Hạ viện Mỹ thông qua dự luật quốc phòng trị giá 892,6 tỷ USD

Trong đó, sửa đổi quan trọng nhất là bãi bỏ hai đạo luật cho phép sử dụng vũ lực quân sự (AUMF) liên quan đến chiến tranh Iraq. Đây được xem là bước đi có ý nghĩa lớn trong nỗ lực hạn chế quyền đơn phương tiến hành hành động quân sự của Tổng thống Mỹ mà không cần sự phê chuẩn của Quốc hội.

Dự luật được thông qua với tỷ lệ 231 phiếu thuận và 196 phiếu chống. Trong số này, có 4 nghị sĩ Cộng hòa bỏ phiếu phản đối và 17 nghị sĩ Dân chủ đứng cùng phe với phần lớn đảng Cộng hòa để ủng hộ thông qua dự luật.

Riêng phần sửa đổi về AUMF nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ hơn, với kết quả 261 phiếu thuận - 167 phiếu chống. Tất cả nghị sĩ Dân chủ đều bỏ phiếu ủng hộ, cùng với 49 nghị sĩ Cộng hòa - chiếm khoảng 1/5 số thành viên GOP tại Hạ viện. Sửa đổi này bãi bỏ cả AUMF năm 1991 (liên quan Chiến tranh Vùng Vịnh) và AUMF năm 2002 (cho phép tiến hành chiến tranh Iraq), đồng thời siết chặt quy định để Tổng thống khó có thể vượt qua Quốc hội khi triển khai quân sự.

Trong nhiều thập kỷ, các Tổng thống Mỹ đã dựa vào AUMF để hợp pháp hóa các hành động quân sự mà không cần tuyên chiến chính thức. Gần nhất, Tổng thống Donald Trump từng viện dẫn AUMF năm 2002 để ra lệnh không kích tiêu diệt tướng Iran Qassem Soleimani tại Baghdad vào tháng 1/2020 - động thái từng làm dấy lên nhiều tranh cãi.

Việc thông qua dự luật mới lần này đánh dấu sự thay đổi quan điểm trong nội bộ đảng Cộng hòa. Trước đó, 3 thành viên của nhóm House Freedom Caucus là Ralph Norman (Nam Carolina), Chip Roy (Texas) và Morgan Griffith (Virginia) đã công khai bất đồng với lãnh đạo đảng trong Ủy ban Quy tắc Hạ viện, mở đường cho cuộc bỏ phiếu thuận lợi hơn cho phía Dân chủ.

Mặc dù vậy, đây không phải là lần đầu tiên Hạ viện Mỹ nỗ lực bãi bỏ AUMF. Hạ viện từng thông qua dự luật hủy bỏ AUMF năm 2002 vào năm 2021, còn Thượng viện đã thông qua dự luật hủy bỏ cả hai AUMF năm 1991 và 2002 vào năm 2023. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên việc bãi bỏ hai đạo luật này được gắn trực tiếp vào NDAA - đạo luật quốc phòng thường niên có tính chất "phải thông qua".

Phiên bản NDAA năm nay có tổng ngân sách 892,6 tỷ USD, ngoài vấn đề AUMF còn bao gồm nhiều sửa đổi gây tranh cãi khác, chẳng hạn các điều khoản hạn chế Bộ Quốc phòng chi trả dịch vụ chăm sóc y tế liên quan đến giới tính. Những tranh cãi này từng khiến lãnh đạo đảng Dân chủ cảnh báo có thể rút lại sự ủng hộ, buộc đảng Cộng hòa phải đoàn kết nội bộ để bảo đảm dự luật được thông qua.

Theo truyền thống lâu nay, Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA) thường nhận được sự ủng hộ lưỡng đảng rộng rãi. Tuy nhiên, việc lần này phải trải qua nhiều thương lượng và bất đồng gay gắt cho thấy Quốc hội Mỹ ngày càng chia rẽ trong cách tiếp cận các vấn đề quốc phòng và quyền lực hành pháp trong lĩnh vực quân sự.