Hàng không: Trụ cột mở rộng "biên giới mềm" Việt Nam

Tầm nhìn chiến lược: "Biên giới mềm" mở rộng theo cánh bay

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, vai trò của ngành hàng không không chỉ dừng lại ở nhiệm vụ vận tải. Phát biểu tại phiên thảo luận về hệ thống văn kiện trình Đại hội XIV vào đầu tháng 11, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã khẳng định phát triển hàng không là trụ cột chiến lược để mở rộng "biên giới mềm" và nâng cao vị thế cũng như sức mạnh cạnh tranh của Việt Nam trên trường quốc tế. Thủ tướng nhấn mạnh, ngành hàng không mang ý nghĩa biểu tượng về vị thế quốc gia, nơi mỗi đường bay mới là một kết nối kinh tế, du lịch và giao thương quan trọng. Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định một cách mạnh mẽ: "Khi máy bay của Việt Nam bay đến đâu, thì biên giới mềm của Việt Nam mở rộng đến đó".

Theo Thủ tướng, để thực hiện hóa tầm nhìn này, tư duy phát triển phải kết hợp hài hòa giữa hạ tầng, công nghệ và năng lực doanh nghiệp, đồng thời phải khuyến khích đa dạng hóa nguồn lực, đặc biệt là hợp tác công - tư trong đầu tư. Mục tiêu không chỉ là mở rộng mạng bay khu vực mà còn là sự tham gia sâu hơn vào lĩnh vực hàng không - vũ trụ, với khát vọng "bay cao hơn, bay xa hơn kể cả trong không gian vũ trụ".

Tân binh Sun PhuQuoc Airways (SPA) khuấy động thị trường

Tầm nhìn chiến lược của Chính phủ đang được phản ánh rõ nét qua sự sôi động trở lại của thị trường hàng không. Đặc biệt, sự kiện Sun PhuQuoc Airways (SPA) chính thức bước vào khai thác thương mại với những chuyến bay đầu tiên đến Phú Quốc vào sáng 1/11 đã khiến cuộc đua chia lại "miếng bánh" thị phần nóng lên nhanh chóng.

Khác biệt với mô hình truyền thống, SPA được định vị là mô hình "hàng không nghỉ dưỡng" đầu tiên tại Việt Nam. Hãng hướng đến kết hợp vận chuyển với trải nghiệm du lịch, trở thành mảnh ghép quan trọng trong hệ sinh thái toàn diện của Sun Group. Giai đoạn khởi động, SPA tập trung khai thác các chặng chính như Phú Quốc - Hà Nội, Phú Quốc - TP HồChí Minh. Tuy nhiên, hãng đã thể hiện tham vọng lớn khi dự kiến đạt 25 tàu bay vào cuối năm 2026, hướng tới 30 - 35 chiếc vào năm 2027.

Cuộc bứt tốc của "người cũ" và "gã khổng lồ"

Không chỉ có tân binh, thị trường còn chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ của các hãng bay cũ và tốc độ tăng trưởng bứt phá của những "gã khổng lồ".

Sau hai năm tái cấu trúc không đạt kỳ vọng, Bamboo Airways đang chuyển mình mạnh mẽ sau khi Tập đoàn FLC tiếp quản lại quyền điều hành vào cuối tháng 9. FLC tuyên bố xây dựng chiến lược phát triển mới giai đoạn 2026 – 2030, tập trung củng cố năng lực tài chính, hoạch định lại mạng bay và một trong những bước đi "được lòng khách hàng nhất" của hãng chính là khôi phục các hạng thẻ Bamboo Club cao cấp để tri ân khách hàng thân thiết.

Cùng với đó, Vietravel Airlines cũng đang chứng kiến sự trở lại đường đua mạnh mẽ sau khi được Tập đoàn T&T đầu tư. Hãng đã chuyển từ thuê sang sở hữu tàu bay, mua thêm hai chiếc và dự kiến sắp nhận thêm một chiếc mới. Mục tiêu của Vietravel Airlines là đạt đội bay từ 30 – 50 chiếc vào năm 2030, với mạng bay phủ khắp Đông Nam Á, Đông Bắc Á và Trung Đông.

