IAEA ghi nhận tiến triển trong đàm phán về thanh sát cơ sở hạt nhân với Iran

Hôm 8/9, Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi đã phát biểu trước Hội đồng Thống đốc IAEA gồm 35 quốc gia thành viên tại Vienna, Áo rằng đã có tiến triển tiến triển trong đàm phán về thanh sát cơ sở hạt nhân với Iran. Tuy nhiên, ông Grossi đã cảnh báo rằng không còn nhiều thời gian nữa.

"Tôi chân thành hy vọng rằng trong vài ngày tới, các cuộc đàm phán này sẽ có thể đi đến kết luận thành công" - ông Grossi nói và cho biết thêm "thời gian không còn nhiều". Tuy nhiên, ông không giải thích rõ khung thời gian cụ thể.

Mặc dù Tehran đã cho phép các thanh sát viên của IAEA tới Iran vào cuối tháng 8, Bộ Ngoại giao Iran cho biết chưa có thỏa thuận nào được đạt được về việc nối lại hợp tác toàn diện với cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hợp quốc.

Sau cuộc xung đột Israel - Iran kéo dài 12 ngày vào tháng 6 - trong đó Israel và Mỹ ném bom các thành phố trên khắp Iran, cũng như không kích các cơ sở hạt nhân Fordow, Natanz và Isfahan, Tehran đã quyết định thay đổi quan hệ hợp tác với IAEA. Iran bày tỏ sự tức giận đối với IAEA vì đã mở đường cho cuộc tấn công của Israel. Theo đó, IAEA đã chỉ trích Iran 1 ngày trước khi Israel đưa ra báo cáo lên án Tehran vào tháng 5, trong đó tuyên bố rằng Iran đã vi phạm Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).

Sự phẫn nộ tiếp tục dâng cao khi cơ quan giám sát hạt nhân này không lên án các cuộc tấn công của Israel hoặc Mỹ nhằm vào Iran. Vào tháng 7, Iran đã thông qua luật đình chỉ hợp tác với IAEA.

Cuối tháng 8, Pháp, Đức và Anh đã kích hoạt cơ chế tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran sau một loạt cuộc họp không đạt được thỏa thuận về chương trình hạt nhân của Iran. Ba nước châu Âu này - được gọi là E3 - đã cảnh báo Tehran trong nhiều tuần rằng các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc có thể được tái áp đặt vào tháng 10, khi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Iran và các cường quốc hết hạn.