Học sinh Trung Quốc được khuyến khích 'vừa học, vừa nhảy múa'

Mục tiêu được tuyên bố là để kích thích não bộ, nâng cao tinh thần và giảm căng thẳng trước kỳ thi đại học quốc gia đầy khốc liệt.

Tại nhiều trường trung học ở Trung Quốc, khái niệm "đọc sáng cuồng nhiệt" (passionate morning reading) đang trở thành một phương pháp phổ biến. Trong các đoạn video được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội Trung Quốc, học sinh xuất hiện trong lớp học với những động tác mạnh mẽ, như vung tay, lắc người, đi lại liên tục, trong khi đọc to các đoạn văn từ sách giáo khoa.

Theo ghi nhận, hoạt động này thường kéo dài khoảng 30 phút mỗi sáng, với mục đích không chỉ cải thiện khả năng ghi nhớ, mà còn nâng cao sự tự tin và khích lệ tinh thần học tập trong môi trường vốn đầy áp lực.

Một số trường có mô hình quản lý kiểu quân sự như Trường Trung học Hengshui (tỉnh Hà Bắc, miền Bắc Trung Quốc) thậm chí bắt đầu buổi đọc sáng từ 6 giờ sáng. Trường này nổi tiếng với phương pháp giảng dạy hà khắc, yêu cầu học sinh học tới 16 giờ mỗi ngày và chỉ được nghỉ trưa 15 phút. Một học sinh cũ tại đây cho biết: "Chúng tôi chỉ được tắm hai lần mỗi tuần vì nhà trường cho rằng tắm nhiều là lãng phí thời gian".

Tại tỉnh Quý Châu, một trường khác áp dụng "đọc sáng cuồng nhiệt" trong suốt cả buổi sáng, khẳng định hoạt động này giúp "khơi dậy sức trẻ" và "nâng cao khí thế học tập". Trong khi đó, một trường ở tỉnh Sơn Đông khuyến khích học sinh đọc to cả sách tiếng Anh lẫn tiếng Trung nhằm rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ và tăng cường trí nhớ.

Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng tình với phương pháp này. Một số phụ huynh và cựu học sinh chia sẻ trên mạng xã hội rằng việc bắt buộc học sinh phải "gào thét" mỗi sáng có thể gây hại cho sức khỏe tinh thần và thể chất. Một người viết: "Tôi từng bị giáo viên ép phải đọc to đến mức khản giọng. Tôi không thấy hiệu quả gì ngoài việc mệt mỏi". Người khác lại đặt câu hỏi: "Liệu học sinh có thể thực sự tập trung khi cứ phải nhảy nhót như vậy không?".

Trái lại, nhiều người cũng lên tiếng ủng hộ. Một cư dân mạng nhận xét: "Việc vận động trong khi học có thể giúp kích hoạt trí nhớ, tốt hơn là để các em chơi điện thoại cả ngày". Một số giáo viên cũng cho rằng đây là cách để phá vỡ sự đơn điệu trong học tập và tạo không khí tích cực cho học sinh.

Dù chưa rõ phong trào này bắt đầu từ đâu, nhưng những ghi nhận đầu tiên về "đọc sáng cuồng nhiệt" được ghi nhận từ năm 2021, tại một trường trung học ở tỉnh Thiểm Tây, tây bắc Trung Quốc. Trường này cho biết học sinh lớp cuối cấp đã tự khởi xướng phong trào như một cách để tự tạo động lực trong giai đoạn nước rút trước kỳ thi đại học.

Thi đại học ở Trung Quốc, hay còn gọi là "gaokao" (Cao khảo), từ lâu được xem là kỳ thi sinh tử, là cánh cửa gần như duy nhất để thay đổi cuộc đời. Trong năm 2025, có 13,35 triệu học sinh dự thi, chỉ giảm nhẹ so với con số kỷ lục 13,42 triệu của năm 2024. Kể từ khi vượt mốc 10 triệu thí sinh vào năm 2019, áp lực cạnh tranh ngày càng tăng cao.

Áp lực ấy đã dẫn đến sự hình thành và phát triển của những mô hình giáo dục cực đoan như "mô hình Hengshui" - nổi tiếng với kỷ luật thép và thời khóa biểu dày đặc. Với những trường theo mô hình này, việc ăn, ngủ, nghỉ đều được quản lý chặt chẽ, mọi thời gian đều hướng đến mục tiêu duy nhất: đậu đại học.

Chính trong bối cảnh đó, các hình thức học tập như "đọc sáng cuồng nhiệt" xuất hiện như một cách để giải tỏa phần nào áp lực, dù hiệu quả thực sự vẫn còn gây tranh cãi. Nó cũng đặt ra những câu hỏi lớn hơn về cách tiếp cận giáo dục ở Trung Quốc: Làm thế nào để cân bằng giữa thành tích và sức khỏe tinh thần? Liệu những phương pháp "quân sự hóa" trong học tập có phải là con đường duy nhất để thành công? Dù vậy, phong trào này đang khiến cả xã hội Trung Quốc phải suy nghĩ lại về cách giáo dục thế hệ tương lai. Và ít nhất, nó đã làm rung chuyển quan niệm cũ rằng "học thì phải ngồi im".