Ở phân khúc dẫn đầu, Vietjet và Vietnam Airlines cũng đang không ngừng tăng tốc. Vietjet, hãng hàng không đang dẫn đầu về thị phần phục vụ khách nội địa (44,7%) và quốc tế (23,2%) tính chung 8 tháng năm nay, đã ghi nhận kết quả tăng trưởng vượt bậc. Hãng đã đặt hàng 20 tàu bay A330neo, trở thành hãng có đơn hàng A330neo lớn nhất thế giới, cùng với đơn hàng lịch sử 100 tàu bay A321neo.

Vietnam Airlines cũng đang có kế hoạch bổ sung thêm 30 tàu bay thân rộng của Airbus hoặc Boeing với lịch giao hàng từ năm 2028. Theo Chủ tịch Vietnam Airlines Đặng Ngọc Hòa, dự án đầu tư thêm 50 tàu bay là nhu cầu tối thiểu của hãng trong bối cảnh nhu cầu rất lớn về máy bay thương mại của các hãng hàng không trên toàn cầu.Ông Hòa tiết lộ, nếu các nhà sản xuất không kịp giao máy bay cho hãng trước năm 2030, Vietnam Airlines có thể phải thuê thêm tàu vào năm 2027 và 2028. Đến nay, hãng hàng không quốc gia đang khai thác đến 21 điểm nội địa và 29 điểm quốc tế với trung bình 400 chuyến bay cất cánh mỗi ngày. Riêng năm nay, hãng mở mới và khôi phục 15 đường bay quốc tế đến nhiều thị trường trọng điểm như Italy, Nga, Trung Quốc, UAE, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ.

Lợi ích người tiêu dùng: Giá vé Tết 2026 được kỳ vọng ổn định

Cuộc cạnh tranh quyết liệt giữa các hãng bay đang mang lại cơ hội lớn cho khách hàng. Sau một thời gian dài giá vé máy bay tăng cao gây áp lực lên du lịch nội địa, sự tham gia của các hãng mới như SPA đã khiến giá vé đến các điểm nóng như Phú Quốc hạ nhiệt đáng kể.

Bà Trần Thị Bảo Thu, Giám đốc tiếp thị truyền thông Vietluxtour, nhận định: "Với thị trường du lịch nội địa, chi phí vé máy bay là yếu tố lớn trong cơ cấu tour. Nếu có thêm hãng tham gia với mức giá cạnh tranh, thị trường sẽ được hưởng lợi".

Nhận định này hoàn toàn có cơ sở khi nhiều hành khách đã bắt đầu hưởng lợi. Chị Mai Lan, đến từ TP Hồ Chí Minh chia sẻ kinh nghiệm bay Phú Quốc dịp Tết: "Với gia đình ba người, tổng chi phí vé khứ hồi chỉ khoảng 12 triệu đồng, trong khi năm ngoái chị phải chi gần 20 triệu cho cùng hành trình, chưa kể chi phí lưu trú và ăn uống".

Các chuyên gia cho rằng, sự cạnh tranh mới không chỉ giúp du khách hưởng "dịch vụ tốt hơn với giá hợp lý hơn" mà còn tạo động lực kích cầu các điểm đến du lịch. Ông Trương Quốc Hùng, Chủ tịch Câu lạc bộ Lữ hành UNESCO Hà Nội, đánh giá cao mô hình tích hợp dịch vụ bay với du lịch nghỉ dưỡng của SPA, cho rằng điều này giúp khách hàng tiết kiệm thời gian lựa chọn và tạo cơ hội cho các đại lý thiết kế tour linh hoạt hơn.

Nếu xu hướng này duy trì, các chuyên gia tin rằng giá vé dịp Tết Nguyên đán 2026 có thể ổn định hơn so với những năm trước, giúp du khách dễ dàng lập kế hoạch sớm, thúc đẩy thị trường hàng không và du lịch phát triển bền vững. Cuộc đua giành lại thị phần hàng không nóng trở lại không chỉ là câu chuyện kinh doanh mà còn là động lực trực tiếp mang lại lợi ích cho người tiêu dùng, khẳng định rằng hành khách sẽ là người được hưởng lợi cuối cùng với nhiều lựa chọn và mức giá cạnh tranh hơn.