"KPop Demon Hunters" báo hiệu sự trỗi dậy của kỷ nguyên "Next K" vượt ra ngoài biên giới

Khi bộ phim hoạt hình "KPop Demon Hunters" của Netflix đứng đầu bảng xếp hạng phim toàn cầu của nền tảng này ở cả thị trường nói tiếng Anh và các thị trường không nói tiếng Anh trong tuần từ ngày 23 - 29 tháng 6, và "Squid Game" mùa 3 đồng thời đứng đầu bảng xếp hạng phim truyền hình, đây là lần đầu tiên hai vị trí dẫn đầu đều thuộc về nội dung liên quan đến Hàn Quốc. Chính điều này, với cơn sốt toàn cầu "KPop Demon Hunters" giành được đã và đang thúc đẩy kỳ vọng về một kỷ nguyên "Next K".

Không giống như các giai đoạn trước của làn sóng Hallyu (làn sóng Hàn Quốc), tập trung vào phim truyền hình, điện ảnh và âm nhạc Hàn Quốc được xuất khẩu ra nước ngoài, giai đoạn mới này báo hiệu sự sản xuất và tiêu thụ nội dung mang chủ đề Hàn Quốc xuyên biên giới, bất kể quốc tịch.

Các chuyên gia của nước này cho rằng bộ phim "KPop Demon Hunters" đại diện cho một bước ngoặt có thể định hình lại bối cảnh sáng tạo nội dung Hàn Quốc. Trước đó, trong hơn hai thập kỷ qua, làn sóng Hàn Quốc được định nghĩa bởi nội dung do Hàn Quốc sản xuất được tài trợ bởi vốn Hàn Quốc và xuất khẩu ra nước ngoài. Bắt đầu với phim truyền hình vào cuối những năm 1990, hallyu đã mở rộng qua các giai đoạn kế tiếp nhau - thường được gọi là phiên bản 1.0 đến 4.0 - nhưng luôn dựa vào nội dung được sáng tạo tại Hàn Quốc và nhắm mục tiêu đến các khu vực hoặc nhóm nhân khẩu học cụ thể.

Nhưng, giờ đây, các học giả và nhà hoạch định chính sách cho rằng "hallyu đã kết thúc".

"Thời đại gắn các con số như 1.0 đến 4.0 cho các tác phẩm cụ thể đã kết thúc. Ngày nay, nội dung liên quan đến Hàn Quốc nói chung đang nhận được sự chú ý toàn cầu" - Yoon Seok-jin, giáo sư ngôn ngữ và văn học Hàn Quốc tại Đại học Quốc gia Chungnam, nhận định.

Phản ánh sự thay đổi này, Cơ quan Nội dung Sáng tạo Hàn Quốc đã bỏ thuật ngữ "hallyu" và đang thúc đẩy chiến lược "Next K". Park Hyuk-tae, trưởng nhóm chính sách ngành của cơ quan này, cho biết: "Chúng tôi hiện đang ở giai đoạn mà nội dung K-content đang cố gắng vươn ra thị trường chính thống toàn cầu. Trọng tâm đang mở rộng từ "Sản xuất tại Hàn Quốc" sang "Sản xuất với Hàn Quốc"".

Người nước ngoài và các nhà sáng tạo nước ngoài là những người tiên phong

Một sự thay đổi đáng chú ý có thể thấy ở những người sáng tạo nội dung K-content. Lấy cảm hứng từ lịch sử và văn hóa Hàn Quốc, nhiều nhà sáng tạo nước ngoài, thường sống ở nước ngoài, hiện đang sản xuất các tác phẩm này. Ví dụ như đội ngũ sản xuất của "KPop Demon Hunters" phần lớn là người nước ngoài nhưng đã tái hiện mọi thứ, từ shaman giáo và K-pop đến nhà tắm công cộng, Tháp Namsan, mì ăn liền và súp thịt bò một cách tỉ mỉ.

Ví dụ thì có rất nhiều. Đài TBS của Nhật Bản đã chuyển thể cấu trúc cốt truyện của phim truyền hình Hàn Quốc và chọn một diễn viên Hàn Quốc vào loạt phim ăn khách "I Love You". Công ty sản xuất OUT OF. đã dàn dựng phiên bản tiếng Anh của vở nhạc kịch Hàn Quốc "Maybe Happy Ending", sau đó đã giành được nhiều giải Tony.

