Khích lệ văn nghệ sĩ sáng tác những tác phẩm “sống mãi với thời gian”

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính cùng lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành, các Hiệp hội, văn nghệ sĩ tham dự buổi lễ. Sự kiện đặc biệt này do Bộ VHTTDL tổ chức, hướng tới 100 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (1930 - 2030) và 85 năm Ngày Quốc khánh (1945 - 2030).  Đây là sự kiện có ý nghĩa chiến lược đối với sự phát triển của nền văn hóa, văn học nghệ thuật nước nhà, đánh dấu bước tiến mới trong việc triển khai các Nghị quyết của Đảng về văn hoá, hướng đến xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong thời đại mới.

Thực hiện Kế hoạch của Bộ VHTTDL về việc tổ chức các hoạt động Tổng kết 50 năm nền văn học, nghệ thuật Việt Nam sau ngày đất nước thống nhất (30/4/1975 - 30/4/2025), nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (1975 - 2025), Bộ VHTTDL đã phát động bình chọn những tác phẩm văn học và nghệ thuật biểu diễn tiêu biểu, xuất sắc trong suốt nửa thế kỷ qua.

Hoạt động nhằm ghi nhận, tri ân những đóng góp của các thế hệ văn nghệ sĩ, những người đã dùng nghệ thuật để lưu giữ lịch sử, bồi đắp tâm hồn và nhân cách Việt Nam. Đồng thời, củng cố niềm tự hào về truyền thống văn hóa Việt Nam, hun đúc tinh thần đoàn kết, lòng yêu nước và ý chí vươn lên của dân tộc; khẳng định vai trò chiến lược của văn học nghệ thuật trong sự nghiệp phát triển đất nước sau ngày thống nhất. Đây cũng là dịp để công chúng nhìn lại những thành tựu lớn lao của văn học nghệ thuật biểu diễn Việt Nam trong suốt nửa thế kỷ qua - một hành trình sáng tạo đầy bản lĩnh, đổi mới và khát vọng.

Với gần 200 tác phẩm thuộc các lĩnh vực văn học, sân khấu, âm nhạc và múa, qua các vòng bình chọn, đã có 50 tác phẩm tiêu biểu, xuất sắc được chọn, phản ánh sinh động những đổi thay của đất nước, những khát vọng hòa bình, hòa hợp dân tộc, những thành tựu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.

50 tác phẩm tiêu biểu gồm: 14 tác phẩm văn học, 18 tác phẩm sân khấu, 12 tác phẩm âm nhạc, 6 tác phẩm múa.

Ở lĩnh vực Văn học, các tác phẩm tiêu biểu gồm: Nỗi buồn chiến tranh (Bảo Ninh); Mình và họ (Nguyễn Bình Phương); Mẫu Thượng Ngàn (Nguyễn Xuân Khánh); Mảnh đất lắm người nhiều ma (Nguyễn Khắc Trường); Mùa lá rụng trong vườn (Ma Văn Kháng); Cỏ lau (Nguyễn Minh Châu); Con gái thuỷ thần (Nguyễn Huy Thiệp); Cánh đồng bất tận (Nguyễn Ngọc Tư); Thời xa vắng (Lê Lựu); Bến không chồng (Dương Hướng); Đảo chìm (Trần Đăng Khoa); Những người đi tới biển (Thanh Thảo); Đường tới thành phố (Hữu Thỉnh); Tiếng hát tháng Giêng (Y Phương).

Lĩnh vực Sân khấu, các tác phẩm xuất sắc gồm: Cụm tác phẩm của Lưu Quang Vũ; Bài ca giữ nước (Tào Mạt); Rừng trúc (Nguyễn Đình Thi); Hà My của tôi (Doãn Hàng Giang); Đêm trắng (Lưu Quang Hà); Dời đô (Lê Duy Hạnh); Mùa hè ở biển, Bạch đàn liễu (Xuân Trình); Cát bụi (Triệu Huấn); Bài ca Điện Biên (Tất Đạt); Mưa đỏ (Chu Lai); Những vần thơ thép (Trần Đình Ngôn); Điều còn lại (Nguyễn Đăng Chương); Kẻ sĩ Thăng Long (Nguyễn Khắc Phục); Chói rạng sơn hà (Nguyễn Sĩ Chức); Những người mẹ (Xuân Đức); Chu Văn An (Xuân Yến); Công lý không gục ngã (Lê Chí Trung); Dạ cổ hoài lang (Thanh Hoà).

Nhạc kịch có: Lá đỏ (Đỗ Hồng Quân); Việt Nam ơi mùa xuân đến rồi (Huy Du); Đường bốn mùa xuân (Đỗ Nhuận); Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh (Xuân Hồng); Nhớ về Hà Nội (Hoàng Hiệp); Như có Bác trong ngày đại thắng (Phạm Tuyên); Đất nước trọn niềm vui (Hoàng Hà); Đất nước (Phạm Minh Tuấn, thơ Tạ Hữu Yên); Giai điệu Tổ quốc (Trần Tiến); Tình em biển cả (Nguyễn Đức Toàn); Tổ quốc gọi tên minh (Đinh Trung Cẩn, thơ Phan Quế Mai); Những bông hoa trong vườn Bác (Văn Dung).

