Hóa thạch bàn tay cổ tiết lộ đặc điểm bất ngờ của người xưa

Một nhóm nghiên cứu quốc tế vừa tìm thấy hóa thạch bàn tay của Paranthropus boisei, loài người cổ đã tuyệt chủng, tại khu vực Koobi Fora ở phía Đông hồ Turkana (Kenya). Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học xác định được bàn tay của loài này, giúp hiểu rõ hơn về cách họ sinh sống cách đây hơn 1,5 triệu năm.

Các xương bàn tay được bảo tồn tốt cho thấy ngón cái dài, các ngón thẳng và ngón út linh hoạt, giúp tạo lực nắm mạnh tương tự con người. Tuy nhiên, hình dạng xương lại to và bè như khỉ đột. Theo bà Carrie Mongle, nhà cổ nhân học tại Đại học Stony Brook (Mỹ), điều này cho thấy P. boisei có thể cầm và thao tác công cụ đá, dù chưa có bằng chứng trực tiếp rằng họ từng chế tạo chúng.

Bà Tracy Kivell thuộc Viện Nhân loại học Tiến hóa Max Planck (Đức) nhận xét bàn tay này “thuộc tổ tiên loài người nhưng lại có đặc điểm rất giống khỉ đột”, mở rộng hiểu biết về sự đa dạng trong tiến hóa bàn tay của con người.

Paranthropus boisei sống ở Đông Phi từ khoảng 2,6 đến 1,3 triệu năm trước, cùng thời với Homo habilis, Homo rudolfensis và Homo erectus. Bộ xương mới phát hiện cho thấy loài này đi thẳng hai chân và có thể sử dụng tay để tước lá, xử lý thực vật cứng - những kỹ năng giúp họ tồn tại trong môi trường khắc nghiệt.

Cuộc khai quật do bà Louise Leakey dẫn đầu từ năm 2019 đến 2021. Trước đó, ông bà của bà - hai nhà cổ nhân học Louis và Mary Leakey - từng tìm thấy hộp sọ đầu tiên của P. boisei ở Tanzania vào thập niên 1950. Loài này được đặt biệt danh là “người nhai hạt dẻ” vì có răng lớn và cơ nhai khỏe, nhưng thực tế họ chủ yếu ăn các loại củ và rễ cây.

Phát hiện mới đăng trên tạp chí Nature không chỉ giúp xác định hình dáng bàn tay của Paranthropus boisei, mà còn mở rộng hiểu biết về sự tiến hóa của con người - từ những loài có cấu trúc cơ thể nửa giống khỉ đột, nửa giống người hiện đại.