EU cam kết hỗ trợ tài chính khẩn cấp cho Ukraine, tạm hoãn kế hoạch dùng tài sản Nga

Ngày 23/10, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã nhất trí cung cấp nguồn hỗ trợ tài chính cho Ukraine trong 2 năm tới nhằm đáp ứng nhu cầu cấp bách của nước này. Tuy nhiên, khối vẫn chưa đạt được đồng thuận về kế hoạch sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để bảo đảm cho khoản vay trị giá 140 tỷ Euro (163 tỷ USD), do vấp phải lo ngại từ phía Bỉ.

Lập trường của Bỉ có tính quyết định bởi ngân hàng Euroclear có trụ sở tại Brussels đang nắm giữ phần lớn số tài sản Nga bị phong tỏa. Thủ tướng Bỉ Bart De Wever cho biết ông chỉ có thể ủng hộ kế hoạch nếu nhận được bảo đảm pháp lý vững chắc và sự chia sẻ rủi ro giữa các quốc gia thành viên.

Tuyên bố chung được 26 trong số 27 nhà lãnh đạo EU (trừ Thủ tướng Hungary Viktor Orban) thông qua, được điều chỉnh nhẹ so với dự thảo trước. Văn kiện chỉ yêu cầu Ủy ban châu Âu (EC) “đề xuất các lựa chọn hỗ trợ tài chính dựa trên đánh giá nhu cầu thực tế của Ukraine”, đồng thời khẳng định tài sản của Nga sẽ tiếp tục bị phong tỏa cho đến khi Moscow chấm dứt chiến dịch quân sự tại Ukraine.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen thừa nhận đây là vấn đề “rất phức tạp” và cần được làm rõ thêm, song bày tỏ tin tưởng việc đạt được một thỏa thuận vẫn khả thi. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, tham dự hội nghị với tư cách khách mời, kêu gọi EU hành động nhanh chóng, nhấn mạnh rằng mọi sự chậm trễ “không chỉ hạn chế khả năng phòng thủ của Ukraine mà còn làm chậm tiến trình của chính châu Âu”. Ông cho biết phần lớn nguồn vốn từ khoản vay sẽ được dùng để mua vũ khí châu Âu và tăng cường phòng không.

Nga gọi kế hoạch trên là “hành vi tịch thu tài sản bất hợp pháp” và cảnh báo sẽ có biện pháp đáp trả.

Trong diễn biến liên quan, Thủ tướng Anh Keir Starmer kêu gọi các đồng minh phương Tây siết chặt biện pháp trừng phạt Nga, trong đó có việc loại bỏ dầu khí Nga khỏi thị trường toàn cầu và sử dụng tài sản bị phong tỏa để hỗ trợ Ukraine. Tổng thống Ukraine Zelensky dự kiến tới London tham dự cuộc họp của nhóm “Liên minh tự nguyện” - tập hợp các quốc gia cam kết tăng cường viện trợ cho Kiev. Cuộc họp có sự tham dự của Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte, Thủ tướng Hà Lan Dick Schoof và Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen.

Cùng ngày, EU cũng thông qua gói trừng phạt thứ 19, bao gồm lệnh cấm nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga nhằm cắt giảm nguồn thu của Moscow.