Múa tôn vinh các tác phẩm: Chuyện tình non sông (Vũ Việt Cường- Trần Kim Quy); Hoa phong lan trên đỉnh Truông Bồn (Nguyễn Thị Hiển); Ballet Kiều (Nguyễn Thị Tuyết Minh, Nguyễn Phúc Hùng); Huyền thoại mẹ (Nguyễn Công Nhạc); Nguồn sáng (Phạm Anh Phương, Nguyễn Hồng Phong); Đất nước (Ứng Duy Thịnh).

Nhà thơ Trần Đăng Khoa bày tỏ, tác phẩm Đảo chìm của ông được bình chọn trong 50 tác phẩm tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất không chỉ là phần thưởng dành cho riêng cá nhân ông mà còn dành cho những người chiến sĩ đang ngày đêm bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Bên cạnh những cột mốc bằng sắt thép, xi măng khẳng định chủ quyền, còn có những "cột mốc" đặc biệt khác – đó là các tác phẩm nghệ thuật, những bài ca, vở kịch, bộ phim… Những giá trị tinh thần ấy chính là những cột mốc không sóng gió nào có thể xóa nhòa. Điều đó đúng với tinh thần "Sống mãi với thời gian" của cuộc vận động.

Tại sự kiện, nhà thơ Trần Đăng Khoa đã quyết định gửi tặng toàn bộ số tiền thưởng 30 triệu đồng để ủng hộ đồng bào miền Trung.

Nhà văn Chu Lai nhận giải thưởng ở hạng mục tác phẩm Sân khấu với vở chèo Mưa đỏ. Ông ngậm ngùi khi hầu hết những người được vinh danh đều đã không còn nữa. 50 năm – chỉ là cái chớp mắt của lịch sử, nhưng lại là cả một đời người. Ông nhớ lại những năm tháng dân tộc đi qua, với sự khốc liệt của chiến tranh, những năm bao cấp và những thử thách dồn dập của thời cuộc. Lịch sử dân tộc có nhiều mốc son chói lọi, nhưng cũng không ít mất mát đau thương, đó là chất liệu cho các nhà văn, nhà biên kịch. Theo ông, văn học và sân khấu luôn là một sự "trả nợ" khôn nguôi với cuộc đời, với nhân dân.

Khích lệ văn nghệ sĩ sáng tác những tác phẩm "sống mãi với thời gian"

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính nhấn mạnh, Lễ Công bố bình chọn 50 tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất (1975 – 2025) và Phát động sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật Sống mãi với thời gian giai đoạn 2026 – 2030 là sự kiện quan trọng của văn hoá, văn học nghệ thuật Việt Nam. Đây cũng là hoạt động thiết thực triển khai các Nghị quyết của Đảng về văn hoá, Chiến lược phát triển văn hoá Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045, Kết luận của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hoá toàn quốc năm 2021.

Phó Thủ tướng bày tỏ sự tri ân đối với đội ngũ văn nghệ sĩ, trí thức đã và đang miệt mài cống hiến cho sự nghiệp văn hoá, văn học nghệ thuật nước nhà. Khẳng định văn hoá là hồn cốt dân tộc, là nền tảng tinh thần và sức mạnh nội sinh cho sự phát triển đất nước, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, trải qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, dân tộc ta đã bồi đắp nên nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc, kết hợp hài hoà giữa giá trị truyền thống và tinh hoa nhân loại. Trong đó, văn học nghệ thuật đã góp phần tạo nên bản sắc văn hoá Việt Nam. Văn học nghệ thuật 50 năm qua đã tạo nên dòng chảy nghệ thuật miệt mài, viết nên bản hùng ca của dân tộc.

Nhắc lại lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Văn hoá nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy", Phó Thủ tướng khẳng định đây là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của văn nghệ sĩ. Phó Thủ tướng cũng dẫn lại phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị gặp mặt văn nghệ sĩ (12/2024), nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của văn học nghệ thuật trong bối cảnh đất nước đứng trước "cánh cửa lịch sử" để bước vào kỷ nguyên phát triển mới. Đồng thời khẳng định, Đảng, Nhà nước và Nhân dân đặt niềm tin vào sự vươn lên mạnh mẽ của đội ngũ văn nghệ sĩ trong giai đoạn cách mạng mới. Cuộc Phát động sáng tác Sống mãi với thời gian (2026 – 2030) thể hiện khát vọng lớn lao mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân gửi gắm vào đội ngũ văn nghệ sĩ, trí thức.

Phó Thủ tướng đề nghị Bộ VHTTDL tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước về văn hoá, văn học nghệ thuật; phối hợp chặt chẽ với Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, các hội chuyên ngành Trung ương và địa phương để triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hoá (2025–2035) và Kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 23 về xây dựng, phát triển văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới.

Phó Thủ tướng tin tưởng, đội ngũ văn nghệ sĩ sẽ đạt thêm nhiều thành tựu mới, chinh phục những đỉnh cao nghệ thuật, tiếp tục sáng tạo và bồi đắp nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, trở thành nguồn lực, động lực quan trọng cho phát triển đất nước và nâng cao vị thế quốc gia.

"Với nhiệt huyết, tài năng và trách nhiệm, chúng ta tin tưởng đội ngũ văn nghệ sĩ, trí thức sẽ tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, tạo nên những tác phẩm thật sự sống mãi với thời gian, làm rạng rỡ nền văn hoá Việt Nam", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.