Logistics chuẩn Halal đưa hàng Việt vào thị trường tỷ USD

Khảo sát năm 2024 của công ty nghiên cứu và tư vấn Cognitive Market Research cho thấy thị trường Halal toàn cầu đạt quy mô khoảng 2.548 tỷ USD và dự kiến tăng trưởng trung bình 9,9% mỗi năm, đến 2031. Đây không chỉ là thị trường dành riêng cho các quốc gia Hồi giáo mà còn đang trở thành một chuẩn mực chất lượng được các hệ thống phân phối quốc tế ưa chuộng nhờ tính an toàn, minh bạch và khả năng truy xuất nguồn gốc rõ ràng.

Tại Việt Nam, ngày càng nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực nông sản và thủy sản chú trọng đầu tư vào tiêu chuẩn Halal nhằm tiếp cận các thị trường giàu tiềm năng như Trung Đông, Malaysia, Indonesia hoặc khu vực Bắc Phi.

Theo bà Nguyễn Kim Hậu, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thủy đặc sản Seaspimex Việt Nam, tiêu chuẩn Halal cần thiết để sản phẩm được chấp nhận vào thị trường các nước Hồi giáo và là bảo chứng cho chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp. Chuyên sản xuất các mặt hàng đóng hộp như cá ngừ, cá nục, thịt càng ghẹ… xuất khẩu đi những thị trường cao cấp, việc đạt chứng nhận Halal cho quy trình sản xuất trong nhà máy đã giúp đơn vị thuận lợi hơn trong chào hàng và mở rộng thị trường.

Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TP Hồ Chí Minh Lý Kim Chi nhận định thị trường đang ngày càng khó tính, các doanh nghiệp ngành lương thực thực phẩm phải tìm những cánh cửa mới, đa dạng thị trường, đi vào những thị trường ngách nhưng tiềm năng.

Bà cho biết doanh nghiệp chú trọng sản xuất theo tiêu chuẩn toàn cầu, trong đó đặc biệt là đạt chứng nhận Halal để chứng minh quy trình sản xuất minh bạch, an toàn. "Từ đó, doanh nghiệp dễ dàng chào hàng vào những thị trường uy tín, mở những cánh cửa mới, thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu".

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, sản phẩm tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu của Luật Halal, bao gồm việc kiểm soát toàn bộ chuỗi cung ứng, từ nguyên liệu đầu vào, quy trình sản xuất, cho đến khâu bảo quản và vận chuyển sẽ giúp doanh nghiệp khai thác tối đa tiềm năng thị trường Hồi giáo. Việc kiểm soát đạt chuẩn được xem là tấm "hộ chiếu xanh" giúp doanh nghiệp xuất khẩu đưa hàng vào các thị trường khó tính, là cam kết về chất lượng, nâng cao sức cạnh tranh của hàng Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu toàn cầu. Tuy nhiên, thị trường này đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt trên toàn chuỗi cung ứng, trong đó có chiếu xạ.

Ông Nguyên phân tích chiếu xạ là phương pháp hiệu quả để khử trùng, diệt khuẩn, côn trùng và các vi sinh vật gây hại, phù hợp với quy định an toàn của thị trường các nước Hồi giáo. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng phải tuân thủ quy trình sản xuất, vận chuyển nghiêm ngặt, không bị nhiễm hoặc nhiễm chéo các chất cấm. "Như vậy, vừa phải đạt chứng nhận Halal cho sản phẩm, vừa phải đảm bảo chuỗi logistics, từ nguyên liệu đến sản xuất, vận chuyển, kiểm soát vi sinh, dịch hại và lưu trữ lạnh tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn Halal, đòi hỏi doanh nghiệp phải hợp tác với đơn vị hậu cần có hệ sinh thái hậu cần chuyên biệt, được công nhận bởi các tổ chức Halal quốc tế", ông nói.

Hiện nhiều doanh nghiệp đã tích cực hoàn thiện chuỗi cung ứng của mình theo tiêu chuẩn Halal. ToanPhat Group, đơn vị sở hữu công ty chiếu xạ và công ty kho vận, cho biết nhờ việc hai đơn vị này đạt chứng nhận Halal cho dịch vụ xử lý chiếu xạ để kiểm soát vi sinh và dịch hại cùng hệ thống kho lạnh đạt chuẩn lưu trữ Halal, đã giúp công ty trở thành trung tâm logistics (Hub) phục vụ cho các công ty xuất khẩu vào thị trường Hồi giáo, góp phần giải quyết điểm nghẽn logistics mà nhiều doanh nghiệp đang gặp phải.

Thị trường Halal dành cho cộng đồng Hồi giáo với quy mô toàn cầu được dự báo ở mức hơn 10.000 tỷ USD vào năm 2028, trong đó, sức tiêu thụ ở Đông Nam Á chiếm gần một nửa đang mở ra cánh cửa lớn với nhiều doanh nghiệp xuất khẩu trong nước. Tiềm năng khai phá còn lớn nhưng đây cũng là thị trường đòi hỏi những tiêu chuẩn rất khắt khe, từ nguồn gốc, chất lượng sản phẩm đến kiểm soát toàn bộ chuỗi cung ứng.

Theo ông Trần Văn Tân Cương, Tổng Giám đốc Công ty Halal Quốc gia Việt Nam, chứng nhận Halal mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp như: mở rộng thị trường, tăng uy tín, nâng cao khả năng cạnh tranh, tạo niềm tin với người tiêu dùng và cơ hội tăng doanh thu.

"Việc có những đơn vị tiên phong trong đạt chứng nhận Halal trong lĩnh vực kho và chiếu xạ giúp đơn vị đảm bảo kiểm soát chất lượng và hỗ trợ hiệu quả các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận tốt hơn các thị trường có yêu cầu nghiêm ngặt và tuân thủ quy định quốc tế", ông Cương cho biết.

Theo Halal Times, tính đến 2024, Việt Nam có khoảng 1.000 doanh nghiệp đạt chứng nhận Halal phân bổ tại các địa phương trên cả nước. Nhóm mặt hàng xuất khẩu vào thị trường này gồm cá ngừ, hạt điều, cà phê, trà, nông sản chế biến, mật ong,... Tốc độ tăng trưởng của từng nhóm hàng đạt từ 13-35% mỗi năm nhưng các doanh nghiệp đạt chứng nhận Halal về logistics và kho vận chưa nhiều. Trong cuộc chơi toàn cầu, việc hoàn thiện chuỗi cung ứng Halal, trong đó logistics như đạt được một tấm hộ chiếu giúp hàng Việt mở rộng thị trường Halal tiềm năng và góp phần định vị chất lượng nông – thủy sản Việt Nam trên toàn cầu.