Người Hàn Quốc di cư đặc biệt nổi bật. Đạo diễn Maggie Kang của "KPop Demon Hunters", một người Canada gốc Hàn, đã dựa trên ký ức tuổi thơ của mình về nội dung Hàn Quốc để tạo nên bộ phim.

"Nhiều người nhập cư Hàn Quốc đang đấu tranh với bản sắc, nhưng bản thân đó là một trải nghiệm đa văn hóa" - bà chia sẻ trong chuyến thăm Seoul gần đây - "Toàn cầu hóa văn hóa có thể mang đến cơ hội cho những nhà sáng tạo có xuất thân đa dạng".

Những câu chuyện về người Hàn Quốc di cư từ lâu đã có sức ảnh hưởng lớn. Điều này có thể thấy rất rõ qua những bộ phim như bộ phim được đề cử giải Oscar "Minari" (2020), phim truyền hình "Beef" (2023) và loạt phim "Pachinko" (2022, 2024) trên Apple TV+... đều do các nhà sáng tạo người Mỹ gốc Hàn thực hiện.

"Cộng đồng người Mỹ gốc Hàn chiếm một vị trí quan trọng trên ranh giới văn hóa, giúp khán giả nước ngoài dễ tiếp nhận các câu chuyện Hàn Quốc hơn. Ngành công nghiệp trong nước nên chủ động đón nhận họ" - nhà phê bình văn hóa Kim Hern-sik nhận định.

Tạo ra một "thế hệ K"

Sự bùng nổ của "KPop Demon Hunters" đã mở rộng phạm vi tiếp cận nội dung K đến các thế hệ mới. Ngay cả những đứa trẻ ở nước ngoài chưa từng biết đến văn hóa Hàn Quốc cũng đang ngân nga các bài hát K-pop và tìm hiểu về gimbap (cơm cuốn) hay nhà tắm công cộng Hàn Quốc. Sự tiếp xúc sớm này đang nuôi dưỡng cái mà một số người gọi là "thế hệ K", những người có sự tương tác liên tục có thể đảm bảo việc tiêu thụ nội dung Hàn Quốc trên toàn cầu trong dài hạn.

"Cuộc chiến văn hóa về nội dung Hàn Quốc đã đạt đến một bước ngoặt quan trọng với "KPop Demon Hunters". Ngành công nghiệp nội địa nên nắm bắt đà này để hợp tác với khán giả toàn cầu trong việc định hình các giá trị và chiến lược mới" - nhà phê bình văn hóa Kim Hern-sik nói thêm.

Ngành công nghiệp nội dung Hàn Quốc hiện đang phải đối mặt với những thách thức về mặt cấu trúc. Yoon Seok-jin, giáo sư ngôn ngữ và văn học Hàn Quốc tại Đại học Quốc gia Chungnam nói: "Các nhà sản xuất thường cố gắng sao chép các tác phẩm ăn khách trong quá khứ thay vì thử nghiệm các yếu tố văn hóa lai ghép. Ai cũng muốn gặt hái thành quả, nhưng ít ai sẵn sàng gieo mầm mới".

Trong khi đó, nhà phê bình văn hóa Hwang Jin-mi đã nêu bật một điểm tương phản khác: "Không giống như hầu hết các tác phẩm trong nước, "KPop Demon Hunters" kể một câu chuyện lấy phụ nữ làm trung tâm, ít đề cao các nhân vật nam và loại bỏ mối quan hệ lãng mạn điển hình giữa nam và nữ chính. Nếu câu chuyện tương tự được thực hiện ở Hàn Quốc, rất có thể nó đã kết thúc bằng một mối tình có hậu".

Hiện tượng "KPop Demon Hunters" nhấn mạnh cách nội dung Hàn Quốc đang vượt ra khỏi biên giới quốc gia, không chỉ trong việc tiêu thụ mà còn trong việc sáng tạo. Khi nội dung K-content phát triển từ thể loại xuất khẩu được xác định trong nước thành thể loại chính thống xuyên quốc gia, kỷ nguyên "Next K" có thể định hình ngành giải trí toàn cầu theo cách mà các làn sóng hallyu trước đây không bao giờ làm được.