Hamas không có ý định giải giáp hoàn toàn

Phát biểu với hãng tin AFP ngày 11/10, vị quan chức giấu tên nhấn mạnh: "Yêu cầu giao nộp vũ khí hoàn toàn không nằm trong phạm vi đàm phán hòa bình". Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh Washington đang thúc đẩy giai đoạn hai của kế hoạch hòa bình hậu chiến, trong đó bao gồm điều khoản Hamas phải hạ vũ khí như một bước tiến tới việc thiết lập cơ chế quản trị mới cho Gaza.

Trong khi đó, tiến trình thực thi thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas - đạt được dưới sự trung gian của Mỹ - vẫn đang gặp nhiều trở ngại. Hơn một ngày sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, lịch trình cụ thể cho việc trao trả con tin Israel vẫn chưa được thống nhất. Phía Israel dự kiến việc này sẽ bắt đầu vào ngày 13/10, song cũng không loại trừ khả năng Hamas sẽ khởi động sớm hơn, trước hoặc ngay sau chuyến thăm Israel của Tổng thống Trump.

Theo thỏa thuận, những con tin còn sống sẽ được trao trả đầu tiên, có thể thông qua Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế, sau đó mới đến thi thể những người thiệt mạng. Các cơ quan tình báo Israel cho rằng Hamas đang cần thêm thời gian để tập hợp con tin từ nhiều địa điểm khác nhau trước khi bàn giao.

Tuy nhiên, một vấn đề đang làm căng thẳng gia tăng là danh sách 250 tù nhân Palestine dự kiến được Israel phóng thích trong khuôn khổ thỏa thuận. Hamas yêu cầu toàn bộ danh sách bao gồm những người đang thụ án chung thân, nhưng phía Israel chỉ chấp thuận 195 trường hợp. Nguồn tin từ Jerusalem khẳng định danh sách này "sẽ không thay đổi". Một quan chức Palestine nói với kênh BBC rằng đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff đã được đề nghị can thiệp để thêm vào 7 tù nhân nổi bật, trong đó có Marwan Barghouti và Ahmed Saadat, song Israel kiên quyết từ chối.

Dù bất đồng có nguy cơ trì hoãn việc thực thi thỏa thuận, các nguồn tin Palestine cho rằng Hamas "không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chấp nhận các điều khoản đã ký". Tại nhiều nhà tù Israel, các gia đình tù nhân đã nhận được thông báo rằng người thân của họ nằm trong danh sách sắp được trả tự do.

Về phía Israel, các cơ quan an ninh và y tế đã bắt đầu chuẩn bị tiếp nhận những con tin trở về, nhiều người trong số họ được cho là đang trong tình trạng sức khỏe yếu sau hơn 2 năm bị giam giữ.

Tại Gaza, Cơ quan Phòng vệ Dân sự do Hamas kiểm soát cho biết hơn 500.000 người Palestine đã quay trở lại miền Bắc kể từ khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực. Các tổ chức nhân đạo quốc tế đang kêu gọi Israel mở thêm các cửa khẩu để tăng cường viện trợ vào khu vực này.

Theo kế hoạch, sau khi thăm Israel, Tổng thống Donald Trump sẽ tới Ai Cập dự lễ ký kết mang tính biểu tượng, đánh dấu việc chính thức triển khai thỏa thuận ngừng bắn. Buổi lễ dự kiến có sự tham dự của một số lãnh đạo châu Âu, song không có quan chức cấp cao nào của Israel được mời.