IAEA: ‘Thiệt hại rất nghiêm trọng’ tại cơ sở hạt nhân của Iran

Tổng giám đốc IAEA Grossi cho biết hiện có thể nhìn thấy các hố tại Fordo - địa điểm chính để làm giàu uranium ở mức 60%, cho thấy vũ khí xuyên đất đã được sử dụng, mặc dù chưa thể đánh giá đầy đủ mức độ thiệt hại.

"Với lượng chất nổ được sử dụng và bản chất cực kỳ nhạy cảm với rung động của máy ly tâm, thiệt hại rất đáng kể được ước tính đã xảy ra" - Tổng Giám đốc IAEA, ông Grossi, nói thêm.

Trong thông báo gửi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Tổng Giám đốc IAEA cho biết lối vào các đường hầm được sử dụng để lưu trữ vật liệu làm giàu tại cơ sở hạt nhân Isfahan của Iran dường như cũng đã bị trúng không kích trong cuộc tấn công của Mỹ vào đêm 21/6 và rạng sáng 22/6. Mỹ đã tấn công 3 cơ sở hạt nhân tại Iran bằng những quả bom thông thường lớn nhất trong kho vũ khí của mình, sử dụng bom phá boongke lần đầu tiên trong chiến đấu để cố gắng phá hủy các địa điểm bao gồm nhà máy làm giàu uranium Fordow được đào sâu trong núi.

Ngoài mức độ thiệt hại của các cơ sở hạt nhân của Iran, một trong những câu hỏi tới nay chưa có lời đáp là tình trạng kho uranium đã làm giàu của nước này. Đặc biệt là hơn 400 kg uranium được làm giàu tới 60% độ tinh khiết, trong khi nếu đạt đến khoảng 90% là đủ cấp độ chế tạo vũ khí hạt nhân theo tiêu chuẩn của IAEA.

Iran tuyên bố đã chuyển hầu hết uranium làm giàu ở mức độ cao của nước này đến một địa điểm bí mật trước khi Mỹ tiến hành tấn công vào các căn cứ hạt nhân của Tehran. Ba trong số các cơ sở làm giàu quan trọng nhất của Iran - bao gồm cả cơ sở ngầm tại Fordow - đã bị máy bay ném bom tàng hình B-2 và một loạt tên lửa phóng từ tàu ngầm tấn công vào sáng sớm 22/6.

Tuy nhiên, người ta tin rằng hầu hết vật liệu làm giàu tại Fordow và các cơ sở hạt nhân khác của Iran đã được chuyển đi trước các cuộc tấn công.

Iran tuyên bố sẽ tiếp tục làm giàu uranium, làm gia tăng lo ngại về chương trình hạt nhân của nước này.

Sau nhiệm vụ có mật danh là Midnight Hammer, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đã xóa sổ tham vọng hạt nhân của Iran trong loạt vụ tấn công. Ông cho biết Mỹ đã lấy quả bom "ngay khỏi tay Iran" bằng cách gây ra thiệt hại lớn cho các cơ sở hạt nhân Fordow, Natanz và Isfahan.

Tuy nhiên, người ta đã nghi ngờ về tuyên bố của ông Trump sau khi các quan chức cấp cao của Mỹ thừa nhận rằng họ không biết tình hình của kho dự trữ uranium gần đạt cấp độ bom hạt nhân của Iran ra sao.

Ông Rafael Grossi - Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) - hôm 23/6 cho biết rằng thiệt hại lớn dự kiến sẽ xảy ra tại Fordow. Tuy nhiên, ông nói thêm IAEA đang tìm cách tiếp cận để làm rõ về kho dự trữ uranium làm giàu cao của Iran.

Hai quan chức Israel có hiểu biết về thông tin tình báo đã nói với tờ New York Times rằng Iran đã chuyển thiết bị và uranium ra khỏi cơ sở Fordow trong những ngày gần đây.

Cũng có bằng chứng cho thấy Iran đã chuyển kho dự trữ 400kg uranium làm giàu 60% - được lưu trữ bên trong Isfahan - đến một địa điểm bí mật.