Hà Nội: Không đổi sức khỏe người dân lấy lợi ích doanh nghiệp

Cuộc sống đảo lộn khi bầu trời và nguồn nước bị nhuộm đục

Sau mỗi trận mưa lớn, con ngõ nhỏ ở TDP Phú Minh, phường Đông Ngạc (Hà Nội) lại chìm trong dòng nước với đủ màu sắc: lúc đỏ hồng, khi xanh rêu, rồi đen kịt đặc quánh. Để về được nhà, người dân nơi đây buộc phải lội qua dòng nước ấy, từ đây những vết mẩn đỏ, ngứa rát, thậm chí lở loét bắt đầu xuất hiện trên da.

Bà Lê Thị Bình, tổ trưởng TDP Phú Minh, phường Đông Ngạc (Hà Nội) chia sẻ: "Nước ngập ngoài đường, nước tràn vào nhà chúng tôi mang mùi rất hôi tanh khó chịu, với nhiều màu sắc xanh, đỏ, tím, vàng, đen... Chỉ cần chạm vào là nóng, rát, ngứa, nổi mẩn rất khó chịu. Thực tế này đã diễn ra trong một thời gian dài, dân kêu mãi nhưng chưa ai thấu"

Bể ngầm, vốn là nơi dự trữ nước sinh hoạt của các hộ dân, giờ lại trở thành nỗi ám ảnh. Mỗi trận ngập, người dân lại phải xả bể, cọ rửa, phơi khô trong nhiều ngày. Bà Nguyễn Thị Hậu, phường Đông Ngạc (Hà Nội) lo lắng: "Nước bẩn tràn vào nhà, chảy thẳng vào bể ngầm gây ô nhiễm, có nước mà chúng tôi không dám dùng vì sợ ô nhiễm. Ở đây nhiều người bị ung thư, chẳng biết nguyên nhân bệnh do đâu. Nhưng sống như này chúng tôi rất lo uống phải nước độc, hít phải không khí ô nhiễm".

Không chỉ dưới đất nguồn nước bị "đầu độc", mà trên trời bầu không khí cũng bị "nhuộm đục". "Những ống khói xả thẳng ra không trung, chẳng biết chúng có được trải qua khâu xử lý nào trước khi thải ra môi trường hay không. Chỉ biết rằng, mỗi khi nhà máy hoạt động là từng làn khói đen đục phủ kín mái nhà, kết thành bụi bám lên tường, vương trên cây lá. Sáng dậy là mũi nghẹt, họng đầy đờm. Không biết hít vào phổi thứ gì nữa". Anh Nguyễn Hoàng Nam, người dân phường Đông Ngạc (Hà Nội) bức xúc nói. 

Còn bà Chu Thị Thoan, phường Đông Ngạc (Hà Nội) nói bằng giọng chậm buồn: "Ngày nào cũng hít khói, ngửi mùi hóa chất. Tôi bị bệnh máu trắng, bác sĩ nghi ngời là do tôi sống trong môi trường độc hại. Cũng mới chỉ là nghi như vậy thôi, vì chưa có cơ quan nào kết luận về môi trường sống ở đây cả. Nhưng, nước thì chuyển màu, khói đen thì liên tục xả, mà nhà thì lại ở đây nên buộc phải sống chung, chứ biết đi đâu mà ở, biết kêu ai bây giờ".

Kêu cứu nhiều lần bất thành, cực chẳng đã nhiều gia đình buộc phải bịt kín các khe thoáng bằng băng dính để ngăn khói len vào nhà. Thậm chí, một số hộ có trẻ nhỏ buộc phải đi thuê trọ nơi khác để trốn chạy khỏi ô nhiễm dù có nhà ở phường Đông Ngạc.

Hà Nội tổng rà soát, công khai các điểm ô nhiễm môi trường

Được biết, cụm công nghiệp Phú Minh do Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Việt Hà quản lý. Tại đây có rất nhiều doanh nghiệp, hộ sản xuất với đa dạng các ngành nghề từ in ấn, da giày, gỗ ép, nấu rượu đến kim khí… Vậy nhưng, việc đảm bảo thực hiện theo đúng quy chuẩn về hệ thống xử lý khí thải, nước thải vẫn là một dấu hỏi... bởi từ mặt đến đến bầu trời đều bị "nhuộm đục".

Trước thực tế này, Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã chỉ đạo: "Giao cho Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với Công an thành phố, UBND phường Đông Ngạc và các đơn vị liên quan kiểm tra, làm rõ thông tin phản ánh của người dân gửi tới các cơ quan báo chí. Quan điểm của thành phố là không đánh đổi môi trường lấy kinh tế và yêu cầu các địa phương kịp thời phát hiện, xử lý triệt để các điểm ô nhiễm nghiêm trọng, phải báo cáo kết quả về UBND thành phố trước ngày 13/10/2025".

Phát triển kinh tế là yêu cầu tất yếu, nhưng không thể tách rời trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ bảo vệ môi trường. Không thể đánh đổi môi trường lấy kinh tế, bởi mọi thành quả kinh tế sẽ trở nên vô nghĩa nếu người dân phải đánh đổi bằng sức khỏe và tính mạng. Đã đến lúc chính quyền các cấp phải chuyển từ "bị động" sang "chủ động", từ "xử lý sự cố" sang "kiểm soát từ gốc". 

Việc cần làm là rà soát lại toàn bộ các cụm công nghiệp xen kẽ khu dân cư, buộc doanh nghiệp đầu tư hệ thống xử lý chất thải đạt chuẩn trước khi được phép hoạt động. Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh yêu cầu: "Sở Nông nghiệp và Môi trường, UBND các phường, xã theo thẩm quyền từ quý IV/2025 thực hiện đầy đủ việc đăng tải công khai danh sách các cơ sở phải lắp đặt, đã lắp đặt, chưa lắp đặt các thiết bị quan trắc môi trường; các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; các khu vực, địa điểm ô nhiễm môi trường sẽ được công khai trên Cổng thông tin điện tử của Thành phố và chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra với các hành vi có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng về môi trường". 

Động thái này của Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội chính là nhằm cụ thể hóa Chỉ thị số 20/CT-TTg ban hành ngày 12/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường.

Liên quan đến phản ánh của người dân phường Đông Ngạc về tình trạng ô nhiễm môi trường tại cụm công nghiệp Phú Minh và kết quả sự vào cuộc chỉ đạo quyết liệt của Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, phóng viên Báo điện tử VTV sẽ tiếp tục làm việc với các sở ngành và UBND phường Đông Ngạc để cập nhật thông tin đến Quý độc giả trong các bài viết sau.