văn hóa thông qua các hoạt động trải nghiệm hay nhu cầu du lịch, đặc biệt là khi chất liệu truyền thống đang tạo ra những sản phẩm nghệ thuật mang hơi thở mới.

Giữa những món đồ chơi Trung thu hiện đại, con giống bột mang vẻ đẹp giản dị, nhưng không kém phần đặc sắc. Không chỉ tái hiện những mùa trăng tròn, từng sắc màu còn gợi nhắc về tuổi thơ, về những giá trị di sản vẫn đang được gìn giữ và lan tỏa trong nhịp sống hôm nay.

Nỗi lo mai một nghề truyền thống

Nhìn những sản phẩm truyền thống ai cũng thấy thích thú, nhưng đằng sau nhiều sản phẩm ấy lại là nỗi lo giữ nghề của những nghệ nhân. Nhiều nghề đến nay vì nhiều lý do đang dần vắng bóng từng ngày. Đó cũng là trăn trở của những nghệ nhân lớn tuổi vẫn còn gắn bó với nghề.

Nỗi lo mai một nghề truyền thống, như món đồ chơi "phỗng đất", từng được xem là món đồ chơi trung thu chứa nhiều ký ức của trẻ em xứ Kinh Bắc, nay chỉ còn 1 nghệ nhân duy nhất còn giữ nghề làm "phỗng đất", như một cách níu giữ ký ức Trung thu của bao thế hệ.

Một "phỗng đất" đất bao gồm 5 nhân vật: con rùa gắn với hình tượng biển cả, khát vọng được khám phá; con chim được tượng trưng cho mong ước hòa bình; người già và trẻ em tượng trưng cho sự tiếp nối truyền thống; hình tượng ông phỗng hình Phật ở giữa mang ý nghĩa tâm linh, hướng tới cuộc sống lương thiện.

Hơn 60 năm gắn bó với nghề, một nghệ nhân chia sẻ, "phỗng đất" không chỉ là một nghề, mà còn là một phần tâm hồn của người Việt, là nét đẹp văn hóa của người dân xứ Kinh Bắc, nhưng giờ đây mỗi năm chỉ làm một lần, khiến nhiều người làm nghề không còn mặn mà.

Trung thu trong nhịp sống hiện đại

Khi việc mai một những nghề truyền thống đang là nỗi lo thì ở chiều ngược lại, giới trẻ hôm nay lại cho thấy một cách tiếp cận rất khác. Họ không chỉ thụ động đứng nhìn sự mai một ấy, mà còn chủ động tìm nhiều con đường mới để đưa Trung thu trở về gần gũi hơn với cộng đồng. Từ những buổi triển lãm tái hiện ký ức tuổi thơ, những phiên chợ Trung thu được tổ chức trên nền tảng trực tuyến, cho đến những đoạn clip ngắn đầy sáng tạo trên mạng xã hội… tất cả đều trở thành nhịp cầu nối liền quá khứ và hiện tại. Công nghệ, với sức mạnh lan tỏa không giới hạn, đang giúp tạo ra một trung thu trẻ trung, gần gũi và chạm đến trái tim nhiều thế hệ.

Hình ảnh "ông Tiến sĩ giấy" nay trở thành nhân vật biết hát, biết giao tiếp nhờ sự hỗ trợ của công nghệ. Sự thay đổi này khiến món đồ chơi tưởng chừng chỉ còn trong hoài niệm trở thành một trải nghiệm mới mẻ, không chỉ thu hút nhiều bạn trẻ tham quan.

Không chỉ dừng lại ở việc tái hiện những món đồ chơi cũ, các nghệ nhân và tình nguyện viên trẻ đã tìm cách đưa công nghệ hòa vào di sản, biến trải nghiệm tại bảo tàng thành một "lớp học mở" để trẻ em vừa chơi, vừa học.

Trung thu nay cũng được tái hiện sinh động và rõ nét hơn từ những hình ảnh đồ họa nhập liệu hình ảnh AI để tạo dựng sự chuyển động trong những video clip trên các trang mạng xã hội. Những câu chuyện kể được lồng ghép khéo léo, những thông điệp được chia sẻ trên mạng xã hội, kết hợp với những buổi workshop, các chương trình trải nghiệm thực tiễn, truyền tải thông điệp dễ thu hút với các bạn nhỏ, dễ nhớ và lan tỏa không khí đến gần hơn với hiện đại ngày nay.

Từ những món đồ chơi dân gian đến những trải nghiệm thực tiễn, Trung thu đang khoác lên mình diện mạo mới, nhưng dù ở hình thức nào, ánh trăng rằm vẫn là sợi dây nối quá khứ với hiện tại, để lễ hội Trung thu tiếp tục tỏa sáng trong đời sống hôm nay.

Trong nhịp sống hôm nay, dù bằng những món đồ chơi dân gian hay bằng công nghệ hiện đại, Trung thu vẫn là dịp để mỗi người tìm thấy niềm vui, sự gắn kết và cả niềm tự hào về những giá trị truyền thống đang được gìn giữ và lan tỏa.

Người lớn tìm thấy tuổi thơ, trẻ nhỏ tìm thấy niềm vui, còn cộng đồng thì tìm thấy sự gắn kết trong một lễ hội không chỉ của ngày rằm tháng 8, mà còn là của văn hóa Việt Nam ngàn đời.