Hà Nội cần nhận diện bản sắc trong cải tạo không gian công cộng

Tại Hà Nội, cùng với lịch sử hình thành và phát triển của đô thị, không gian công cộng đóng vai trò quan trọng trong dòng chảy văn hóa, phản ánh sự thay đổi và phát triển của Thủ đô.

Kể từ khi tham gia mạng lưới các Thành phố Sáng tạo, Hà Nội có thêm nhiều không gian công cộng được quan tâm, thể hiện bản sắc văn hóa của Thủ đô ngàn năm văn hiến. Thành phố đang chỉnh trang, nâng cấp từ quảng trường, công viên đến các khu ven sông, mục đích không chỉ để cải thiện diện mạo đô thị, mà còn khẳng định hướng phát triển đô thị bền vững.

Sau khi phá dỡ tòa nhà Hàm Cá Mập, diện tích Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục tăng lên gần 1,4 ha. Không gian trở nên thoáng đãng nhờ việc tổ chức lại giao thông, dành nhiều không gian hơn cho người đi bộ. Nhà hàng Thủy Tạ - công trình duy nhất nằm ven hồ Hoàn Kiếm được khôi phục kiến trúc nguyên gốc.

Nhiều năm như kênh đen, nước sông Tô Lịch đã trong xanh trở lại. Hai bên bờ sông sẽ trở thành không gian sống động của di sản. Một bảo tàng mở giữa lòng thành phố với các công trình mang ý nghĩa lịch sử sẽ được xây dựng.

Từ nay đến cuối năm, Hà Nội di dời 17 cơ quan và 42 hộ dân để xây quảng trường - công viên phía đông hồ Hoàn Kiếm. Theo các chuyên gia, với vị trí là trái tim của cả nước, Hà Nội cần nhận diện cẩn trọng bản sắc từng khu vực, đồng thời nghiên cứu tác động của công trình dự định xây dựng mới để vừa đáp ứng nhu cầu phát triển, vừa hài hòa với không gian lịch sử, văn hóa

"Nên cân đối đến các phương án mà khi được hoàn thiện người dân không bị ngỡ ngàng và người ta thấy rằng nó đã đáp ứng được yêu cầu của đa số nhân dân về thẩm mỹ, về văn hóa, về nhu cầu sử dụng", TS. KTS. Phan Đăng Sơn (Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam) nêu quan điểm.

"Có ý kiến thì mạnh về bảo tồn di sản, có ý kiến chỉ nhằm phát huy giá trị. Vấn đề ở đây là vai trò của người lãnh đạo, vai trò của những cơ quan quản lý là phải hài hòa được cả 2 nhiệm vụ này", TS. KTS. Đào Ngọc Nghiêm (Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam) cho biết.

Đã có những bài học kinh nghiệm để lại sau khi xây mới, cải tạo cảnh quan nội đô. Hài hòa giữa công trình mới và các di sản cũ của đô thị trở thành bài toán khó, đòi hỏi tầm nhìn sâu, rộng của những nhà quản lý, bởi mỗi quyết định đều tác động lớn đến cộng đồng và diện mạo đô thị.